به ایران خوش آمدید
ایران سرزمینی رنگارنگ و باشکوه
ایران جواهری در خاور میانه و تاریخ اسلام است که با معماری باشکوه و مردمی خون گرم، همواره پذیرای گردشگران و میهمانان از دیگر نقاط جهان بوده است. اگر می خواهید قدم در تاریخ بگذارید و بر روی پله ها و در کنار ستون های باستانی قدم بگذارید و بایستید و انعکاس تاریخ در نسل های محتلف را ببینید، ایران یکی از بهترین انتخاب ها برای شما خواهد بود.
برخی از بزرگ ترین نام های تاریخ (مانند کوروش کبیر، داریوش، اسکندر و چنگیز خان مغول) در این سرزمین آثار و نشانه هایی از خود بر جای گذاشته اند و در دوران مختلفی در تاریخ بر این سرزمین حکومت راندند. شما در نقاط مختلفی در ایران(مانند تخت جمشید، زیگورات چغازنیبل، شوش و نقاط دیگری در ایران) می توانید در تاریخ قدم بگذارید و به دوران باستان بازگردید.
اما در ایران شما تنها آثار باستانی و دوران پر عظمت تاریخ ایران را نخواهید دید، پس از ورود اسلام به ایران این سرزمین به عنوان جواهر تاریخ اسلام ترکیبی زیبا از تاریخ ، فرهنگ، هنر و معماری را با اسلام گره زد. ایران گنجینه ایی زیبا برای معماری به شمار می رود، در ایران زیبا شناسی معماری ایرانی در تاریخ اسلام نقش بسیار موثر و پرنگی داشته است ، شما با سفر به ایران، مناره ها، گنبد ها، کاشی کاری ها، فیروزه کاری های بی نظیری را در معماری ایرانی خواهید دید. در نقاط مختلف ایران در یزد، اصفهان، شیراز، تهران، تبریز، مشهد و دیگر شهر های ایران معماری های باشکوهی را می بینید، که در کاخ ها و مساجد تبلور پیدا کرده اند.
اما برای بیان زیبا های ایران تنها بخش کوچکی از آنها را عنوان کرده ایم و زیبا های ایران را نمی توان تنها در معماری کاخ و مساجد، در باغ و ساختمان های باشکوه خلاصه کرد. ایران سرزمین است که بزرگترین جاذبه اش را مردمان آن شکل می دهند. سرزمینی با تنوع قومی و گروه های قومی متعدد که هزاران سال در حکومت های مختلف و در طول تاریخ در این سرزمین در کنار یکدیگر زندگی کرده اند.
هر کدام از شهر ها و مناطق ایران دارای فرهنگ، آداب و رسوم، لباس، معماری ، هنر، موسیقی، زبان وگویش خاص خود هستند که در باور ها، رفتار و شهرسازی آنان منعکس شده است. این تنوع فرهنگی در کنار تنوع جغرافیایی و محیط زیستی این سرزمین ، زیبایی های و جاذبه های گردشگری بی شماری را ایجاد کرده است که برای گردشگران تجربه ایی بی نظیر به شمار می رود.
گردشگران در ایران، مناطق کوهستانی و افسانه ایی زاگرس را در کنار دشت ها و مراتع خواهند دید و در کنار جنگل های مناطق شمالی، مناطق کویری ایران را هم تجربه می کنند و سواحل شمالی و جنوبی ایران هم این کشور رنگانگ را بیشتر به نمایش می گذارد. بدون شک برای گردشگرانی که از یکنواختی در سفر فراری هستند، ایران با تنوع فرهنگی، تاریخی، اجتماعی، قومی، جغرافیای و زیست محیطی یکی از ایده ال ترین انتخاب های شماست و 2safar به شما می گوید به ایران خوش آمدید.
شهر تهران بزرگترین، پرجمعیت ترین و مهمتر از همه پایتخت 200 سال اخیر ایران است. شهری که قلب تپنده تاریخ معاصر ایران محسوب می شود و بسیاری از رویداد های مهم در تاریخ ایران در این شهر رخ داده، تهران در دامنه جنوبی کوه البرز قرار دارد و تا پیش از سال 1788 میلادی روستایی کوچک بود که بیشتر تحت نام شهر ری قرار داشت. با به سلطنت رسیدن آغا محمد خان قاجار(بنیان گذار سلسله ی قاجار) در ایران، وی تهران را به عنوان پایتخت سلطنت خود اعلام کرد و تهران سرنوشت پر پیچ و خمی را نیز آغاز نمود.
تهران بهترین مقصد گردشگران برای شروع سفرشان در ایران است. شهر که در آن دروازه دوران مدرن به روی ایران باز شد و بسیاری از آثار دوران معاصر تاریخ ایران را در خود جای داده است. با شروع سلطنت قاجار بر ایران تهران روز به روز چهره ای متفاوت پیدا کرد. باغ ها و زمین های حاصلخیز تهران محل بوجود آمدن عمارت ها و ساختمان های زیبایی شد که امروزه بسیاری از آنها از میان رفته و عمارت های باقی مانده بخشی از میراث فرهنگی تهران و ایران به شمار می روند و کاخ ها و عمارت های پادشاهان و شاهزاده های خاندان قاجار هم با معمار های زیبا و با شکوهشان از جاذبه های مورد توجه گردشگران می باشند. ( که می توان به : خانه انیس الدوله، خانه امیربهادر، خانه امین‌السلطان، خانه مشیرالدوله، خانه وثوق ،عمارت امیریه، عمارت باغ فردوس، ، عمارت کامران میرزا، عمارت منیریه، عمارت نظامیه، عمارت و باغ فرمانیه، ، قصر قاجار، ، کاخ بهارستان، کاخ سلطنت‌آباد، کاخ فیروزه، کاخ گلستان، کاخ موزه های گلستان اشاره کرد ).
تهران محل تبلور هنر و معماری عصر قاجار و تاریخ معاصر ایران است و گردشگران در این شهر با آثار بسیاری چون چهار راه مخبرالدوله، حمام بازار، کاخ سعد آباد، دروازه باغشاه، دروازه خراسان، دروازه دولاب، دروازه دولت، دروازه شمس العماره، دروازه شمیران، سردر باغ ملی، سقاخانه آینه، لا له زار، محله بازار، محله چال میدان، محله سنگلج، ساختمان راه‌آهن، میدان ارگ، میدان امام خمینی، میدان امین السلطان، میدان حسن آباد و بسیاری دیگر از خیابان ها و میدان های معروف قدیمی شهر روبه رو خواهند بود.
اما در کنار چنار های قدیمی خیابان ولیعصر، گردشگران با دو دنیای سنتی و مدرن ایران که در تهران نمود پیدا کرده، آشنا می شوند و در این شهر است که بهتر می توانند تاریخ معاصر ایران را بفهمند. با روی کار آمدن سلطنت پهلوی شکل و شمایل شهر به تدریج تغییر یافت و آثار دنیای مدرن نمایان شد، که هنوز هم در تهران هرچند مندرس و کهنه وجود دارند. امروزه در کنار عمارت ها و ساختمان های قدیمی با معماری های زیبا و باشکوه ، برج ها و ساختمان های مدرن بسیاری نیز حضور دارند و مورد توجه گردشگران قرار دارد. علاوه بر این موزه های بسیاری هم در تهران هست که می تواند برای گردشگران جذاب و دیدنی باشد.
همچنین جاذبه های طبیعی فراوانی هم مانند پارک اتابک، پارک امین الدوله، پارک جنگلی چیتگر،توچال، دریاچه سد لتیان، قله ی دماوند و ... وجود دارد که از جاذبه های بی شمار تهران برای گردشگران خواهند بود.
خاندان قاجار شکوه و عظمت خود را در کاخ زیبای گلستان نمایان کرده اند و ساختمان های بزرگ آن را با کاشی های نقاشی شده و رنگارنگ در کنار باغی زیبا تزئین نموده اند. معماری زیبای این کاخ گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می کند و آنها باید بلیط های ورودی این مجموعه را به صورت جداگانه در نه بخش مختلف در دروازه ی ورودی خریداری کنند، که هر کدام از این نه بخش بلیط های مخصوص خود را دارند و باید به صورت جداگانه خریداری شوند، البته تالار آیینه و نگارخانه ی(گالری نقاشی ایرانی) این مجموعه نیز به دارای بلیط های جداگانه ایی هستند.
در مجموعه ی کاخ گلستان، ارگ صفوی پیش شروع سلطنت قاجار وجود داشت اما در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار (1848-1896) شاه تحت تاثیر کاخ های اروپایی که در سفر هایش دیده بود، تغییراتی را در این مجموعه ایجاد کرد و ساختمان هایی را به آن اضافه نمود، این ساختمان علاوه بر این که بخشی از کاخ خصوصی شاه محسوب می شد، بخش های اداری، دفاتر و وزارتخانه ها را نیز در برمی گرفت. چند ساختمان مجاور کاخ گلستان هم در دوران پهلوی ساخته شده است.
در دوران سلطنت فتحعلی شاه (1797-1834) به دستور وی سنگتراشان و هنرمندان اقدام به ساخت تخت مرمر کردند هرچند قسمت هایی از ایوان تخت مرمر در دوران قبل ساخته شده بود اما تخت از سنگ های معادن یزد استخراج به دستان هنرمندان مختلف ساخته و تزئین شد، این تخت جایگاهی بود که مردم عادی به دیدار شاه می رسیدند و به او سلام می دادند. تخت مرمر با چهره ها، نقش شیر و اژدها و اشعاری در وصف فتحعلی شاه قاجار تزئین شده و امروزه نیز در معرض دید بازدیدکنندگان و گردشگران قرار دارد. در سال 1925 هم رضاخان بنیان گذار سلطنت پهلوی بر روی این تخت تاج پادشاهی را بر گذاشت.
جلو خان یا خلوت کریمخانی یکی از دیکر مکان های زیبا و تاریخی در مجموعه کاخ گلستان است. این محل که در گوشه ایی از کاخ قرار دارد از سال 1759 بر جای مانده و به عنوان محل اقامت کریمخان زند از آن یاد می شود البته در دوران آغا محمد خان قاجار جسد کریم خان زند به تهران آورده شد و در زیر پله های این مکان دفن شد، محیط سرپوشیده و زیبای خلوت کریمخانی با معماری عصر قاجار ،که آب قنات از طریق یک کانال در حوضچه ی مرمر وسط ایوان می جوشد و ستون های سنگی زیبا آن را احاطه کرده اند، فضا دنج و زیبایی را ایجاد کرده بود که به دستور ناصرالدین شاه ، خلوت کریم خانی از دیگر بخش های کاخ گلستان جدا شد و به عنوان محل استراحت شاه، که برخی اوقات در آنجا خلوت می کرد و قلیان می کشید، مورد استفاده قرار گرفت. البته استخوان های جسد کریمخان زند پس از انقراض سلطنت قاجار از خلوت کریمخانی به قم انتقال پیدا کرد.
از دیگر بخش های مورد توجه گردشگران در کاخ گلستان، نگار خانه (گالری نقاشی ایرانی) کاخ گلستان است ،که مجموعه ای از زیبا ترین آثار و تابلو های نقاشی هنر دوران قاجار را در خود جای داده است و گردشگران می توانند آثار هنرمندان برجسته ی آن دوران (از جمله کمال الملک، علی اکبر مزین الدوله، نقاش باشی شیرازی، محمود خان صبا، میرزا مهدی خان ملقب به مصورالملک، آقا میرزا و .. ) را در این نگارخانه مشاهده کنند.
یکی از قسمت های دیدنی این نگارخانه پرتره ی شاهان قاجار است که گردشگران می توانند جواهرات و تاج های سلطنتی شاهان در نقاشی ها را هم در موزه ی جواهرات از نزدیک ببینید. نکته قابل توجه دیگر در این نگارخانه ، درک بهتر زندگی مردم تهران و ایران از طریق نقاشی های مختلف در این مجموعه در عصر قاجار و زندگی روزمره ی مردم در قرن نوزدهم است.
موزه ی سلطنتی یا موزه مخصوص یکی از بخش های زیبا و بسیار با شکوه کاخ گلستان است که با گچ بری ها و معماری منحصر به فردش جذابیت زیادی برای گردشگران دارد. این مجموعه شامل آثار و اشیاءبه جا مانده از عهد ناصری در عصر قاجار است که هدایا، آثار هنری و زینتی و اشیاء مختلفی را در خود جای داده که توسط پادشاهان، مقامات دیگر کشور ها و همچنین بزرگان و حکام شهر های مختلف به شاهان قاجار هدیه داده شده و یا توسط خود شاهان قاجار خریداری وگردآوری شده اند و دیوار ها و سقف این مجموعه هم با تزئیتات زیبا گچ بری شده است.
یکی از برجسته ترین قسمت های کاخ گلستان بی گمان تالار اصلی این مجموعه است که از سالن ها و تالار های دیگری نیز در کنار خود دارد و تالار معروف آیینه هم بخشی از آنها به شمار می رود. در خلال سال های 1874 -1877 تاج و تخت طاووس در این مکان قرار داشت و بعد ها به موزه جواهرات ملی منتقل شدند. مراسم تاجگذاری محمد رضا پهلوی هم در سال 1967 ( 25 سال پس از به سلنت رسیدن وی) و مراسم ازدواج سلطنتی او نیز در این تالار صورت گرفت.
این تالار اولین موزه ی سلطنتی ایران در دوران حکومت ناصرالدین شاه بود، که پس از بازدید وی از موزه های اروپا ساخته شد. این تالار بزرگ با معماری و تزئینات گچ بری سقف و دیوار های آن یکی از باشکوه ترین تالار های دنیا محسوب می شود و قسمت های مختلف این تالار از کف تا سقف آن در نهایت زیبایی آراسته و تزئین شده اند.
این تالار زیبا امروزه یکی از پر بازدید ترین بخش های کاخ های گلستان به شمار می رود که فرش ها و اشیاء قیمتی و باشکوهی از جمله میز ها و مبلمان های روسی و ظروف چینی ارزشمند فرانسوی ، آلمانی و انگلیسی نیز را در خود جای داده و مورد توجه گردشگران قرار دارد.
حوضخانه ی کاخ گلستان یکی دیگر از قسمت های تاریخی و مورد توجه این مجموعه است که جایگاه ویژه اش را پس از شروع سفر های پادشاهان قاجار( اولین سفر پادشاهان قاجار توسط ناصرالدین شاه صورت گرفت) به اروپا کسب کرد. ناصر الدین شاه پس از بازگشت از اروپا تحت تاثیر مغرب زمین سعی در تغییر شکل ظاهری محیط پیرامونش برآمد و این حوضخانه هم یکی از همان قسمت هایی بود که معماری اش به دستور ناصرالدین شاه تغییر یافت و به عنوان یک گالری مورد استفاده قرار گرفت.
حوضخانه محلی است که آن را به واسطه ی قرار گرفتن حوضی کوچک در وسط این محل حوضخانه می نامند. این حوضخانه مجموعه ای از نقاشی ها و مجسمه های سلطنتی اروپایی قرن نوزدهم را در خود جای داده است ، که بسیاری از آنها از سوی پادشاهان اروپایی به شاهان قاجار هدیه داده شده و یا توسط خود پادشاهان قاجار از اروپا خریداری شده اند. حوضخانه یکی از مکان های دیدنی برای گردشگران در مجموعه کاخ گلستان به شمار می رود
تالار برلیان یا تالار آینه از جمله قسمت های کاخ گلستان است که از دوران فتحلی شاه قاجار به جای مانده و بکارگیری شیشه و آینه درتمامی سطوح این تالار آن را به یکی از زیباترین بخش های کاخ گلستان تبدیل کرده است، در تالار آینه یا بلور چلچراغهایی وجود دارد که توسط الکساندر اول امپراتور روسیه به فتحعلی شاه هدیه شده اند و آینه کاری های این تالار آن مانند بلوری درخشان ساخته اند. این تالار ها در دوران ناصر الدین شاه و مظفر الدین شاه مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت و امروزه هم علاقه مندان و گردشگران بسیاری مایل به بازدید از این مکان هستند.
در انتهای باغ گلستان و در قسمت شرقی آن ، بنای تاریخی و زیبای شمس العماره نمایان است. این بنای تاریخی که تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی در خود دارد، به دستور ناصرالدین شاه و توسط معیرالممالک در خلال سال های 1865تا1867 ساخته شد. ناصر الدین شاه به دنبال ساخت یک بنای بلند و آسمان خراش و برای داشتن چشم اندازی بر فراز شهر و به منظور داشتن ساختمانی بلند چون شهر های اروپایی دستور ساخت شمس العماره را صادر کرد. تنها بخشی از طبقه همکف این ساختمان در معرض بازدید عمومی قرار دارد و این کاخ هم چون دیگر بخش های کاخ گلستان، باآینه کاری و کاشی های زیبا و باشکوه تزئین شده اند.
از دیگر عمارت های برجای مانده از دوران سلطنت فتحعلی شاه همین عمارت بادگیر است که البته در دوران سلطنت دیگر شاهان قاجار به ویژه ناصر الدین شاه تغییراتی در آن ایجاد شد و شکل امروزی برجای ماند. این عمارت با کاشی کاری ها و آینه کاری های زیبا توجه گردشگران را به خود جلب می کند و ایوان شاه نشین این عمارت تالار بزرگی است با ستون ها، دیوار ها و سقف های نقاشی شده و گچ بری های زیبا، که هنر معماری ایرانی را در خود به نمایش می گذارد.
در زیر زمین عمارت بادگیر، عکاسخانه سلطنتی ناصرالدین شاه قرار دارد، که یکی از بخش های مهم و تاریخی کاخ گلستان محسوب می شود. ناصرالدین شاه در سفر به اروپا با دوربین عکاسی آشنا شد و علاقه ی بسیاری به آن پیدا کرد و با خریداری یک دستگاه عکاسی این فن و هنر را وارد ایران کرد. علاقه ی ناصرالدین شاه به عکاسی منجر به خلق عکاس های فراوانی از جمله اندرونی شاه ، شکار ها و سفرهای او شد و بسیاری از این عکس ها نیز توسط خود او گرفته شده است.
عکاسخانه ی ناصرالدین شاه یکی از مجموعه های بسیار جذاب از عکس های دوران قاجار است که بسیاری از آنها به عنوان بخشی از تاریخ ایران را به تصویر کشیده و علاوه بر ارزش تاریخی و اجتماعی ، جذابیت بسیاری برای گردشگران دارد و بازدیدکنندگان بسیاری تصاویر اشخاص و امکان دوران قاجار را در این مکان مشاهده می کنند.
تالار الماس، مکانی است که در دوران فتحعلی شاه ساخته شد و طاق ها و مقرنس های این تالار جلوه و شکوه زیبایی را خلق کرده اند. این تالار با معماری متعلق به دوران فتحعلی شاه ساخته شد، اما در دوران ناصرالدین شاه این تالار هم دچار تغییراتی شد و طاق های مقرنسی آن بازسازی شدند اما همچنان یکی از بخش های زیبای این تالار مقرنس های آینه کاری شده ای است که مهمترین شاخصه تالار الماس به شمار می رود و اسم الماس هم به واسطه ی شکل معماری طاق های این تالار در ایوانچه های آن بر این تالار گذاشته شده است. گردشگران در تالار الماس با بخش دیگری از معماری دوران قاجار آشنا خواهند شد و هنر مقرنس کاری را خواهند دید.
کاخ ابیض که امروزه به عنوان موزه مردم شناسی از آن یاد می شود در دوران ناصرالدین شاه ساخته شده است و بخشی از هدایای سلطنتی در دوران ناصر الدین شاه در این کاخ گذاشته شد. در دوران پهلوی اول(رضا شاه) این کاخ به عنوان موزه ی مردم شناسی انتخاب شد.
این موزه یکی از مهمترین موزه های مردم شناسی ایران به شمار می رود و در آن اقوام مختلف ایرانی با نحوه پوشش، لباس ها و هویت قومی شان معرفی می شوند. در این موزه گردشگران می توانند با پوشش زنان و مردان مناطق مختلف ایران از شمال و جنوب گرفته تا غرب و شرق این سرزمین آشنا شوند و تنوع قومی ایران در این موزه به نمایش گذاشته شده است، که جذابیت بسیاری برای گردشگران دارد.
کاخ گلستان مجموعه ی بی نظیری از تاریخ، هنر و فرهگ دوران قاجار را به نمایش می گذارد و به عنوان ویترینی از این بخش از تاریخ ایران عناصر اجتماعی را به گردشگران معرفی می کند و بهترین نقطه برای شروع سفر در ایران است. چرا که در این بخش از تاریخ ایران تحولات اجتماعی و سیاسی بسیاری رخ داده و ذهن گردشگران به قبل و بعد از این دوره جلب خواهد شد.
گردشگرانی که تهران را به عنوان مقصد سفرخود انتخاب می کنند، نمی توانند به سادگی از کنار بازار بزرگ تهران بگذرند و آن را ندیده رها کنند. بازار بزرگ تهران قلب تپنده اقتصاد ایران در تاریخ معاصر 200 سال اخیر به شمار می رود. شاید سنگ بنای اولیه بازار در دوران صفویه گذاشته شد اما هویت بازار و توسعه و گسترش آن را بی گمان باید متعلق به دوران قاجار به ویژه دوران ناصرالدین شاه دانست.
کوچه ها و پس کوچه ها و دالان های پر و پیچ خم این بازار قدیمی با حجم جمعیتی بالای مردم و مغازه های شلوغ در نگاه اول شاید دلهره آور باشند، اما زمانی که شما با جمعیت بازار همراه می شوید و از گذرها و بازارچه ها رد می شوید، لذت تفرج و گردش در این بازار برای شما بیشتر می شود و تجربه ی جذابی خواهد بود.
بازار بزرگ تهران بزرگترین بازار ایران به شمار می رود که شاهراه اقتصادی ایران نیز محسوب می شود. این بازار علاوه بر جایگاه اقتصادی در تاریخ ایران اهمیت سیاسی و اجتماعی بسیاری دارد و شاهد رخ داد های سیاسی و اجتماعی سرنوشت سازی بوده است. بازار بزرگ از دوران قاجار به عنوان بخش مهمی از جامعه ایران در نقاط حساس و مهم تاریخی نقش آفرینی کرده و در تحولات سیاسی و اجتماعی بخش عمده ای تحولات را به دوش کشیده است.
بازار بزرگ به بخش های مختلفی تقسیم می شود و حرفه ها و صنف های مختلف در هرکدام از این بخش به فعالیت مشغول اند، که در بازار هر کدام از این بخش ها را راسته می خوانند. بسیاری راسته های بازار با تحولات اجتماعی و تاریخی دچار تغییراتی شده اند و راسته هایی مانند توتون فروش ها و مسگر ها ماهیت شان را از دست داده و تغییر کاربری دادند، برخی دیگر از راسته ها هم کوچکتر و بزرگتر شدند.
بازار بزرگ با معماری متعلق به دوران قاجار و طاق ها و کوچه های پیچ در پیچ برای گردشگران جاذبه های بسیاری دارد، هرچند که معماری کلی این بازار در طول این سالیان دچار تغییراتی شده اما همچنان هویت سنتی بازار بزرگ و معماری دوران قاجار بر این بازار غالب است. گردشگران می توانند از ورودی های مختلفی وارد این بازار و یا خارج شوند و به مکان های قدیمی و تاریخی مانند محله پامنار، امازاده زید و مقبره لطفعلی خان زند(آخرین پادشاه زندیه و معروف به شمشیر زن شرق) بروند. در بازار بزرگ مکان های تاریخی مانند سبزه میدان(یکی از درب های ورودی و تاریخی بازار بزرگ تهران)،چهار سوق بازار(تقاطع دو راسته ی اصلی بازار)، سرای امیر، مسجد جامع یا مسجد امام خمینی (که در گذشته آن را با نام مسجد شاه می شناختند)، تیمچه ی حاجب الدوله و تیمچه ی مهدیه وجود دارد، که از جاذبه های گردشگری بازار بزرگ تهران به شمار می روند.
گردشگران در بازار بزرگ تهران، در گذر از پیچ و خم های راسته ها می توانند در کنار فرش فروشان بنشینند و هنر فرش ایرانی را ببینند و با نگاه به سقف بازار طاق های و معماری ایرانی را نظاره گر باشند و در کنار جمعیت بازار فضای گرم بازار را تجربه کنند و از آن لذت ببرند.
در تجارب سفر ها آنچه که در ذهن ما از شهر های مختلف به یادگار می ماند، خاطرات پراکنده ایی از مکان ها و موقعیت های دیدنی و خاطره انگیزی است، که نام هر کدام از آن شهر ها با برخی از اماکن و نشانه ها همراه است. از این رو، در گردشگری شهری نماد ها و نشانه ها اهمیت زیادی دارند و امروزه نماد و نشانه سازی برای شهر ها یکی از مقاصد و سیاست ها شهرداری ها، برای افزایش گردشگری و ایجاد تصویری ماندگار در ذهن میهمانان به شمار می رود.
تهران به عنوان یکی از شهر های معروف دنیا و پایتخت ایران همواره پذیرای میهمانان و گردشگران مختلفی است، که نام تهران را در کنار نماد های این شهر به یاد می آورند. اما بدون شک یکی از فراگیر ترین نماد های مدرن این شهر بزرگ، برج آزادی است. این برج در سال 1349 با معماری حسین امانت در دوران پهلوی ساخته شد. البته طرح معماری این برج در یک مسابقه معماری که در سال 1345 برگزار شده بود و طراحی حسین امانت در این مسابقه انتخاب گردید.
معماری برج آزادی تلفیقی از معماری ایران باستان و متاثر از معماری ایرانی- اسلامی است و از معماری مسجد شیخ لطف الله در اصفهان نیز الهام گرفته شده است. در سال 1349 این برج به منظور جشن های 2500 ساله شاهنشاهی در ایران افتتاح شد. معمار این بنا به دلیل نزدیکی میدان آزادی(محل قرار گرفتن برج آزادی) با محدودیت ارتفاع روبه رو بود و از این رو، ارتفاع آن از سطح زمین 45 متر گرفته شد.
امانت (معمار ایرانی) با تلفیق معماری مدرن و سنتی ایرانی و الهام از اِلمان های معماری اسلامی مانند طاق و قوس ها و همچنین شباهت قسمت فوقانی برج به بادگیر های معروف ایرانی به زیبایی هرچه تمام تر روند ساخت این برج را به پایان رساند. در ساخت این بنا 8000 قطعه سنگ مرمر سفید تراشیده و بکار برده شده است، که با طراحی پیچیده به عنوان اصلی ترین نما شهر تهران شناخته می شود.
این برج در ابتدا به دلیل قرار داشتن در میدان شهیاد( نام سابق میدان آزادی) به برج شهیاد آریامهر معروف بود و توسط محمد رضا پهلوی و فرح افتتاح شد و در روز افتتاحیه نیز منشور حقوق بشر کورش کبیر به نمایش گذاشته شد. با وقع انقلاب اسلامی در ایران در سال 1357 این برج به یکی از نماد های مردمی بدل و پس از انقلاب هم آن را برج آزادی نامیدند و همواره یکی از نقاط کلیدی در عرصه های سیاسی و اجتماعی به شمار می رود.
برج آزادی دارای سه طبقه و 286 پله است و در محوطه ی زیرین آن سالن های نمایش، موزه، کتابخانه و نگارخانه نیز تعبیه شده است. برج آزادی به عنوان یکی از نماد های اصلی شهر تهران و ایران در خاطرات بسیاری از گردشگران این شهر شناخته شده است، که حتی تهران مانند شهرهای بزرگی چون پاریس( که با برج ایفل شناخته می شود) با برج آزادی در اذهان متبادر خواهد شد، و هیچ گردشگری را نمی توان یافت که در تهران بوده و برج آزادی را ندیده باشد.
در دامنه های سر سبز دربند، مجموعه ی کاخ های سعد آباد قرار دارد که تلاقی دوران سلطنت قاجار و پهلوی به شمار می رود. این مجموعه در دوران سلطنت قاجار شکل گرفت اما با تغییر سلطنت در ایران و پادشاهی رضا شاه و پسرش محمد رضا شاه پهلوی، این مجموعه گسترش و رونق بیشتری پیدا کرد.
کاخ موزه ی سعدآباد دارای مساحتی 110 هکتار است که 18 بنای تاریخی و سلطنتی در آن وجود دارد. این مجموعه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری در تهران و با توجه مساحت و تعداد ساختمان هایی که امروزه به عنوان موزه از آنها استفاده می شود، زمان زیادی را برای بازدید می طلبد و گردشگران در این مجموعه می توانند، کاخ احمد شاهی، کاخ سفید، کاخ اسود، کاخ شمس، کاخ ملکه مادر و دیگر کاخ ها و موزه های این مجموعه را از نزدیک ببینند و با معماری های متفاوت، سبک زندگی خاندان های سلطنتی قاجار و پهلوی و همچنین بخش های ناپیدای تاریخ ایران آشنا شوند. بلیط های مجموعه ی کاخ موزه سعدآباد را می توانید از درب های ورودی کاخ تهیه کنید و از مینی بوس های موجود در مجموعه هم برای تردد در محوطه ی کاخ ها استفاده کنید.
گردشگران برای بازدید بهتر در محوطه ی مجموعه می توانند نقشه های راهنمای مجموعه را در هنگام ورود بردارند و با توجه به راهنمایی های صورت گرفته بازدید خود را آغاز کنند. علاوه بر رستوران های منطقه ی دربند، گردشگران در محوطه ی کاخ هم می توانند از کافه ی محوطه ی کاخ استفاده کنند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، کاخ موزه های سعدآباد کاربریشان دچار تغییر شد و در جمهوری اسلامی موزه های متعددی در کاخ های دوران پهلوی برپا گردید. گردشگران در این مجموعه می توانند از 18کاخ موزه از جمله کاخ سبز که محل اقامت رضا شاه بود و امروزه هم به عنوان کاخ موزه ی سبز شناخته می شود، کاخ موزه ی ملت که محل اقامت محمد رضا شاه بود(کاخ سفید)، موزه ی تاریخ طبیعت که هم اکنون در اختیار نهاد ریاست جمهوری است(کاخ اختصاصی)، موزه هنر های زیبا (کاخ اسود یا سیاه)، موزه ی پوشاک سلطنتی(کاخ شمس)، موزه ی ظروف سلطنتی (کاخ اشرف) ، موزه ی سلاح های دربار (کاخ غلامرضا) ، موزه ی نظامی (کاخ شهرام پسر اشرف)، موزه ی بهزاد (کاخ قدیم ولیعهدی محمد رضا شاه) ، موزه ی دفینه (کاخ ولیعهد رضا پهلوی ) و موزه ی خط و کتابت میر عماد (کاخ فرحناز و علیرضا فرزندان محمد رضا شاه) بازدید کنند.
علاوه بر این موزه ها که در کاخ های سلطنتی دایر هستند، در مجموعه کاخ های سعدآباد موزه های دیگری چون موزه ی آلبوم های سلطنتی(در ساختمان گارد سلطنتی)، موزه آشپزخانه سلطنتی در کاخ ملت(سفید)، موزه آب، موزه فرشچیان و موزه اتومبیل های سلطنتی نیز در معرض دید گردشگران و بازدید کنندگان قرار دارند.
مجموعه کاخ های سعدآباد که امروزه به عنوان کاخ موزه های سعد آباد شناخته می شوند، بخشی از جاذبه های گردشگری تهران محسوب می شوند که علاوه بر اینکه قسمت هایی از تاریخ معاصر ایران را برای گردشگران روایت می کنند، فضای دلنیشن و محیطی آرامی را برای بازدیدکنندگان ایجاد کرده اند.
در دامنه ی کوه البرز و منطقه نیاوران (این منطقه از دوران قاجار و سلطنت فتحعلی شاه به عنوان ییلاق سلطنتی انتخاب شد و در دوران محمد شاه قاجار باغی در کنار نی زار آن منطقه ساخته شد، که بعد ها آن را نیاوران نامیدند). در ده سال پایانی دوران پهلوی کاخ نیاوران محل اقامت و زندگی محمدرضا پهلوی و خانواده اش بود.
مجموعه ی کاخ نیاوران با مساحت 5 هکتاری فضای سبز و باغ و همچنین شش موزه یکی از جاذبه های گردشگری زیبا و دیدنی شهر تهران به شمار می رود. گردشگران می توانند از طریق اتوبوس ها و تاکسی میدان تجریش ،که یکی از میدان های قدیمی شمال شهر تهران است به مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران بروند و در دروازه اصلی کاخ نیاوران، بلیط های موزه و کاخ های مورد نظرشان را خریداری کنند. کافه ی محوطه ی کاخ هم محیط جذابی برای گردشگران محسوب می شود، که محیط شاد و آرامش بخشی دارد. در کاخ نیاوران موزه ها و ساختمان های تاریخی و زیبایی قرار دارند، که امروزه به موزه ها و مکان فرهنگی برای بازدید گردشگران تبدیل شده اند.
در خلال سالهای 1337 تا 1347 و در دوران سلطنت محمد رضا پهلوی کاخ نیاوران با بهره گیری از امکانات و تکنولوژی روز و با معماری زیبا و فضاسازی داخلی باشکوه ساخته شد. معماری داخلی این کاخ تلفیقی از هنر ایرانی – اسلامی است و گچ بری ها، آینه کاری ها و کاشی کاری های زیبایی در ساخت این کاخ به کار برده شده است که از جاذبه های گردشگری به شمار می رود. در طراحی و معماری این کاخ معماران ایرانی و فرانسوی فعالیت داشتند. سقف متحرک کاخ هم یکی از جذابیت های اصلی کاخ نیاوران محسوب می شود که در کنار سنگ های گرانیتی سیاه و سفید ترکیبی زیبا را خلق کرده است.
کاخ نیاوران دارای سه طبقه است که در طبقه ی همکف آن سینمای اختصاصی، غذا خوری ، سالن پذیرایی و تالار آبی با زیبایی هرچه تمام تر و با استفاده از مبلمان و دکوراسیون زیبا طراحی شده است. اتاق های کار و خواب فرح و همچنین اتاق کنفراس این کاخ هم از بخش های زیبای نیاوران هستند. در طبقه ی سوم هم اتاق استراحتگاه پهلوی دوم و اتاق های خواب و لباس خانواده ی سلطنتی هم از دیگر بخش های دیدنی کاخ نیاوران به شمار می روند.
مجموعه های نفیس تابلو های نقاشی ایرانی و خارجی، در کنار مجموعه های تزئینی زیبا و کمیاب ، ظروف چینی و زینتی نیز در کنار فرش های بسیار با شکوه و ارزشمند از جاذبه گردشگری کاخ نیاوران محسوب می شوند.
یکی از کاخ های دیدنی و تاریخی در مجموعه فرهنگی – تاریخی نیاوران، کاخ صاحبقرانیه است، که از بنا های بجا مانده ی دوران قاجار به شمار می رود و البته بخشی از هویت تاریخی آن نیز در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی شکل گرفته است.
این بنای تاریخی با معماری برجسته اش همواره مورد توجه گردشگران شهر تهران قرار دارد. کاخ صاحبقرانیه در دوران قاجار و در سال 1267 هجری قمری به دستور ناصر الدین شاه در منطقه ییلاقی سلطنتی و در باغ نیاوران ساخته شد و پس از تکمیل به یمن ورود سلطنت ناصرالدین شاه به سی و یکمین سال، این کاخ را صاحبقران نامید، که بعد ها به صاحبقرانیه شهرت پیدا کرد.
کاخ صاحبقرانیه را کاخ حرمسرای شاه قاجار می دانستند، که در دو طبقه طراحی و ساخته شد. طبقه ی زیرین کاخ که حوض خانه نامیده می شد، محل حرمسرای ناصرالدین شاه بود و اتاق های متعددی در این طبقه قرار داشت. از دیگر قسمت های دیدنی کاخ صاحبقرانیه باید به تالار آینه اشاره کرد. تالاری با آینه کاری های دوران قاجار که از مشخصات هنر معماری آن دوران به شمار می رود و یکی از بخش های مورد علاقه ی گردشگران محسوب می شود.
با انقراض سلطنت قاجار کاخ صاحبقرانیه در دوران پهلوی اول چندان مورد توجه قرار نداشت، اما در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی، این کاخ با تغییراتی رو به رو شد. فرح دیبا با تغییر دکوراسیون و تخریب بخش هایی از حرمسرای ناصری و سفارش مبلمان آن از فرانسه و روشنایی های باشکوه از اروپا آن را به کاخ اداری شاه تبدیل کرد. اتاق جنگ، اتاق های استراحت شاه و سقف های چوبی (متعلق به قرن 12 هجری قمری) که از شیراز آورده شده بود، به این مجموعه اضافه گردید. کاخ صاحبقرانیه در دوران پهلوی دوم به عنوان دفترکار محل زندگی روزمره محمدرضا پهلوی شد.
گچ بری های زیبا و تزئینات برجسته ی در این کاخ از جذابیت های معماری صاحبقرانیه به شمار می روند. علاوه بر زیبایی های معماری این کاخ تابلو های نقاشی بی نظیری مانند نقاشی کمال الملک از حوض خانه این کاخ و پرتره های زیبایی دیگری در صاحبقرانیه گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می کند و در بردارنده بخشی از زندگی روزمره شاهان ایران است.
صاحبقرانیه پس از انقلاب اسلامی در سال 1357 به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری شهر تهران و مجموعه فرهنگی-تاریخی کاخ نیاوران به عنوان یک موزه در معرض دید عموم قرار گرفت. در این کاخ اسناد تاریخی مهم از دوران قاجار و پهلوی، دو تابلوی بزرگ از شاهزادگان قاجار، عکس هایی از کاخ در دوران ناصرالدین شاه، فرمان مشروطیت، سلاح های سرد و گرم سلطنتی، قالی های نفیس ، عکس های شخصیت های سیاسی معروف در کاخ و مدال ها و نشان های اهدایی در دوران سلطنت قاجار و پهلوی ، مبلمان های سلطنتی و لوسترهای بسیار قیمتی وجود دارد که در معرض دید بازدید کنندگان قرار دارند. این مجموعه ی زیبا چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. گردشگران در مجموعه نیاوران بلیط بازدید از کاخ صاحبقرانیه را می توانند از دروازه ی ورودی مجموعه خریداری کرده و از این کاخ دیدار کنند.
کاخ نیاوران
کوشک احمد شاهی
در ادامه ی معرفی بخش های مختلف مجموعه فرهنگی – تاریخی کاخ نیاوران در شمال تهران به کوشک احمد شاهی خواهیم رسید. احمد شاه قاجار به عنوان آخرین پادشاه سلطنت قاجار به تقلید از اجداد تاجدارش، ناصر الدین شاه و محمد شاه ، عمارتی را در منطقه ییلاقی سلطنتی احداث کرد، که آخرین روز های حضورش در ایران را در این کاخ سپری نمود.
این کاخ با معماری آجری، پله ها و حوض ورودی اش آخرین نشانه های معماری عصر قاجار به شمار میروند و هنر مندی معماران آن دوره در نمای بیرونی ، گچ بری ها و ستون های این کاخ تجلی پیدا کرده است. پس از انقراض سلطنت قاجار، در دوران پهلوی اول این کاخ به طور کلی به دست فراموشی سپرده شد و در اواخر سلطنت رضا شاه بود که مرمتی مختصر بر پیکر این عمارت صورت گرفت.
در دوران سلطنت محمد رضا پهلوی به این کاخ توجه بیشتری شد و با سرپرستی معماران فرانسوی، کوشک احمد شاهی مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفت، مبلمان آن تغییر کرد و برای مدت کوتاهی، دفتر کار شاه پهلوی شد. به دلیل نزدیکی این کاخ به کاخ اصلی در سال های پایانی سلطنت پهلوی، کوشک احمد شاهی به عنوان محل اقامت ولیعهد انتخاب گردید و پس از احمد شاه قاجار فرزند ارشد پهلوی دوم در این عمارت ساکن شد.
در سال های اخیر هم این عمارت چندین بار مورد بازسازی قرار گرفته است و امروزه به عنوان موزه کوشک احمد شاهی از آن یاد می شود و در مجموعه فرهنگی – تاریخی کاخ نیاوران، این عمارت توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می کند. این عمارت به دو بخش تقسیم می شود، در طبقه ی اول اسناد دوران سلطنت قاجار و عصر احمد شاهی به نمایش عموم گذاشته شده و اشیاء نقره و برنز ارزشمندی از دوران احمد شاه قاجار در بخش های مختلف نمایش داده می شود. عکس های عهد قاجار و شخص احمد شاه هم بخش دیگری از این کوشک به شمار می روند.
در طبقه دوم، هدایا و مجموعه های فرزند محمد رضا پهلوی نیز بخش دیگری از موزه را به خود اختصاص داده اند. در این بخش کلکسیون های سنگ های قیمتی و کم یاب از جمله قطعه سنگی از کره ماه که توسط ریچاد نیکسون به ولیعهد اهدا شده و هدایای ارزشمند دیگری که توسط مقامات و شخصیت های بین المللی به فرزند شاه ایران هدیه داده شده اند، به نمایش درآمده است.
کلکسیون فسیل های حیوانات هم بخش جذاب دیگر این مجموعه به شمار می رود. گردشگران در این کاخ می توانند علاوه بر فضای دلنشین این کوشک و کلکسیون های جمع آوری شده توسط ولیعهد سلطنت پهلوی و هدایای ارزشمند اهدایی به او، در کنار عکس های خاندان پهلوی (به ویژه عکس های ولیعهد پهلوی) ، کلکسیون های آلات موسیقی و مجموعه ی پوست حیوانات را هم مشاهده کنند.
مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ نیاوران ، که در نام آن نیز ذکر شده است، در بردارنده ی مکان ها و هویت های تاریخی و فرهنگی ارزشمندی است که بخشی از تاریخ ایران و حتی جهان را در خود نگهداری می کند. یکی از بخش های فرهنگی برجسته و خاص در این مجموعه موزه ی جهان نماست.
این موزه که در بخشی از کاخ صاحبقرانیه قرار دارد(که در سایت 2safar به تفصیل آن را برای شما معرفی کرده ایم)، نمونه های کم نظیری از هنر، آثار باستانی و مجموعه های ارزشمند از نقاط مختلف و در دوران های متفاوت تاریخی در معرض دید عموم قرار می می دهد.
فرح دیبا همسر محمد رضا پهلوی در سال 1355 این موزه ی هنری و تاریخی را تاسیس کرد. آثار به نمایش گذاشته شده در این موزه مجموعه از هدایای سلطنتی و یا آثار خریداری شده توسط خاندان پهلوی است که بیشتر آثار تاریخی خریداری شده، توسط فرح دیبا تهیه شده اند.
موزه جهان نما که نام آن نیز با توجه به ماهیت اش انتخاب شده است، فرهنگ ها و هنر های اقوام مختلف در دوران تاریخی متفاوتی را از آمریکای جنوبی تا چین به نمایش می گذارد و به نوعی فرصت بسیار خوبی برای گردشگران است تا از منظر موزه جهان نما، هنر جهان را نظاره گر باشند. این موزه در دو بخش آثار تاریخی و هنری اش را در معرض دید عموم قرار داده است.
در بخش اول که به هنر و تاریخ پیش باستان تعلق دارد، آثاری چون آثار هنر های آئینی پیش کلمبیائی، آثار بی نظیری از مصر باستان، چین(سردیس بودا )، تمدن های ویکوس و موشیکای در پرو و سرخپوستان آمریکای شمالی و جنوبی را به نمایش گذاشته است و در همین بخش هم آثار از هزاره های اول و دوم ایران باستان از گیلان و لرستان(پیکره مفرغی) را به گردشگران نمایش می دهد. این بخش موزه یکی از بخش های مورد توجه گردشگران به شمار می رود و آنها می توانند در این بخش به هنر عصر باستان در نقاط مختلف جهان را نظاره گر باشند.
در بخش دیگر موزه جهان نما به آثار هنری از جمله نقاشی های و هنر های تجسمی تاریخ معاصر جهان پرداخته است، که در بخش ایرانی آن می توان به آثاری از سهراب سپهری، بهمن محصص، پرویز تناولی، فرامرز پیلارام، پرویز کلانتری و بسیاری دیگر از هنر مندان بنام تاریخ معاصر ایران اشاره کرد.
در بخش هنرمندان غیر ایرانی هم می توان آثار بزرگانی چون، پیکاسو، پل گوگن، دیگئ جاکومتی، مارک شاگال، ژرژ براک و بسیاری از دیگر هنرمندانی که آثارشان توسط خاندان پهلوی خریداری شده اند و یا از سوی مقامات و شخصیت های بین المللی به آنها اهدا شده است. این بخش تاریخ هنر معاصر جهان و ایران از قسمت های محبوب و مورد علاقه گردشگران به شمار می رود، آثار هنری برجسته و خاصی را در خود جای داده است.
ایران سرزمینی با تاریخی بزرگ است، که پادشاهان و تاجداران بسیاری را بر اریکه حکمرانی خود دیده و جنگ ها و نزاع های بسیاری را هم از سر گذارنیده است. سرزمینی با ورق های تلخ و شیرین در تاریخ اش که کاوش جستجوگران را برمی انگیزاند. بسیاری از گردشگران برای کشف و فهم تاریخ و گذر از دالان های هزار توی این سرزمین به ایران می آیند و مشتاقانه به دنبال فهم بهتر از دنیا هستند.
در تهران و در نزدیکی میدان فردوسی و چهار راه استانبول، موزه ایی وجود دارد که توسط بانک ملی ایران سرپرستی می شود. این موزه وارث شکوه و عظمت خاندان های سلطنتی ایران است که در تاج ها و جواهرات باشکوه و بی نظیر بر جای مانده متبلور شده اند.
موزه جواهرات ملی یکی از جذاب ترین موزه ها و مکان دیدنی شهر تهران به شمار می رود. این موزه در سال 1339 با افتتاح بانک مرکزی ایران شکل گرفت و تا پیش از آن جواهرات سلطنتی در کاخ های سلاطین مورد نگهداری قرار می گرفت. کاخ گلستان در دوران قاجار محل نگهداری جواهرات سلطنتی بود و در دوران پهلوی هم در کاخ مرمر و در یک زیر زمین از جواهرات سلطنتی حفاظت می شد.
جواهرات سلطنتی ایران پس از شکل گیری اولین حکومت ملی ایران به نام صفویه جمع آوری و ساخته شده اند و از جواهرات حکام محلی و حکومت های گوشه و کنار ایران قطعات شاخصی وجود ندارد. پس از دوران صفویی آذین کردن اسباب و لوازم شاهان با جواهرات و الماس ها به عنوان یکی از نماد های شکوه پادشاهان در آمد و در دوران حکومت های مختلف جواهرات و سنگ های قیمتی از گوشه و کنار ایران و حتی کشور های مجاور مورد جمع آوری قرار گرفت.
از این رو، در موزه ی جواهرات ملی، قطعه ها و مجموعه های بی نظیری از جواهرات سلطنتی وجود دارند که در معرض دید عموم و گردشگران قرار می گیرند. از جمله می توان به برخی از معروف ترین جواهرات این موزه اشاره کرد،که در زمره ی معروف ترین جواهرات جهان به شمار می روند.
الماس دریای نور، الماس دریای نور بزرگترین برلیان این موزه است که از معروف ترین گوهر های جهان محسوب می شود. این الماس به همراه الماس کوه نور متعلق به نادر شاه افشار، پادشاه قدرتمند افشاریه بوده است که کوه نور پس از مرگ نادر شاه در طی سالیان دراز به هندوستان رسیده و پس از آن به انگستان فرستاده می شود و در حال حاضر در تاج سلطنتی ملکه انگلستان قرار دارد. اما الماس دریای نور پس از نوادگان نادر به دست شاهان قاجار رسیده در ایران حفظ می شود ، وزن این الماس 182 قیراط است که بدون شک پیش از تراش خوردن بیشتر بوده است.
کره جغرافیای یکی از جواهرات بی نظیر و بسیار زیبای این موزه است که قطعات جواهرات گوناگونی در حدود 51366 قطعه در این کره مورد استفاده قرار گرفته است، دریا های و اقیانوس ها با زمرد، و هر کدام از قاره های و بخش های متفاوت با جواهراتی بی نظیر تزئین شده اند و ایران مرصع به الماس می باشد. از دیگر آثار موجود در این بخش هم می توان به تخت طاووس، تاج کیانی، تاج ماه، تاج فرح، جقه نادری و تاج پهلوی اشاره کرد.گردشگران در این موزه بخش های بی نظیری را تجربه می کنند و برای کسب اطلاعات دقیقتر بهتر است از راهنما های موزه کمک بگیرند.
برای گردشگری که اولین بار به شهر تهران پا می گذارد، نمی توان آن را با چند صفت و اسم، ، توضیح داد. تهران شهر هزار نقشی است که می تواند جاذبه های تاریخی خود را در کنار اماکن فرهنگی به نمایش بگذارد و در رخی دیگر طبیعتی زیبا را در دامنه کوه البرز رو کند،که جا خوش کرده است، تهران با چهره ی مدرن و سنتی اش در کنار بنا های قدیمی و معماری های سنتی و زیبا، برج ها و ساختمان هایی مدرن بنا کرده است و گردشگران در شهر تهران گذر سال ها و قرن ها را به خوبی خواهند دید.
یکی از مکان های دیدنی و تفریحی شهر تهران که در سال های اخیر، با شمایلی زیبا، مدرن و هماهنگ با محیط اش در قسمت شمالی شهر ساخته شده، پل طبیعت است. در ابتدا بر اساس طرح ها و برنامه ها، شهرداری تهران تنها بدنبال پلی برای اتصال دو پارک طالقانی و آب و آتش بر روی بزرگراه مدرس بود، اما توجه به اِلمان هایی چون توجه به محیط زیستی و عدم پوشش منظره البرز از جنوب باعث شد تا مسابقه ی طراحی در سال 1387 برگزار شود ،که موضوع آن طرح مورد نظر شهرداری تهران و شرکت مسئولش برای این پل بود. که در آخر طرح زیبای لیلا عراقیان ، معمار ایرانی برگزیده شد و روند ساخت آن از سال 1389 تا 1393 به طول انجامید.
پل طبیعت بی گمان یکی از دیدنی ترین نقاط تفریحی شهر تهران به شمار می رود، این پل با طراحی بسیار زیبایش ، تنها دو پارک را به هم متصل نکرده بلکه یک فضای طبیعی و همسان با محیط خود ایجاد کرده و مانند شاخه ها و تنه های درختان در امتداد درختان پارک ایستاده است. این پل که تنها برای عبور عابرین پیاده طراحی شده، دیگر محل گذر عابرین نیست، بلکه مقصد آنها به شمار می رود، منظره زیبای شهر از شمال تا جنوب، فضای سبز و محیط دلنشین این پارک اوقات لذت بخشی را برای گردشگران فراهم می کند.
پل طبیعت که قسمت های مختلف پارک های دو طرف را به هم وصل می کند، مکان بسیار مناسبی برای توقف و پیاده روی است و رستوران ها و فست فوت های پل طبیعت هم جمعیت بیشتری از مردم را به سوی خود می کشانند.
این پل با فرم درختی اش 300 متر طول دارد و عرض آن هم بین 6 تا 13 متر در نقاط مختلف پل محاسبه شده است، در مجموعه پل طبیعت با 7950 متر مربع مساحت، یکی از زیبا ترین و در عین حال همگون ترین سازه های شهری تهران با محیط پیرامونش به شمار می رود، که طرح معماری اش هم برنده چندین جایزه معماری در سطح بین المللی شده است.
گردشگران در پل طبیعت با دو شکل متفاوت روبه رو خواهند بود، در طبقه اول با محیط هایی دنج و دلنشین مانند یک گالری و کافی شاپ روبه رو به هستند، که محل بسیار مناسبی برای نشستن و داشتن اوقات لذت بخش با مناظری دیدنی است و طبقه دوم هم با سکو های مناسبی برای داشتن دیدی بهتر نسبت به محیط ، گردش و گذری لذت بخش را بر روی پل فراهم می کند و فضای بسیار جذابی را ایجاد کرده است.
تهران به دلیل موقعیت سیاسی اش در دو قرن اخیر، کاخ های سلطنتی بسیاری را در خود جای داده و امروزه نیز این کاخها به عنوان جاذبه های تاریخی و فرهنگی شهر تهران و ایران مورد توجه گردشگران قرار دارند. در مجموعه کاخ سعد آباد بی گمان گذر گردشگران به کاخ موزه ملت می رسد، این کاخ موزه را کاخ سفید می نامیدند که پس از انقلاب این کاخ به عنوان موزه افتتاح شد و نام آن نیز به کاخ موزه ی ملت تغییر یافت.
کاخ سفید در مجموعه سعد آباد با 5 هزار متر مربع زیر بنا بزرگترین کاخ محسوب می شود و یکی از کاخ های باشکوه دوران پهلوی بوده، این کاخ در اواخر سلطنت رضا شاه ساخته شد و در آخرین سال پادشاهی وی نیز مورد بهره برداری قرار گرفت. کاخ سفید در دوران محمد رضا شاه هم یکی از اصلی ترین کاخ ها محسوب می شد و شاه به طور دائم در این کاخ اقامت داشت و دیدار های رسمی وی نیز در این مجموعه صورت می گرفت.
کاخ سفید به دلیل نمای سفید رنگش به این نام خطاب می شد، این کاخ به عنوان نماد سلطنت رضا شاهی ، از بهترین ابزار و اساتید بهره گرفته و مجموعه ی بی نظیری از هنر معماری در ساخت و دکوراسیون داخلی آن استفاده شده است.
سنگ های مرمر این کاخ از معادن یزد و تربت حیدریه آورده شده و گچ بر ی های زیبا و چشم نواز دیوار ها، ستون ها و سقف های کاخ هم با شکوه هرچه تمام ساخته و پرداخته شده اند، در دوران پهلوی دوم هم بخصوص در زمان فرح دیبا، این کاخ به ویژه دکوراسیون داخلی اش تغییر و مورد بازسازی قرار گرفت و بر استحکام بنا افزوده شد.
این کاخ شامل چهار طبقه است و دارای 7 تالار اصلی تشریفات، 2 سرسرا، دفاتر کاری ویژه محمد رضا شاه و فرح دیبا، رختکن های آنان ، اتاق های لباس شاه و ملکه، سالن بازی ، سینما، گالری هنری اختصاصی فرح دیبا، مخزن اصلی ظروف سلطنتی و دیگر بخش های بهداشتی و خدماتی مجموعه است.
شاهکار های هنر سنگ کاری و کچ کاری این مجموعه در کنار تابلوی قدیمی نقاشی از آنیلو فالکونه به اسم نبرد لوتزن در دفتر کار شاه، لوستر ها و چلچراغ های بی نظیر و بسیار زیبای خریداری شده از چکسلواکی، تابلو فرش های ارزشمند و قیمتی بر دیوار های کاخ بر جذابیت های این کاخ برای گردشگران فزدوه اند و همچنین یکی از بزرگترین فرش های ایرانی با متراژ 145 متر مربع با 140 رج در سرسرای طبقه هم کف هم از دیگر جذابیت های کاخ به شمار می رود.
نقاشی های راوی داستان های شاهنامه هم در بخش هایی از دیوار کاخ نصب شده که توسط استاد بهزاد و شاگردانش کشیده و جلایی پرشکوه را به کاخ بخشیده اند. کاخ سفید پیش از آنکه به عنوان یک موزه مورد استقاده قرار بگیرد ، خود مجموعه بی نظیری از هنر و معماری است.
این کاخ در طول دوران سلطنت پهلوی شاهد رویداد های بسیاری بوده که می توان به برخی از آنان چون : ترور ناموفق محمدرضا شاه، آخرین دیدار رئیس جمهور آمریکا کارتر با محمد رضا شاه در کریسمس سال 1356 و رویداد های سیاسی مهم دیگری اشاره کرد.گردشگران در این کاخ لحظات دیدنی و زیبایی را ثبت خواهند کرد.
در نگاه اول تهران به عنوان پایتخت سیاسی و اداری کشور، شهری شلوغ و پرجمعیت است، که همواره آبستن حوادث سیاسی در تاریخ معاصر خود بوده و از زمانی که قریه ی خوش آب و هوای تهران به دستور رئیس ایل قاجار، پایتخت کشوری پر آشوب شد، این شهر داستان ها و حوادث بسیاری را از سرگذراند. اما قسمت زیبای داستان در لایه های دیگری است که در کوچه ها و مناطق مختلف این شهر می توان دید.
تهران پیوند دهنده دنیای سنتی و مدرن ایران است، شهر پر تپش و زندگی که در گوشه گوشه ی آن می توان زندگی و هنر نسل های معاصر ایران را به روشنی دید. موزه ی آبگینه و سفالینه ی تهران یکی از گوشه های دنج و زیبای شهر تهران به شمار می آید، که توجه گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب کرده است.
این موزه در خیابان سی تیر تهران قرار دارد و در بنایی قدیمی متعلق به یکی از شخصیت های سیاسی معروف عصر قاجار و پهلوی ، بنام قوام السلطنه واقع شده است. ساختمان موزه ی آبگینه تا سال 1330 خانه و محل کار قوام بود و در سال های بعد مدتی سفارت مصر و بعد افغانستان شد و چند سال هم در اختیار بانک بازرگانی قرار داشت.
اما در سال 1355 توسط دفتر فرح پهلوی به منظور راه اندازی موزه ی مدرن خریداری و مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. هانس هولاین معمار برجسته اتریشی هم مسئولیت طراحی و فضا سازی موزه ی مدرن آبگینه تهران را بر عهده داشت و به شکل زیبایی مسئولیت خود را اجرا نمود.
بنای موزه آبگینه که معماری آن متعلق به عصر قاجار است، با بازسازی های صورت گرفته در سال 1355 تلفیقی از معماری سنتی ایرانی و اروپایی است، که بخش های اصیل و زیبای ساختمان باقی مانده و قسمت های مدرن نیز به آن اضافه شده است.
پنجره های زیبای بنا همچنان پا برجا هستند و در ساختمان دو طبقه ی موزه 5 تالار ساخته شده است. در بنای موزه آبگینه هنر های گچکاری، منبت کاری و آینه کاری در کنار ستون ها و پله ها شکوه خاصی به موزه بخشیده اند. در بخش طراحی داخلی موزه هم از بنا ها و ستون های تخت جمشید و دیگر آثار باستانی ایران الهام گرفته شده است.
گردشگران می توانند در موزه ی آبگینه تهران از شیشه های قدیمی به نام سیلندر های شیشه ایی، کشف شده در معبد چغازنیبل دیدن کنند، که در تالار طبقه ی اول موزه قرار دارند، این تالار متعلق به آثار شیشه ایی و سفالی دوران پیش از اسلام است. در مجموعه موزه ی آبگینه، گردشگران می توانند آثار سفالی و شیشه ایی متعلق به دوران پس از ورود اسلام به ایران را در تالار های زرین ، صدف و لاجورد مشاهده نمایند.
موزه آبگینه و سفالینه شهر تهران از جمله جاذبه های دیدنی و زیبای این شهر به شمار می رود که در ساختمانی زیبا و قدیمی جای گرفته است، از این رو، گردشگران پس از خروج از موزه، تهران را رنگین تر و زیبا از نگاه اول خواهند دید.
مساجد در ایران تنها یک مکان مذهبی برای عبادت مسلمانان به شمار نمی رود و در کنار این کارکرد دینی، ویژه های اجتماعی و سیاسی دیگری را نیز برعهده دارند. هرچه موقعیت جغرافیایی و سیاسی این اماکن بیشتر مورد توجه قرار بگیرد، کارکرد های اجتماعی آنها نیز وسعت پیدا می کنند.
یکی از مساجد قدیمی و معروف تهران و ایران مسجد امام خمینی است، این مسجد پس از به سلطنت رسیدن فتحعلی شاه( خان بابا فرزند بردار کوچکتر آغا محمد خان قاجار ) به دستور وی ساخته شد و نام آن نیز تا سال 1357 و انقلاب اسلامی مسجد شاه بود، اما روند شکل و ساختار امروزی آن در دوران سلطنت ناصرالدین شاه تکمیل گردید و مسجد شاه یکی از پایگاه های اجتماعی و سیاسی بود که در کنار مرکز اقتصادی یعنی بازار تهران قرار گرفته بود و یکی از اصلی ترین مراکز اجتماعی تهران را تا اواخر دوران سلطنت پهلوی شکل می داد.
مسجد شاه از جنبش تنباکو و قرائت فتوای میرزای شیرازی در آن تا جریان مشروطیت و حوادث پس از آن در عصر قاجار گرفته تا دوران پهلوی و مبارزات سیاسی و ترور رزم آرا نخست وزیر محمد رضا شاه پهلوی به دست فدائیان اسلام در بطن جریانات سیاسی و اجتماعی قرار داشت و با توجه به محوریت بازار در حوادث اجتماعی تاثیرات بیشتری را نیز برعهده داشت.
گردشگران در مسجد امام خمینی(مسجد شاه) شاهد یکی از قدیمی ترین مساجد تهران خواهند بود، که به طور تقریبی همزمان با مساجد سلطانی در قزوین و بروجرد ساخته شده است. در این مسجد که به سیاق معماری اوایل عصر قاجار رگه های هایی از معماری عهد زندیه نیز در آن به چشم می خورد و شبستان اصلی این مسجد شباهت زیادی به مسجد وکیل شیراز دارد، معماری سنتی و ایرانی مسجد امام خمینی یکی از جاذبه های این مکان برای گردشگران به شمار می رود.
این مسجد دارای 4 ایوان است که هر کدام دارای صحن، شبستان، رواق و جلو خانی هستند که با هنر کاشی کاری، مقرنس کاری و گچ بر های زیبا و با شکوهی تزئین شده اند. درب یا سردر اصلی مسجد در قسمت شمالی واقع شده که به خیابان 15 خرداد منتهی می شود و در سر در آن نیز کتیبه ی تاریخی قرار دارد که تاریخ 1241 هجری قمری و زمان ساخت آن نقش بسته است.
دو گلدسته ی مسجد هم در دوران ناصر الدین شاه ساخته شده اند و در قسمت هایی از مسجد هم کتیبه های تاریخی از عصر قاجار وجود دارد که گردشگران می توانند آنها را از نزدیک ببینند. معماری مسجد امام خمینی با الگو های معماری ایرانی –اسلامی با طاق ها و رواق های مقرنس کاری شده ، جذابیت بسیاری برای گردشگران دارد و مانند دیگر آثار عصر قاجار ارتباط نزدیکی با فرهنگ و زندگی مردم داشته است.
معماری و آثار برجای مانده از عصر قاجار، با بکار گیری هنر های ایرانی همچنان از جذابیت های بی شماری برخوردار هستند و به هنوز هم به عنوان مشخصه های فرهنگ و هنر ایرانی به گردشگران معرفی می شوند و در گذر زمان نیز رنگ و لعاب شان پا برجا تر و خوش رنگ تر می شود.
گردشگران در شهر تهران تنها در مجموعه سعدآباد به چندین روز وقت برای بازدید از موزه ها و اماکن دیدنی این مجموعه نیاز دارند، چرا که کاخ های متعلق به شاهان و شاهزادگان هرکدام امروزه تبدیل به موزه ایی جذاب شده اند و این بنا های زیبا علاوه بر جذابیت هنر معماری هر کدامشان در بردارنده ی قسمتی از تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین هستند که از سوی مدیران موزه ها برای گردشگران روایت می شود.
موزه ی لباس های سلطنتی یکی از همین کاخ موزه های موجود در مجموعه ی سعد آباد است. موزه ی لباس های سلطنتی در کاخ تابستانی خواهر شاه شمس پهلوی واقع شده کع در سال 1318 و در دوران سلطنت پدرش ساخته شد و معماری این بنا تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است و یکی از بنا های زیبای مجموعه سعد آباد به شمار می رود.
این کاخ پس خروج شمس از سعد آباد محل نگهداری از هدایای شاه و دربار بود و بعد از انقلاب هم در بهمن 1388 به عنوان موزه ی لباس های سلطنتی مورد بهره برداری قرار گرفت.شاید در ذهن گردشگران تنها تجمل و شکوه سلطنتی لباس های موجود در موزه عامل تبدیل شدن این بنای زیبا به محل نگهداری لباس های سلطنتی شده است.
اما برای فهم این مهم به تاریخ سلطنت پهلوی رجوع کرد. جایی که در دوران سلطنت رضا شاه، با کشف حجاب زنان و لباس های رسمی و کلاه های مشخص برای مردان، تغییر بزرگی در عرصه پوشاک به طور رسمی صورت گرفت و لباس بخشی از اقدامات حکومت پهلوی در راستای مدرنیزاسیون ایران بود.
از این رو، موزه ی لباس های سلطنتی در پهلوی اول و دوم در جهت سیاست های اجرا شده در دوران رضا شاه بود و در این میان تغییرات و تحولات پوشاک سلطنتی که به نوعی الگوی پوشاک عامه مردم ایران نیز به شمار می رفت، دربر دارنده نکات تاریخی و اجتماعی نیز هست، که گردشگران در موزه ی لباس های سلطنتی آن ها را خواهند دید.
بخش غیر قابل انکاری از زیبایی های موزه ی لباس های سلطنتی، به لباس های فاخر، اصیل و با شکوه خاندان سلطنتی باز می گردد که به نوعی سعی در نشان دادن شکوه و عظمت سلطنت شان بوده است. اما در این میان به ویژه پس از ازدواج محمد رضا شاه با فرح دیبا، حضور بیشتر ملکه در دیدار های رسمی و بین المللی، لباس های ملکه همراه با بار فرهنگی و هنری بود، که اِلمان های فرهنگی ایرانی و اقوام مختلف در آن ها منعکس می شد، و تلفیقی از هنر ایرانی و فرهنگ پوشش غربی بود.
یکی از نکات مورد توجه گردشگران در موزه ی لباس های سلطنتی، وجود عکس های شاه و خاندان سلطنتی در مراسمات رسمی و مختلفی است که لباس های فاخر بر تن دارند و این لباس ها در کنار عکس ها در معرض دید عموم قرار گرفته است.ایران با توجه به تنوع قومی و فرهنگی دارای تنوع پوشش و البسه است که در نقاط مختلف از تنوع رنگی بالاست، البته باید اذعان داشت که نوع پوشش خاندان سلطنتی پهلوی از بطن جامعه اقوام ایرانی نبود و از ابتدا به دنبال تحمیل الگو های غربی به جامعه ایران بود. از این رو موزه ی لباس های سلطنتی یکی موزه های تاریخی و اجتماعی مجموعه سعد آباد به شمار می رود.
شهر سازی مدرن و اِلمان های شهری به سبک غربی از دوران پهلوی به شکلی ساختاری و هدف مند گسترش پیدا کرد. پارک ها و بوستان های شهری به عنوان اماکن عمومی برای اوقات فراغت و تفرج مردم هم در این دوران در تهران شکل گرفتند.
تا پیش از این ، مکان های طبیعی اطراف شهر تهران و فضا های سبز خصوصی شامل باغ ها و باغچه ها محل تفریح مردم به شمار می رفتند. از این رو، اولین بوستان عمومی شهر تهران در سال 1339 با نام پارک شهر، حد واسط دو خیابان خیام و وحدت اسلامی( امروزی ) از شرق و غرب در منطقه 12 شهر تهران به مساحت تقریبی 25 هکتار ساخته شد.
یکی از ابتدائی ترین نماد های حرکت از جامعه سنتی به سمت جامعه ی مدرن را می توان همین پارک سازی در شهر های مدرن دانست، که باغ ها جای خود را به پارک ها دادند.شهر تهران هم از این قاعده مستثنی نبود و با متراکم تر شدن فضای شهری، تغییر در سبک زندگی مردم لزوم ایجاد پارک هم ضرورت بیشتری پیدا کرد.
پارک شهر تهران یکی از جاذبه های شهری، تهران به شمار می رود که در کنار ازدحام و ترافیک شهری در مناطق مرکزی و جنوبی شهر، فضای سبز وسیعی را به خود اختصاص داده است، که یکی از مناطق آرامش بخش در منطقه به شمار می رود.
گردشگران در پارک شهر تهران می توانند بروی سنگ فرش های قدیمی و جدید پارک قدم بگذارندو در کنار چمن ها و درخت های متراکم اش از مناظر طبیعی و سبز محیط بهره مند شوند و در کنار دریاچه مصنوعی پارک لذت قایق سواری را هم در وسط شهر تهران تجربه کنند.
باغ پرندگان پارک شهر هم یکی دیگر از جاذبه های دیدنی این پارک به شمار می آید، که دارای تنوع بالایی از پرندگان مانند انواع طاوس ها ، گونه های مختلف طوطی، کبک، بلدرچین، عروس هلندی، مرغ های زینتی ، قرقاول و .... است که برای علاقه مندان بخصوص کودکان از جذابیت بسیاری برخوردار است.
از دیگر جاذبه های موجود در پارک شهر می توان به آکواریوم، وسایل بازی مانند میز های پینگ پونگ،کتابخانه مرکزی و همچنین موزه صلح تهران اشاره کرد، که در قسمت شمالی پارک قرار دارد و در کنار آن نماد قربانیان شیمیایی جنگ ایران و عراق به پاس درد ها و زجر های این قربانیان در پارک نصب شده است.
پارک شهر با توجه به موقعیت جغرافیایی اش، به بنا ها و ساختمان های معروفی در تهران نزدیک است که در این میان می توان به ساختمان دیوان عدالت اداری، تالار سنگلج، کانون جهانگردی و اتومبیل رانی ایران، شهرداری تهران و تعدادی دیگر از ساختمان های قدیمی تهران اشاره کرد و بافت سنتی مناطق پیرامون پارک برای گردشگران جذابیت زیادی خواهد داشت.
گردشگران در پارک شهر پس از عبور در مسیر های شلوغ و پرترافیک اطراف پارک و ازدحام ساختمان ها و اتومبیل ها، در پارک قدمی زده و با صرف نوشیدنی بر روی صندلی های کنار دریاچه و یا حتی سفره خانه ی پارک اوقات لذت بخشی را تجربه کنند.
با گسترش شهر نشینی و مهاجرت به تهران از نواحی مختلف کشور در اواسط دهه ی 1340، شهر تهران چهره ای مدرن تر به خود می گرفت، شهری که ساختار زندگی در آن دچار تغییرات بسیاری شده بود و سبک زندگی مردم هم بخشی از این تغییرات اجتماعی محسوب می شد.
در این سال ها نماد های شهرسازی مدرن و متفاوتی را در نقاط مختلف تهران مشاهده می کنیم، یکی از این نماد ها پارک لاله است، پارک لاله در تقاطق خیابان کارگرشمالی (امیر آباد) و بلوار کشاورز قرار دارد و خیابان فاطمی در شمال این پارک قرار گرفته است، این پارک با 35 هکتار مساحت یکی از پارک های قدیمی، بزرگ و صد البته زیبای شهر تهران به شمار می رود.
زمین های پارک لاله بخشی از اراضی ارتش بود و تحت عنوان جلالیه (میدان جلالیه) ، میدان اسب اسواری و رژه ارتش به شمار می رفت. در سال 1345 با تلاش فرح دیبا، همسر محمد رضا پهلوی، این اراضی نظامی به پارکی زیبا و وسیع به نام پارک فرح تبدیل شد. برای طراحی پارک از طراح معروف فرانسوی ژوفه کمک گرفته شد و وی به کمک طراحان ایرانی روند ساخت و احداث پارک را آغاز کردند.
در بخشی از پارک، اولین ساختمان کتابخانه ی کودک توسط کانون پرورش فکری کودکان ساخته شد.گردشگران در این پارک می توانند در یک فضای سبز و زیبا قدم بزنند و بر روی نیمکت های پرتعداد پارک فضای آرامش بخشی را تجربه کنند، دریاچه کوچک و آب نما های داخلی پارک، به همراه آلاچیق های پارک فضای گرم و صمیمی را ایجاد کرده اند.
در پارک لاله به دنبال ایجاد فضای تفریحی برای مردم، امکانات ورزشی متعددی در قسمت شمالی پارک ساخته شده است و زمین های بازی بسکتیال، والیبال و زمین فوتبال کوچکی نیز وجود دارد. در قسمت های مختلف پارک هم می توان مردم را در حال انجام فعالیت ورزشی مانند بدمینتون، ورزش های همگانی دید، زمین شطرنج پارک لاله هم از قدیمی ترین امکانات موجود در پارک به شمار می رود.
در سال 1351 تندیس زیبایی از خیام(شاعر و دانشمند بزرگ ایرانی، که توسط فریدون صدیقی در ایتالیا ساخته شده است) هم در پارک نصب شد. از تندیس های زیبای پارک لاله می توان به تندیس ابوریحان بیرونی هم اشاره کرد. پارک لاله با برخورداری از فضای سبز وسیع، گونه های متنوعی از درختان و گیاهان را در خود جای داده، که گردشگران می توانند درختانی چون چنار، اقاقیا، صنوبر، افرا، توت، بامبو، بلوط، بربریس،کاج و انواع مختلفی از گیاهان را در پارک ببینند.
از دیگر قسمت های جذاب پارک لاله برای گردشگران می توان به دو موزه ی فرش و موزه ی هنر های معاصر اشاره کرد، که در ضلع غربی پارک قرار گرفته اند و از معروفترین موزه های تهران به شمار می روند. پس از پیروزی انقلاب در سال 1357 نام پارک برای مدت کوتاهی خسرو گلسرخی گذاشته شد، که بعد ها در همان ابتدای انقلاب به پارک لاله تغییر نام پیدا کرد و امروزه پارک لاله یکی از معروف ترین و پر تردد ترین پارک های شهر تهران به شمار می رود.
موزه های خصوصی و کتابخانه های شخصی در نقاط مختلف دنیا، پس از سالیان به گنجینه ای ارزش مند بدل می شوند، که آثار هنری، فرهنگی و تاریخی ارزشمندی را حفظ کرده و امروزه به عنوان موزه ی آثار فرهنگی و تاریخی در معرض عموم قرار می گیرند.
در تهران هم موزه و کتابخانه ملک یکی از مکان های جذاب و دیدنی برای گردشگران به شمار می رود، که در طول حیات بنیان گذارش آثار و قطعات ارزشمند مکتوب و مصور بسیاری جمع آوری شده است. موزه ملک همان طور که در اسمش پیداست، متعلق به حسین ملک از متنفذین و رجال ثروت مند شهر تهران بوده است، حسین ملک که از خانواده ایی پر نفوذ در خاندان قاجار بود، که مانند اجدادش به تجارت مشغول بود. (پدر بزرگش در عصر ناصری از افراد پر نفوذ دربار بود که علاوه بر ارتباط نزدیک با امیر کبیر از طرف شاه لقب ملک التجاری را یدک می کشید).
حسین ملک در کنار امور تجاری به جمع آوری کتب و نسخ خطی و در عین حال آثار هنری علاقه داشت. در اواسط دهه ی 1300 شمسی اقدام به تاسیس مرکزی فرهنگی کرد و بخشی از اموال و زمین های خود را به همراه این موسسه به آستان قدس رضوی وقت کرد. یکی از زمین های وقفی حسین ملک قطعه زمین بزرگی در باغ ملی تهران بود،که به منظور ساخت یک کتابخانه و موزه ی بزرگ وقف شد. این زمین در کنار ساختمان وزارت امور خارحه ایران امروزه به عنوان کتابخانه و موزه ی ملی ملک شناخته می شود.
تا پیش از احداث ساختمان کتابخانه و موزه در سال 1375 (که پس از پیروزی انقلاب آستان قدس در سال 1364 اقدام به احداث ساختمان کتابخانه و موزه در زمین وقفی حسین ملک کرد) کتاب ها و آثار جمع آوری شده توسط حسین ملک در خانه پدری وی واقع در بازار تهران معروف به بین الحرمین(که حدواسط مسجد امام(شاه سابق ) و مسجد جامع تهران قرار داشت) نگهداری می شد.
پس از افتتاح و راه اندازی موزه و کتابخانه ملک در باغ ملی، بالغ بر 19 هزار نسخه ی خطی و ارزشمند در معرض دید عموم و گردشگران قرار گرفت، که این موزه را به عنوان یکی از مراکز اصلی نسخ خطی ایران می شناسند. علاوه بر این نسخ خطی 70 هزار کتاب چاپی، 3 هزار کتاب چاپ سنگی و آثار مکتوب بی شماری چون مجلات و نشریه ها هم در این کتابخانه تحت نظارت آستان قدس رضوی با هیات مدیره ی مشخص مدیریت می شود.
علاوه بر کتب خطی، گردشگران در موزه وکتابخانه ملک می توانند از مجموعه های سکه که بالغ بر 3 هزار قطعه سکه و مدال ایرانی است دیدن کنند. همچنین در موزه ی ملک مجموعه های هنری متعددی مانند مجموعه ی نقاشی های ارزشمندی از بزرگانی چون، کمال الملک، هادی خان تجویدی، لطفعلی صورتگر و هنر مندان اروپایی ، مجموعه ی هنر لاکی بالغ بر 86 اثر، کلکسیون های تمبر، مجموعه ی فرش های نفیس ایرانی، آثار خشنویسی و دیگر مجموعه های هنری و فرهنگی وجود دارد که بازدید از این موزه و کتابخانه برای گردشگران بسیار جذاب و دیدنی خواهد بود.
اگر بخواهیم در میان پارک های متعدد تهران، گردشگری را تنها به یک پارک در این شهر بزرگ ببریم، پارک ملت انتخاب درستی خواهد بود و اکثر مردم تهران هم چنین نظری برای پذیرای از میهمانان خود دارند. این پارک محبوب و زیبا در شمال شهر تهران و در تقاطع خیابان معروف ولیعصر و بزرگراه نیایش قرار دارد و مجموعه ورزشی انقلاب و ساختمان صدا و سیما هم در دیگر قسمت های این پارکِ محبوب قرار گرفته اند.
پارک ملت به دستور همسر محمد رضا پهلوی ، فرح دیبا در سال 1345 احداث شد، که نام آن را پارک شاهنشاهی گذاشتند و پس از وقوع انقلاب 1357 در ایران نام این پارک را به ملت تغییر کرد، پارکی که با گذشت زمان به بخشی از خاطره ی عمومی شهر تبدیل شده است.
گردشگران در ورودی اصلی پارک، بی گمان از انتخاب این محل به عنوان یکی از جاذبه های دیدنی شهر تهران لبخند خواهند زد، گل های رنگارنگ در کنار درختان بلند در ورودی پارک، ورود میهمانان را خوش آمد می گویند، مجسمه های هنری و آب نما ها و فضای باز درب ورودی در کنار جمعیتی که در فضای پارک در حال ورزش، قدم زدن و صحبت کردن هستند، محیط گرم و آرامش بخشی را برای میهمانان پارک فراهم می کند.
در پارک ملت، گردشگران محیط های مختلفی را می توانند تجربه کنند، در کنار پله های ورودی و آب نمای اصلی پارک، سردیس های مشاهیر ایرانی چون فردوسی، سعدی، شهریار و نیما یوشیج قرار دارد، که یکی از نقاط محبوب عکاسی گردشگران به شمار می رود. مجسمه مادر و مجسمه ی امیر کبیر هم از دیگر آثار هنری زیبا در پارک ملت هستند. فضای سبز، درختان سر به فلک کشیده و گونه های گیاهی در این پارک ، نشستن و قدم زدن را برای رهگذران و گردشگران لذت بخش کرده است.
فضای شیب دار و محیط های مسطح هم، امکان انجام فعالیت های ورزشی را برای جوانان فراهم می کند، هرچند که درپارک ملت زمین های بازی و محیط های ورزشی نیز وجود دارد ، که همیشه تعداد زیادی در حال جنب و جوش در این نقاط هستند.
یکی از مکان محبوب در پارک ملت دریاچه ی مصنوعی در قسمت شمالی پارک است که محیط دنج و آرامش بخشی را ایجاد کرده و رستوران ها و کافه های این محیط هم از بخش های مورد علاقه گردشگران به شمار می روند.
گردشگران اولین قطار دودی عصر ناصرالدین شاه را هم در گوشه ای از پارک می توانند ببینند، قطاری که زمانی تنها وسیله ی نقلیه عمومی مردم تهران تا حرم شاه عبدالعظیم بود و امروزه یکی از میراث فرهنگی تهران در پارک ملت به شمار می رود.
باغش وحش کوچک پارک ملت و زمین بازی کودکان هم از قسمت های جذاب برای کودکان و نوجوانان هستند، اما شاید جدی ترین بخش پارک ملت در سالهای اخیر را پردیس سینمایی بوستان ملت بدانیم، که با معماری و طراحی متفاوت و جذاب یکی از جاذبه های اصلی پارک محسوب می شود و در مساحتی 6 هزار دارای 4 سالن یک سینمای ویژه و یک گالری است.
بدون شک پارک ملت یکی از جاذبه های تفریحی، فرهنگی و عکاسی شهر تهران است که بسیاری از عکس های زیبای تهران از قاب تصاویر پارک ملت گرفته شده اند.
یکی از شاخصه های اصلی گردشگری در ایران، فرهنگ غنی با شاخ و برگ های فراوان این درخت تناور است، که در حوزه های مختلف پرورش یافته و با تاریخ کهن این سرزمین درآمیخته است. هنر و اقسام متنوع این بخش در ایران تاریخی بلند و وسعتی پهناور دارند، که در جای جای ایران می توان نظاره گر آنها بود.
در تهران هم گردشگران با جاذبه های فرهنگی و تاریخی بسیاری روبه رو هستند،که هرکدام از این جاذبه ها، زیبایی های بی نظیری را در درون خود پنهان کرده اند. باغ موزه ی هنر ایرانی یکی از این دست جاذبه هاست، محیطی آرامش بخش، در فضایی سبز و آرام که گردشگران اوقات لذت بخشی را در این موزه تجربه خواهند کرد.
برای پیدا کردن این باغ موزه باید به شمال شهر تهران بروید و در منطقه ی الهیه و در خیابان دکتر حسابی این مکان دنج و زیبا را خواهید یافت. باغ موزه ی هنر ایرانی در سال 1384 شکل گرفت و به نوعی پس از مرمت یکی از بنا های متعلق به عصر پهلوی و با توجه به معماری زیبا و فضای آرامش بخش باغ، فکر ایجاد باغ موزه ی هنر ایرانی شکل گرفت.
در این محیط ماکت های ساخته شده دهه ی 1350 شمسی بیش از هر چیز برجسته و خاص هستند، در اوایل دهه ی 1350 محمد رضا پهلوی اقدام به برگزاری جشن های 2500 ساله ی ایران گرفت و در قسمتی از این جشن ها هم ماکت هایی از بنا ها و آثار باستانی و برجسته ایرانی توسط هنرمندان ایتالیایی ساخته شد و این ماکت های تا سال 1384 بدون استفاده بودند، اما با ایده ی ساخت باغ موزه ی هنر ایرانی، 12 ماکت از آثار و بناهای تاریخی ایرانی از جمله سی و سه پل اصفهان، هشت بهشت اصفهان، شمس العماره ی تهران، قره کلیسای آذربایجان غربی، کاروان سرای مهیار، باغ فین کاشان، شوش دانیال، گنبد کاووس گرگان، نقش رستم مرودشت و برج آزادی تهران به نمایش عموم درآمد و در قسمت هایی از باغ قرار داده شدند.
این ماکت ها که با ظرافت و زیبایی بسیاری ساخته شده اند، از جاذبه های زیبای این باغ موزه به شمار می روند و گردشگران با آثار و بنا های نقاط مختلف ایران آشنایی بیشتری پیدا می کنند. از دیگر بخش های باغ موزه ی هنر ایرانی می توان به نگار خانه ی پردیس، نگار خانه ی کهن دیار وکارگاه آفرینش هنری اشاره کرد.
همچنین در این باغ موزه، فروشگاه های کوچکی هم برای عرضه محصولات فرهنگی و صنایع دستی وجود دارد، که در بین گردشگران از محبوبیت بالایی برخوردارند. محیط آرام باغ موزه ی هنر ایرانی فضای دلنشینی را برای گردشگران فراهم می کند و علاوه بر این ها آنها می توانند در کافه ی باغ موزه استراحت کنند و یا بر روی نیمکت های باغ موزه ی هنر ایرانی تماشاگر بخش کوچکی از هنر و جاذبه های فرهنگی و تاریخی این سرزمین کهن باشند، سرزمنی که گوشه های ناشناخته و زیبایی های دیده نشده ی بسیاری دارد و لذت کشف دیدنی های این سرزمین جذابیتش را برای گردشگران دو چندان خواهد کرد.
یکی از جاذبه های تاریخی وفرهنگی شهر تهران عمارت مسعودیه در نزدیکی میدان بهارستان است، که دیدن آن نه تنها خالی از لطف نیست بلکه بی گمان یکی از مکان های زیبا و دیدنی برای گردشگران در شهر تهران به شمار خواهد رفت.
این عمارت قدیمی از دوران قاجار به جای مانده و متعلق به یکی از فرزندان ناصر الدین شاه، به نام مسعود میرزا است که حاکم شهر اصفهان بود و در تاریخ ایران او را بیشتر به نام ظل السطان می شناسند، که در تاریخ معاصر ایران به ویژه در جریان انقلاب مشروطه نام وی را در جرگه ی مخالفان محمد علی شاه به کرار می شنویم.
مسعود میرزا زمین های متعلق به باغ نگارستان را در سال 1295 هجری قمری خریداری می کند و در زمینی به مساحت 4 هزار متر مربع اقدام به ساخت عمارتی بزرگ می نماید و مسئولیت این کار را هم به رضا قلی خان ملقب به سراج الملک می سپارد.
ظل السطان والی اصفهان بود و یکی از فرزندان پر نفوذ ناصرالدین شاه و عمارت مسعودیه هم پس از ساخت، یکی از مراکز تجمع مشروطه خواهان به شمار می رفت(ظل السلطان از مخلفان سلطنت مظفر الدین شاه و فرزندش محمد علی شاه محسوب می شد و از این رو با مخالفان آنان مراودت داشت).
عمارت مسعودیه که یکی از زیبا ترین آثار به جامانده از عصر قاجار است، دارای هفت عمارت به هم پیوسته است، که از طریق حیاط به هم متصل می شوند، عمارت دیوان خانه، عمارت سفره خانه و حوض خانه، عمارت و حیاط سید جوادی، عمارت مشیری، عمارت و حیاط خلوت، عمارت سردر پیاده رو و عمارت سر در کالسکه رو از بخش های این عمارت به شمار می روند،که هنر معماری ایرانی در نهایت دقت و ظرافت در آن بکار رفته است.
گردشگران در عمارت مسعودیه که به واسطه ی نام مسعود میرزا(همان ظل السلطان) مسعودیه نامیده می شود، می توانند گچ بری های زیبای متعلق به عصر قاجار را بار دیگر ببینند، که در کنار کاشی کاری های زیبا و خطاطی های باشکوه جلوه ایی دوچندان پیدا کرده اند، نقاشی های دیواری این مجموعه هم از دیگر جاذبه های دیدنی عمارت مسعودیه به شمار می رود.
این عمارت تاریخی که یکی از جاذبه های تاریخی شهر تهران به شمار می رود، در سال 1377 به عنوان یکی از میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید و مالکیت آن هم از آموزش و پرورش به اداره ی میراث فرهنگی منتقل شد. عمارت مسعودیه میزبان اولین ساختمان های فرهنگی کشور نیز بوده است، اولین کتابخانه ملی ایران در سال 1304 به طور رسمی در این عمارت برپا شد، که تحت نظارت اداره ی معارف آن دوره بود(که بعد ها به وزارت آموزش و پرورش تبدیل شد).
اولین موزه ایران هم به شکل اشیای عتیقه ی جمع آوری شده از نقاط مختلف ایران در بخش از عمارت مسعودیه شکل گرفت و در سال 1318 به موزه ی ملی منتقل شد. گردشگران در عمارت مسعودیه می توانند جلوه هایی از هنر معماری ایرانی موجود در این عمارت را از نزدیک ببیند و با گشت و گذار در عمارت های به هم پیوسته ی این مجموعه تاریخی، از لابه لای تاریخی پر فراز و نشیب این سرزمین عبور کنند.
تهران شهر پر قصه ایی است که در تاریخ معاصر ایران شاهد رویداد های مهمی بوده و بسیاری از مفاهیم و آثار مدرن در ایران از تهران شکل گرفته اند و جاذبه های این شهر پر هیاهو، برای گردشگران بسیار جذاب خواهد بود.
گردشگران شهر تهران در گذر از خیابان ناصر خسرو، با بنایی روبه رو خواهند بود، که علاوه بر زیبایی های هنری و معماری و در عین قدمت تاریخی بنا، یکی از رویداد های مهم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران محسوب می شود . مدرسه دارالفنون، بنایی است که یکی از جریان ساز ترین رویداد های دوران معاصر ایران به شمار می رود و نقش پررنگی را در فرهنگ و علوم این سرزمین برعهده داشته است.
این بنا که محل افتتاح اولین مدرسه و دانشگاه به سبک مدرن در ایران است، داستانی پر قصه و پر غصه ای را روایت می کند و گردشگران در لابه لای این بنای فرهنگی، تاریخ این سرزمین را نیز خواهند دید. ایده تشکیل مدرسه ایی مدرن به سبک اروپایی پس از سفر میرزا تقی خان امیرکبیر(صدراعظم شهیر و اصلاح طلب عصر ناصرالدین شاه که به دستور خود شاه از سلطنت خلع و کشته شد) از روسیه در ذهن وی ایجاد شد و او به دنبال جبران عقب ماندگی ساختار در ایران نسبت به اروپا در صدد تشکیل مدرسه ای مدرن بر آمد و از این رو، رضایت ناصرالدین شاه را نیز جلب کرد و اقدام به تشکیل مدرسه و استخدام معلمان اروپایی گرفت. اما هرگز نتوانست باز شدن در های مدرسه جدید را ببیند.
پس از عزل امیرکبیر، مدرسه ی دارالفنون افتتاح شد، اما داستان این مدرسه همچنان ادامه داشت، شکل گیری و ایجاد مدرسه ای مدرن در تهران ، باعث ترس و مخالفت تعداد زیادی از افراد متنفذ و سنتی بود که تلاش هایی را برای انحلال آن انجام دادند، چرا که علوم پایه ی جدید در ایران از مخالفان سنتی و مذهبی زیادی برخوردار بود و مدرسه ی دارالفنون هم در نوک پیکان حمله آنان قرار داشت، هرچند حمایت ناصرالدین شاه بود که ستون های دارالفنون را پا برجا گذاشت.
مدرسه دارالفنون یکی از جریان سازترین اقدامات امیر کبیر به شمار می رود، که جرقه کوچکی برای تربیت و تعلیم نسلی جدید برای تغییر در ساختار معیوب عصر قاجار محسوب می شود. از این رو ، مدرسه ی دارالفنون یکی از جاذبه های فرهنگی و تاریخی تهران به شمار می رود، که گردشگران با بخش مهمی از تاریخ ایران آشنا می شوند.
اما مدرسه ی دارالفنون دارای معماری زیبایی است که مانند دیگر بنا های به جامانده از عصر قاجار در نهایت زیبایی وظرافت طراحی و ساخته شده است. بنای اولیه ی مدرسه ی دارالفنون در سال 1229 هجری توسط میرزا رضاخان مهندس تبریزی طراحی شد و محمد تقی خان معمار باشی هم آن را اجر کرد. بخشی از ساختمان اولیه در سال 1308 شمسی تخریب شد و با نقشه ی مهندسین روس ساخته شد.
گردشگران در مدرسه ی دارالفنون (که بر اساس یکی از سرباز خانه های نظامی سلطنتی لندن طراحی شده) با گچ بری ها و نقاشی های چشم نوازی روبه رو هستند، که به سبک و سیاق قاجاری در معماری این بنا تاریخی مشهود است و فضایی زیبا و تاریخی را خلق کرده اند.
کاخ شهربانی یا همان ساختمان شماره 9 وزارت امور خارجه ایران، از جاذبه های تاریخی و معماری شهر تهران محسوب می شود، که از سال 1315 شمسی یکی از نماد های معماری ایرانی به شمار رفته است. با روی کار آمدن رضا شاه و آغاز سلطنت پهلوی در ایران، لزوم بازسازی ساختار اداری و امنیتی کشور یکی از اولویت های حکمرانان جدید شد و رضا شاه به این نکته واقف بود که دوام حکومت در برقرار و تنظیم امور است و از این رو با استفاده از الگو های مدرن دست به تشکیل شهربانی کل کشور زد.
در سال 1312 بر اساس دستور رضاه شاه زمینی در میدان مشق یا همان باغ ملی برای ساخت ساختمان جدید شهربانی کل کشور اختصاص داده شد و طرح کلی بنا هم بر اساس معماری نئوکلاسیک ایرانی(تلفیقی از الگو های معماری پیش از اسلام و معماری عصر قاجار با برخی برش ها از معماری اروپایی است،که در عصر رضا شاهی در ایران رایج بود و ساختمان یا کاخ شهربانی بارز ترین نمونه از این سبک به شمار می رود) از سوی معمار ارمنی به نام گابریل گورکیان طراحی شد و توسط قلیچ باقلیان در خلال سال های 1312 تا 1324 ساخته شد.
در معماری زیبای این کاخ باشکوه نماد های ایرانی کاخ های تخت جمشید و ستون ها و سر ستون های باستانی ایرانی به همراه حیوانات اساطیری ایرانی را خواهید دید که در بخش های مختلف نمای بیرونی ساختمان شهربانی نقش بسته اند. کاخ شهربانی که در قسمت شرقی میدان مشق قرار دارد از شمال به جنوب کشیده شده است.
بخش مرکزی و در قسمت میانی این ساختمان ، بخش مشهور کاخ شهربانی وجود دارد که این کاخ را با تصاویر این بخش می شناسند، این بخش شامل پلکان های عریضی در دو سمت است، که یادآور کاخ آپادانا در تخت جشمید اند و در قسمت بالا پلکان ها به ایوانی متصل می شوند که ستون ها و سر ستون های هخامنشی قرار گرفته اند و با شکوهی هر چه تمام تر توجه گردشگران را به خود جلب می کنند. مجسمه های و سنگ نقش های سربازان هخامنشی نیز در حد فاصل دو پلکان صلابت بیشتری به کاخ بخشیده است .
تزئینات گچ بری، آینه کاری های داخلی کاخ و قسمت هایی از معماری اروپایی که در کاخ وجود دارند از قسمت های زیبای این بنا به شمار می روند، با وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 شمسی، در سال 1381 وازرت امور خارجه ی ایران، این ساختمان را از نیروی انتظامی (همان شهربانی سابق ) خریداری کرد و بازسازی و مرمت کلی را در این مجموعه انجام داد و تحت عنوان ساختمان شماره 9 وزارت امور خارجه از آن استفاده نمود، مجموعه ی باغ ملی که به ثبت ملی نیز رسیده است و کاخ شهربانی هم بخشی از این مجموعه به شمار می رود و روایت گر بخشی از تاریخ ایران و تهران است ، که با جاذبه های هنری و معماری در هم آمیخته شده و پذیرای گردشگران و میهمانان در تهران می باشد.
ساختمان مجلس شورای ملی از دیگر جاذبه های گردشگری مهم در شهرتهران به شمار می رود، که علاوه بر جاذبه های زیباشناسانه ی معماری و تاریخی، فرایند پر فراز و نشیبی از حرکت دموکراتیک مردم ایران را در خود جای داده و شاهد اولین حرکت دموکراتیک در خاورمیانه و آسیا بوده است.
این ساختمان قدیمی و مهم در میدان بهارستان قرار دارد و در کنار مدرسه و مسجد سپهسالار(شهید مطهری) بخشی از اموال و مستغلات میرزا حسین خان سپهسالار به شمار می رفت، که وی در بخشی از این زمین ها دست به ساخت عمارتی باشکوه برای خود زد و بعد ها نیز مدرسه و مسجد سپهسالار هم در کنار آن احداث نمود.
عمارت سپهسالار که یکی از برجسته ترین بنا های عصر خود به شمار می رفته در مساحتی بالغ بر 5 هکتار و با نظارت ممتحن الدوله در سال 1295 هجری قمری ساخت، گردشگران در این بنای زیبا و تاریخی تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی را مشاهده می کنند که بر اساس الگو ها و طرح اروپایی ساخته شده ، اما هنر مهماری ایرانی چنان در کالبد این بنا دمیده که هویت معماریش را بیشتر ایرانی ساخته است.
نمای باشکوه و ستون های مستحکم این بنا هنوز زیبایی و جلال بنایی تاریخی را به گردشگران نشان می دهد و مانند دیگر بنا های عصر قاجار در نهایت زیبایی، هنر های گچ بری، سنگ کاری، آینه کاری و نقاشی های دیواری ، در این ساختمان پر جذبه بکار رفته است.
اما چنانچه که گفته شد، این بنا شاهد مشروطه و دموکراسی خواهی ایرانی بوده است، پس از فوت سپهسالار، ناصرالدین شاه این بنا را بخشی از اموال خود ساخت و در روند مشروطه خواهی و انقلاب مشروطه، از سوی مشروطه خواهان این بنا برای برپای اولین مجلس شورای ملی انتخاب گردید، و از سال 1285 تا 1357 به عنوان مجلس شواری ملی مورد استفاده قرار گرفت.
ایران به عنوان اولین کشور دموکراتیک خاور میانه و حتی آسیا اولین تلاش مشروطه خواهی را آغاز کرد و این ساختمان اولین خانه دموکراسی ایرانی به شمار می رود، این خانه ملت در خلال سلطنت محمد علی شاه قاجار، به عنوان نماد دموکراسی خواهی و مشورطه خواهی به توپ بسته شد و یک سال تا زمان فتح تهران تعطیل گردید.
در سال ابتدایی دو مجسمه شیر و خورشید و یک نشان عدل مظفر بر سردر مجلس نصب شد، که با انقراض سلطنت قاجار و عداوت رضا شاه پهلوی از سردر مجلس به پایین کشیده شد ولی با تبعید رضا شاه در سال 1320 دوباره به جای خود بازگشتند و تا زمان انقلاب اسلامی در سال 1357 در سر در مجلس شورای ملی قرار داشتند.
با وقوع انقلاب آن دو مجسمه و نشان مظفر نیز دچار تغییرات اساسی شده و به گوشه ای رانده شدند و ساختمان مجلس شورای ملی هم پس از دورانی تعطیلی با انجام بازسازی و مرمت در سال های 1383 و 1384 به عنوان موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی مورد استفاده قرار گرفت.
ساختمان مجلس شورای ملی یا همان عمارت بهارستان یکی از مکان مهم و تاریخی شهر تهران است که در تاریخ پر فراز نشیب این سرزمین گواهی بر تلاش های حرکت های دموکراتیک بوده است و امروزه به مکانی برای بازدید گردشگران تبدیل شده است.
مجموعه ی کاخ سعد آباد تهران کلکسیونی از موزه ها و جاذبه های گردشگری تهران است و به تنهایی بخش عظیمی از جاذبه های تاریخی تهران را در خود جای داده است. این مجموعه بی نظیر در یکی از بهترین نقاط تهران در شمال شهر دربند قرار گرفته است و از خوش آب و هواترین قسمت های شهر هم به شمار می آید. سعدآباد، مجموعه ای از کاخ های سلطنتی سلاطین قاجار و پهلوی را در خود جای داده ، که به تفکیک می توانید با این کاخ ها ، در سایت 2safar آشنا شوید.
یکی از موزه های بسیار جذاب و در نوع خود مورد توجه، در سعدآباد موزه ی ظروف سلطنتی است، این موزه که در کاخ اشرف خواهر دوقلوی شاه سامان داده شده، در قسمت شرقی مجموعه ی سعدآباد قرار دارد و به دستور رضا شاه پهلوی برای دخترش اشرف ساخته شد.
پس از پیروزی انقلاب این کاخ برای مدت ها بدون استفاده بود، اما در دهه ی 1370 به سازمان میراث فرهنگی سپرده شد و برای مدتی موزه صنایع دستی بود، که در سال 1388 در های این موزه به عنوان موزه ظروف سلطنتی به روی گردشگران گشوده شد.
ظروف سلطنتی که دارای ارزش بالایی به لحاظ قیمت و تاریخی هستند بخش هایی از زندگی خاندان سلطنتی، فرهنگ و سبک زندگی آنان را به نمایش می گذارد. در حال حاضر در این موزه، بالغ بر 503 قطعه ظرف واشیا تزئینی متعلق به خاندان قاجار و پهلوی را به نمایش می گذارد.
در مجموعه سعد آباد چنانچه که گفته شد، در کاخ های متعدد این مجموعه بخش های مختلف زندگی خاندان های سلطنتی در غالب موزه های مختلفی به تصویر کشیده می شود. کاخ غلامرضا پهلوی ، برادر محمد رضا شاه، به سلاح های نظامی تحت عنوان موزه سلاح های دربار اختصاص داده شده است.
در این موزه سلاح های مختلفی بالغ بر 110 قبضه اسلحه ی گرم که به محمد رضا شاه پهلوی و خاندان سلطنتی تعلق داشته اند ، برای گردشگران به نمایش گذاشته شده است. در این کاخ اسلحه های نایاب و خاص از شرکت های معتبر اسلحه سازی اروپایی و به ویژه آمریکایی وجود دارند، که بسیاری از این اسلحه از نوع شکاری، جنگی و کمری برای شخص محمد رضا شاه ساخته شده اند.
یکی از بخش های جذاب این موزه به نمایش گذاشتن اولین تلاش های اسلحه سازی مدرن توسط کارخانه ارتش شاهنشاهی است. همچنین در این موزه اسلحه های خاص و بسیار قدیمی را نیز می توان دید که مورد توجه محمد رضا شاه بوده اند، که تفنگ سرپرتک لول متعلق به قرن هفدهم میلادی از هندوستان یکی از آنهاست.
از دیگر بخش های جذاب موزه سلاح دربار ، عکس های قدیمی از عصر قاجار و پهلوی است که جذابیت تاریخی بسیاری ایجاد کرده اند. نمایش تعدادی از سلاح سرد که در نهایت زیبایی و قدمت تاریخی در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است از دیگر جذابیت های موزه ی سلاح های دربار به شمار می رود.
شهر تهران یکی از نقاط خوش آب و هوای مناطق مرکز ایران است که در شمال این شهر رشته کوه البرز قرار گرفته و چشمه های فراوانی از آن به شهر جاری می شوند، اما همواره در فلات ایران شهر ها و محل زندگی مردم بر اساس موقعیت آب تعیین شده است و در مناطق مرکزی ایران این وضعیت بیشتر به چشم می آید.
تهران در طی قرن ها بخشی از ری به شمار می رفت و دشتی پهناور و خوش آب و هوا بود و شهر ری هم بر گرد یکی از قدیمی ترین منابع آبی به نام چشمه علی (نام امروزی آن که بر اساس سنگ نوشته های اطراف چشمه آن را سوربنی می نامیده اند، که بدلیل نزدیکی به آتشکده آناهیتا بوده است)در شمال شهر ری شکل گرفته است، که امروزه با توجه به تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی بخشی از جنوب شهر تهران است.
از این رو، چشمه علی یکی از جاذبه های گردشگری تهران است، که یک جاذبه ی طبیعی و تاریخی به شمار می رود. چشمه علی در نزدیکی ابن باویه، برج طغرل و دژرشکان در مناطق شمالی شهر ری و جنوب تهران قرار گرفته است، اما قدمت تاریخی و کاوش های باستان شناسان اروپایی و آمریکایی در این منطقه شهرت چشمه علی را بیشتر کرد.
بر اساس کاوش های صورت گرفته در این منطقه در خلال دهه ی 1310 شمسی تعداد زیادی اشیاء باستانی پیدا شد، که به اروپا و آمریکا ارسال گردید و امروزه نیز در موزه های آمریکایی نگهداری می شوند. این آثار متعلق به دوران اشکانی و ساسانی بودند، اما بر اساس یافته های کاوش شده، آثاری از دوران پیش از تاریخ نیز در این منطقه دیده شده، که قدمت این منطقه را در حدود 8 هزار سال تخمین زده اند.
از این رو، چشمه علی به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی شهر تهران بخشی از یک سایت باستانی نیز به شمار می آید. چشمه علی که در شمال شهر تاریخی ری قرار داشته، براساس یافته های باستانی، در دوران مختلف تاریخی از جایگاه مورد توجهی برخوردار بوده و آثار پیش و پس از اسلام هم گفته های باستان شناسان را تایید می کنند.
تپه ی چشمه در کنار باروی ری از جاذبه های مورد توجه گردشگران به شمار می روند. اسم چشمه همواره بر اساس اعتقادات مذهبی مردم شهر ری گذاشته شده است و در دوران پس از اسلام آن را با نام چشمه علی (علی نام اولین امام شیعیان است و ری یکی از شهر های شیعی و پایگاه شیعیان بوده است) خوانده اند. یکی دیگر از جاذبه های تاریخی چشمه علی کتبه ی منتسب به فتحعلی شاه قاجار در بالای چشمه علی است.
چشمه علی همواره یکی از تفرج گاه های مردم و شاهان ایران بوده و در فصل تابستان از مکان های محبوب مردم برای شنا بوده است، گردشگران در این منطقه یکی از جاذبه های تاریخی و طبیعی شهر تهران را می بینند، اما بی گمان نبود آب در چشمه علی حتی گردشگران را هم ناراحت و غم زده خواهد کرد.
اگر از تهران به سمت شهر قدیمی و کهن ری حرکت کنید، که در جنوب شهر تهران قرار داد، با آثار و بنا های قدیمی تر از عصر قاجار روبه رو خواهید شد، آثاری که مانند چشمه علی قدمتی طولانی دارند و در خلال دوران مختلف در این شهر قدیمی برجای مانده اند.
برج طغرل یکی از بنای های قدیمی و تاریخی شهر ری است ،که در نزدیکی ابن باویه و خیابان ابن باویه می توانید آن را پیدا کنید. این بنای آجری متعلق به عصر سلجوقی است و قسمت هایی از این بنا هم به دلیل قرار داشتن در مقابل شرایط جوی نامناسب از میان رفته، اما دو بار به طور عمده مورد بازسازی قرار گرفت است.
اولین بار در دوران ناصرالدین شاه دستور مرمت این اثر تاریخی از سوی شاه صادر شد، هرچند برخی از ظرایف معماری این اثر از میان رفت اما باعث حفظ این اثر تاریخی بود، دومین تلاش برای مرمت برج طغرل هم پس از انقلاب 1357 صورت گرفت، در دهه ی 1370 مرمت کلی و بازسازی عمده ای بر بنای برج انجام شد و این اثر تاریخی به عنوان یکی از آثار ملی شناخته و مورد حفاظت قرار گرفت.
برج طغرل دارای کارکرد های چندگانه ایی بوده که از ساعت آفتابی (که با تابش نور آفتاب در ساعات روز و به دلیل موقعیت و ساختار شکلی بنا ساعت روز مشخص می شود) و تعیین ماه های سال که با ارتفاع تابش نور خورشید تعیین می شده است.
اما یکی از کارکرد های مهم برج طغرل که اهمیت شهر ری را نیز بیشتر مشخص می کند، قرار داشتن این برج بر سر جاده ی تاریخی ابریشم بوده است، جاده ی ابریشم به عنوان شریان تجاری، سیاسی و اجتماعی میان شرق غرب ، یکی از معروف ترین مسیر های تاریخ به شمار می رود که ایران با پهنه جغرافیای وسیع و استراتژک در قلب این راه قرار گرفته است وشهر ری نیز یکی از مراکز عبور کاروان های تجاری و سیاسی محسوب می شده و برج طغرل به منظور هدایت کاروان ها با روشن کردن آتش بر روی بامش نقش راهنما و فانوس را داشته است.
از این رو، این بنای تاریخی مهم در شهر ری یکی از آثار تاریخی مورد توجه گردشگران ایران و گردشگران مسیر جاده ی ابریشم است. معماری این برج تاریخی هم از دیگر جاذبه های گردشگری اش به شمار می رود، این برج با 48 متر مربع مساحت و حدودا 20 متر ارتفاع شباهت زیادی به برج مهماندوست دامغان دارد، که در یکی عصر تاریخی شکل گرفته اند. این اثر خشتی و آجری به شکل استوانه ای ساخته شده و در قسمت های شمالی و جنوبی اش دو در قرار دارد. 24 کنگره در نمای بیرونی برج که به شکل حاد ساخته شده اند، نمای زیبایی به برج بخشیده اند و گردشگران در این محل زیبایی های پلکان های آجری داخل برج و نمای بیرونی این برج را بیشتر حس می کنند.
نکته دیگری که در خصوص برج قابل توجه است وجود آرامگاه طغرل بیگ سلجوقی در این بنا ست. برج طغرل بی گمان یکی از اثار تاریخی بی نظیر شهر تهران است که گردشگران فرصت بازدید از این مکان تاریخی را از دست نخواهند داد.
گردشگران در تهران با بخش های مختلفی از تاریخ معاصر ایران آشنا خواهند شد، بخش هایی که به آرامی ساختارهای مدرن را در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایران شکل دادند و هرکدام در بخشی از تهران نما پیدا کرد.
یکی از نماد های جامعه و اقتصاد مدرن، بانکدار ی امروزی است که تا پیش از آن داد و ست های مالی به روش های سنتی صورت می گرفت و با توجه به الگو های مدرن، در عصر ناصرالدین شاه قاجار، بانکداری اروپایی هم به دنبال افزایش حضور انگلستان وارد ایران شد. اولین شعبه ی بانک جدید شرق در سال 1266 در تهران افتتاح شد. این بانک، بانکی انگلیسی بود که پس از یک سال به نام بانک شاهی تغییر نام پیدا کرد و به عنوان اولین بانک مدرن ایران مسیر طولانی و تازه ایی را آغاز نمود.
از این رو، ساختمان این بانک در ضلع شمال شرقی میدان توپخانه ی تهران بنا شد، هرچند که بنای اولیه بانک شاهی که با نام بانک شاهنشاهی خوانده می شد، در سال 1306 تخریب گردید و ساختمان کنونی بانک در سال 1308 ساخته و افتتاح شد.
بانک شاهی یا همان بانک شاهنشاهی امتیازی از سوی ایران به دولت انگلیس بود که در سال 1327 به پایان رسید، اما بانک تجارت که در همان ساختمان قدیمی بانک شاهی شکل گرفت در سال 1357 با توجه به تغییرات اساسی ناشی از انقلاب در ایران به وجود آمد. بانک ها نیز در انقلاب دچار تغییراتی شدند و بانک های دولتی و خصوصی مختلفی که در ایران دایر بود در قالب 9 بانک سازماندهی شدند. از این رو، بانک تجارت هم از ادغام 5 بانک خصوصی ایرانی، 6 بانک ایرانی و خارجی و یک بانک خارجی تشکیل شد و در همان ساختمان قدیمی در شمال شرقی میدان توپخانه دایر شد.
اما چرایی جذابیت این بانک در ساختمان قدیمی بانک تجارت است که به همراه خود بخش مهمی از تاریخ اقتصادی ایران را برای گردشگران روایت می کند و آنها بهتر می توانند این شهر مهم و پیچیده را بشناسند. ساختمان بانک تجارت تلفیقی از سبک مدرن و سنتی است که در نمای بانک به خوبی پیداست. طرح این بانک از سوی مهندسین انگلیسی طراحی شده و برای بخش های سنتی و ایرانی این بنا هم از معماران ایرانی (که می توان به یکی از استادان معماری سنتی ایرانی به نام لرزاده اشاره کرد) استفاده شده است.
ساختمان بانک تجارت یکی از بنا های بجا مانده از عصر پهلوی اول است و به سبک معماری آن دوره (که تلفیقی از اِلمان های باستانی و ایرانی با الگو های اروپایی است ) ساخته شده است. ساختمان امروزی بانک تجارت در چندین مرحله گسترش پیدا کرده و امروزه آن را می توان به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری تهران معرفی نمود.
کاشی کاری های زیبا در بخش ورودی بانک، سرستون های مقرنس کاری شده از ویژگی های معماری این بنا به شمار می روند، که با معماری منظم هندسی و متقارن طاق و بخش های مختلف یکی از الگوی های معماری زیبای شهر تهران را خلق کرده اند.گردشگران در این بنای قدیمی و تاریخی شهر تهران، ساختمانی با مصالح آجری، پنجره های کشیده و هنر کاشی کاری و مقرنس کاری روبه رو هستند و در نقطه ایی دیگر از این شهر شلوغ می توانند هنر معماری ایرانی را نظاره گر باشند.
تهران در سال های صدرات میرزا تقی خان مشهور به امیرکبیر در عهد قاجار، شاهد رویداد ها و تلاش های بسیاری برای بهبود وضعیت کشور و سامان یافتن ایران بود و تهران به عنوان پایتخت حکومت ناصرالدین شاه قاجار اولین تغییرات را در خود می دید.
یکی از اقداماتی که امروزه می توان بخشی از جاذبه ی تاریخی گردشگری شهر تهران معرفی کرد، میدان قدیمی و مشهور امام خمینی است، که در دوران قاجار و به دستور امیرکبیر ساخته شده است. این میدان یکی مکان های دیدنی به شمار می رود، که گردشگران در مرکز شهر آن را خواهند دید.
این میدان تاریخی از زمان ساخت تا امروز به سه نام شهرت داشته است، در سال 1284 هجری قمری، امیر کبیر در زمینی مستطیل شکل، محمد ابراهیم خان را مسئول ساخت این میدان کرد و روند ساخت این میدان هم ده سال به طول کشید و اما روند تغییرات و ساخت و ساز های این میدان تا امروز همچنان ادامه داشت، در آن زمان این میدان را توپخانه می نامیدند(که چند توپ نظامی متعلق به عصر شاه عباس صفوی و یک توپ ساخته شده در عصر فتحعلی شاه قاجار در این میدان نصب شد)، که امروز هم این نام همچنان از سوی بسیاری به این میدان اطلاق می شود.
میدان توپخانه از بدو تاسیس ساختمان های مهم ادارای را گردا گرد خود می دید که در طول زمان دچار تغییرات، تخریب و باسازی شدند. ساختمان بانک شاهی در شرق این میدان از اولین بناهای مهم اداری بود ،که ساخته شد اما در سال 1308 و در عصر پهلوی اول تخریب و باز سازی شد که سپس به بانک شاهنشاهی و بانک بازرگانی تغییر نام داد و امروزه آن ساختمان متعلق به بانک تجارت است.
در غرب میدان هم ساختمان نظمیه ساخته شد، که بعد ها دچار تغییرات و نوسازی قرار گرفت. ساختمان دیگری که در اطراف میدان توپخانه قرار داشت، ساختمان قدیمی تلگراف خانه بود که بعد ها تخریب و ساختمان وزارت پست، تلگراف و تلفن به جای آن در این میدان بنا شد. ساختمان بلدیه یا همان شهرداری تهران از دیگر بنای های قدیمی اطراف میدان توپخانه است ساختمانی بسیار زیبا به دستور موسیو گاسپار ایپگیان شهردار وقت تهران در خلال سالهای 1300 تا 1302 که در قسمت شمالی میدان ساخته شد که در دهه ی 1340 تخریب شد و بجای آن فضای سبز و پایانه اتوبوس رانی و امروزه هم ایستگاه مترو جای گرفته.
میدان توپخانه در دوران پهلوی اول میدان سپه نامیده می شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 هم به نام بنیان گذار انقلاب اسلامی امام خمینی معروف شد. این میدان تاریخی در تاریخ خود از دوران مشروطه و فتح تهران، ورود متفین به تهران، جریان ملی شدن نفت، کودتای 28 مرداد و پیروزی انقلاب در سال 1357 همواره یکی از میدان های کلیدی و مهم در رویداد های سیاسی به شمار رفته است و در جشن ها و راه پیمایی ها هم این میدان در بطن جریان قرار داشته است. از این رو، گردشگران شهر تهران بی گمان راه شان به این میدان خواهد خورد چرا که بسیاری از جاذبه های تاریخی و فرهنگی شهر تهران را در اطراف این میدان تاریخی می توان یافت .
در معرفی جاذبه های گردشگری شهر تهران، بار دیگر باید به سراغ مجموعه کاخ موزه ی سعدآباد برویم، مکانی زیبا، در قسمت شمالی تهران، که بار ها از موزه های موجود در این مجموعه برای شما گفته ایم. این بار 2safar موزه ی اتومبیل های سلطنتی را به شما معرفی می کند، مکانی که بی نظیر ترین خودرو های موجود در ایران را خواهید دید.
اتومبیل های این موزه تنها نمونه های هرکدام از این اتومبیل ها در ایران هستند ، که متعلق به خاندان سلطنتی پهلوی می باشند. اتومبیل بازها و گردشگران علاقه مند به خودرو، بی گمان لذت دیدن نمونه هایی از اتومبیل های سفارشی و خاص را در این موزه را از دست نمی دهند.
این موزه در دی ماه سال 1391 افتتاح شد و اتومبیل های محمد رضا شاه و فرح دیبا همسر سوم شاه از خودرو های خاص و برجسته ی این موزه به به شمار می روند و کارخانه های بزرگ اتومبیل سازی در این موزه دارای نماینده هایی خاص و شیک هستند.
موزه اتومبیل های سلطنتی سعدآباد از سه بخش تشکیل می شود، که شامل دوسالن اصلی است. در سالن اول گردشگران انواع متنوعی از خودرو های رولزرویس متلق به خاندان پهلوی را خواهند دید. در ابتدای سالن اول موزه، اتومبیل رولزرویس فانتوم سرمه ای رنگ که مدل 1965 میلادی را می بینند، این خودرو لوکس اتومبیل شخصی اشرف پهلوی خواهر دوقلوی محمد رضا شاه پهلوی بوده است.
رولزرویس کونیش ، خودور لوکس و بسیار ارزشمند دیگری در سالن اول است، این خودرو متعلق به غلامرضا برادر محمد رضا پهلوی بوده، که مدل 1974 است و با رنگ فیروزه ایی یکی از خودور های زیبای موزه محسوب می شود.
رولز رویس سیلور شادوی، اتومبیل محمد رضا پهلوی در میان رولزرویس های سالن اول، با رنگ تیره بادمجانی اش توجه همه ی گردشگران را به خود جلب می کند، این خودرو انگلیسی متعلق به سال 1976 است. فولکس واگن اسپید باگی هم از اتومبیل های سالن اول به شمار می رود، که یکی از برند های معروف آلمانی است.
گردشگران با گذر از سالن اول به یک اتومبیل زیبای رنگ کرم می رسند، این اتومبیل بنز 300 اس ال مدل 1959 متعلق به همسر سوم محمد رضا پهلوی ، فرح دیبا ست، بنز 300 اس ال که یکی از کمیاب ترین خودرو های جهان محسوب می شود، در میان دو سالن اصلی موزه نگهداری می شود و امکان دیدن چنین خودرویی در تهران برای گردشگران فراهم است.
گردشگران در سالن دوم موزه ی اتومبیل های سلطنتی ، با مرسدس بنزهای خاص و سفارشی متعلق به محمد رضا شاه روبه رو هستند، مرسدس بنز 600 زرهی اتومبیلی لوکس، ضد گلوله و خاص این موزه است، که به صورت سفارشی برای شاه در سال 1970 تولید شده و جز اتومبیل های کمیاب در جهان به شمار می آید و تنها نمونه آن در ایران در سعدآباد نگهداری می شود. در دیگر بخش های موزه هم، گردشگران می توانند 6 دستگاه موتور سیکلت، یه دستگاه اسنو مبیل و یک دستگاه کالسکه را هم ببینند.
تهران مجموعه ی تمام نمای تاریخ ایران در دوران قاجار و پهلوی است، دورانی که تحولات بسیاری در ایران رخ داد و گردشگران در این شهر پر هیاهو می توانند شاهد بخش های بجا مانده از این تاریخ پر فراز و نشیب باشند. از عمارت ها و باغ ها گرفته تا خیابان ها و محله های این شهر هر کدام به نحوی بخشی از تاریخ ایران و تهران را در خود جای داده اند، شهری که با گذشت زمان آینه ی تمام نمای ایران شد و حوادث سیاسی و اجتماعی نیز به این اتفاق دامن زد.
یکی دیگر از جاذبه های تاریخی شهر تهران ، عمارت قزاقخانه است، عمارتی تاریخی در بخش شمالی میدان مشق(میدانی که در دوران فتحعلی شاه ساخته شد و یکی از بخش های نظامی که نیروی های نظامی در آن تمرینات رژه و آموزش های نظامی را در آن انجام می دادند)، که از اولین بنا های اداری این میدان به شمار می رود.
ناصرالدین شاه در سفر به اروپا از روسیه عبور کرد و با توجه با تجربه تاریخی نبرد ایران و روسیه تزاری، همواره الگو برداری از نیرو های نظامی روسیه بخشی از خواست و میل دولت ایران بود. در این سفر ناصرالدین شاه موفق شد که موافقت دولت تزار روسیه را برای تشکیل واحدی مشابه با نیروی kazak کزاک های روسیه(که بخشی از ارتش روسیه تزاری به شمار می رفتند که دارای نظم و عملکرد خاصی بودند و در میان ارتش های نیروی های غربی دارای شهرت بودند) در ایران را جلب نماید. از این رو، سرهنگ دومونتویچ را با خود به ایران آورد و نیروی های قفقازی تبار مهاجر را برای آموزش های نظامی به او سپرد.
محل آموزش نیروهای قزاق در ایران هم ساختمان کنونی عمارت قزاقخانه (چنانچه از نامش پیداست) در میدان مشق انتخاب شد و در طول دوران قاجار نیروهای قزاق همواره بخشی از ارتش ایران و دارای گرایش به روسیه به شمار می رفتند، اما از میان این قزاقخانه، قزاقی سر بر آورد و به عنوان شاه ایران بر تخت سلطنت تکیه داد و آن رضا شاه بود که خاندان قاجار را کنار زد و سلطنت پهلوی را به روی کار آورد.
نیرو های قزاق اما با روی کار آمدن پهلوی در بخش های دیگر بکار گرفته شدند اما واحد قزاق با تشکیل ارتش ملی و شهربانی منحل شد و ساختمان قزاقخانه به ارتش تعلق گرفت. ساختمان عمارت قزاق خانه امروزه یکی از جاذبه های گردشگری تهران به شمار می رود ،که با توجه با تاریخش، علاقه مندان بسیاری را به خود جلب می کند.
اما معماری این بنای تاریخی جذابیت های هنری و تاریخی در بردارد که دارای دو هویت معماری عصر قاجار و دوران پهلوی است. عمارت عصر قاجاری این بنا دارای هویت تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است، شاخصه های معماری این بنا تاریخی، بیشتر از مولفه های عصر قاجار تبعیت می کند که از دارای سه طبقه است و در بخش میانی و دو بخش غربی و شرقی امتداد پیدا کرده است. این ساختمان پس از انحلال واحد قزاق به وزارت جنگ سپرده شد و در دهه ی 1380 به دانشگاه هنر منتقل شد و بازسازی های این عمارت تاریخی تحت نظارت این دانشگاه صورت خواهد گرفت.
بنا ها و آثار تاریخی دوران قاجار، در نقاط مختلف شهر تهران، توجه گردشگران را به خود جلب می کنند. یکی از این بنا های بجا مانده سردر باغ ملی است که در ضلع شمالی خیابان امام خمینی و در نزدیکی ساختمان وزارت امور خارجه قرار دارد.
این بنای تاریخی در سال 1376 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. سر در باغ ملی در ابتدا به عنوان درب ورودی میدان مشق (که به زبان فرانسوی مارش نظامی بوده است)ساخته شد. اما پس از کودتا 1299 در دوران قاجار سردار سپه که فرماندهی وزارت جنگ را به عهده داشت، دستور ساخت سردری جدید برای ورودی میدان مشق و باغ ملی را صادر کرد. سردار سپه همان رضا خانی بود که چند سال بعد بر اریکه ی قدرت تکیه داد و خاندان پهلوی را تاسیس کرد.
مسئولیت ساخت سردر باغ ملی از سوی رضا خان به جعفر خان کاشانی سپرده شد، در ابتدا این بنا در کنار دروازه قبلی بنا شد و سپس دروازه قبلی تخریب گردید، روند ساخت این بنا از سال 1301 تا 1304 به درازا کشید و امروزه به عنوان سردر باغ ملی و یکی از جاذبه های دیدنی و زیبای شهر تهران شناخته می شود.
سردر باغ ملی ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی است،که در خلال سلطنت رضا شاه پهلوی به کرّات در بناهای ساخته شده ی این دوران شاهد آنها هستیم، معماری که اِلمان های باستانی و تاریخی ایران را در کنار مولفه های معماری اروپایی قرار می دهد و گردشگران در موزه ی ایران باستان، بنای کاخ شهربانی(ساختمان وزارت خارجه) و دیگر بنا های عصر پهلوی اول خواهند دید.
در نمای بیرونی سردر باغ ملی، هشت ستون آجری قرار دارد و اتاق های کناری آن هم در ابتدا برای نگهبانان ساخته شد ، در بالای این سردر هم، جایگاه دیده بان و نیروهای نظامی وجود دارد، که نقارخوان های تهران از این محل، طلوع و غروب خورشید را با شیپور جار می زدند.
این بنای تاریخی دارای سه راه ورودی است، که در دو معبر کوچک و یک معبر بزرگ امکان تردد را ایجاد می کنند. این معبرها دارای سه دروازه چدنی هستند، که توسط محمد علی کرمانی ساخته شده اند. نقش ها و نگاره های سردرباغ ملی از جاذبه های دیدنی این بنای تاریخی به شمار می آیند، که برای گردشگران نیز جذابیت بسیاری دارند.
این نقش ها و نگاره ها، با رنگ های متنوعی مانند لاجوردی، فیروزه ای، زرد، طلایی، قرمز، قهوه ایی، سفید و سبز جلوه ی بسیار زیبایی خلق می کنند. کاشی کاری ها و کتبیه های منقش به اشعار مختلف در کمر بند بنا زیبایی دوچندان را به این بنا داده اند.
از دیگر نقوش سردرباغ ملی می توان به نقش کورش کبیر، فروهر، طرح پرچم سه رنگ ایران، آیه های قرآنی، نام امامان، سربازان قزاق و نقش رضا شاه اشاره کرد. سردر باغ ملی با ترکیب هنر های معماری ایرانی گردشگران را مرعوب خود می سازد که بی درنگ باید ایستاد و چشم های خود را در پی دیدن زیبایی های تاریخی این بنای قدیمی چرخاند.
مراکز علمی و دانشگاه ها در نقاط مختلف دنیا همواره برای بخش از گردشگران جالب توجه است و در ایران هم اولین دانشگاه مدرن در دوران پهلوی اول شکل گرفت. با روی کارآمدن رضا شاه پهلوی، عصر تازه ای درایران آغاز شد و نماد های مدرن جامعه غربی نیز به دنبال تلاش حکومت به ایران آمدند.
یکی از مظاهر دنیای مدرن که روشنفکران ایرانی سالها راز عقب ماندگی خود از غرب را به آن نسبت می دادند، تولید علم و مراکز علمی بود. از این رو، در دوران پهلوی اول تلاش هایی برای تاسیس دانشگاه آغاز شد، افرادی چون علی اصغر حکمت (وزیر معارف) و علی اکبر داور نیز از سوی شاه مامور تشکیل دانشگاه شدند، هرچند در این میان بسیاری به نقش پرفسور حسابی در تشکیل دانشگاه تهران تاکید دارند اما روند رسمی آن از طریق دولت پیگیری شد.
بر اساس دستور رضا شاه، مکان دانشگاه تهران ، باغ جلالیه و اراضی اطراف آن انتخاب گردید و از سوی شاه نیز بودجه ای برای تشکیل و تسریع کار تعیین شد. لذا، دانشگاه تهران با ادغام موسسه های علمی و مدارس مختلفی چون دارالفنون، مدرسه ی علوم سیاسی، مدرسه طب، مدرسه ی عالی فلاحت و صنایع روستایی، مدرسه فلاحت مظفر، مدرسه صنایع و هنر، مدرسه عالی معماری و مدرسه ی حقوق در اسفند 1313 تاسیس شد.
دانشگاه تهراه به عنوان اولین مرکز علمی مدرن ایران، بر اساس الگو های اروپایی طراحی شد و معماران اروپایی مانند رولاند دوبرول، ماکسیم سیرو، مارکوف، آلکساندر موزر، آندره گدار و معماران ایرانی از جمله محسن فروغی و محمد شبانی بنای های مختلف و ساختمان های دانشکده های مختلف را طراحی کردند.
دانشگاه تهران به دلیل موقیعیت و جایگاه خاص اش در تاریخ ایران معاصر همواره مورد توجه گردشگران قرار داشته است، چرا که بسیاری از تحولات اجتماعی معاصر ایران از این نقطه آغاز شده اند و این مکان نقطه ی آغاز فعالیت های علمی مدرن جامعه ایران نیز به شمار می آید.
هرچند بازدید از این مکان برای گردشگران دارای محدودیت خاصی است، اما از راه های مختلف امکان عبور و بازدید از این محل برای گردشگران وجود دارد. دانشگاه تهران در دهه ی 1340 توسعه و گسترش بیشتری یافت و بخش های مختلف و دانشکده های این دانشگاه با بزرگترین مراکز علمی دنیا ارتباط وسیعی داشت و فعالیت علمی سرعت و شتاب بیشتری پیدا کردند. در وقوع انقلاب سال 1357 هم دانشگاه تهران یکی از پایگاه های این تحول سیاسی و اجتماعی بود ،که با وقوع انقلاب در خلال سالهای 1359 تا 1361 تحت عنوان انقلاب فرهنگی تعطیل شد.
دانشگاه تهران امروزه می توان به عنوان یکی از جاذبه های علمی ، اجتماعی و حتی سیاسی به گردشگران معرفی کرد. ساختمان مختلف دانشکده های این دانشگاه که هر کدام دارای هویت خاص خود هستند ، برای گردشگران جالب توجه خواهد بود.
سر در اصلی دانشگاه طی چندین دهه ی گذشته به عنوان یکی از نماد های شهر تهران شناخته شده و تحولات اجتماعی بسیاری نیز در حوزه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هم از این نقطه شروع شده است، دانشگاه تهران در خیابان انقلاب امروزی قرار دارد، بلوار کشاورز در ضلع شمالی ، خیابان 16 آذر در ضلع غربی و خیابان قدس از شرق هم این محوطه ی قدیمی دانشگاه تهران را احاطه کرده اند. دانشگاه تهران همواره در بطن جامعه ایران قرار دارد و این خود یکی از جاذبه های این مکان به شمار می رود.
با وقوع انقلاب در ایران در سال 1357، مکان ها و موقعیت های جدیدی با توجه به ارزش های متناسب بر باور های مذهبی مردم و ارزش های حکمرانان جدید ایران شکل گرفت ،که امروزه می توان به عنوان جاذبه های گردشگری شهر تهران از آن ها یاد کرد، چنانچه پیشتر در سایت 2safar به موزه ی دفاع مقدس اشاره کردیم، که نمایان گر بخشی از تاریخ پر افتخار ایران بود و در کنار آن نیز ارزش های نظام جمهوری اسلامی را نیز به نمایش می گذاشت.
یکی دیگر از مکان های دیدنی که در نوع خود یکی از آثار شاخص در حوزه معماری و بنا های آئینی در جمهوری اسلامی به شمار می رود، مصلای تهران است. در سال 1361 اقدامات اولیه ساخت محلی برای برپایی نماز جمعه و انتقال محل برگزاری آن از دانشگاه تهران آغاز شد(هرچند که تا امروز این محل برای برگزاری نماز آئینی جمعه شهر تهران آماده نشده است).
مصلای شهر تهران در زمین های عباس آباد واقع شده، که پیش از انقلاب بنا بود شهر شهستان پهلوی در آن احداث شود و پس از وقوع انقلاب به دلیل موقعیت مناسب و وسعت این زمین، طرح های اولیه برای محل برگزاری دائم نماز جمعه در این مکان شروع شد. ابتدا قصد ساخت بنایی ساده را داشتند، که با پایان یافتن دهه ی اول انقلاب و آغاز دوران سازندگی در ایران، این پروژه داستانی متفاوت پیدا کرد و از آن به عنوان بزرگترین مسجد و مصلای جهان اسلام نام می بردند.
یکی از اولین اولویت های معماری این بنا توجه به اِلمان های فرهنگی ، اسلامی و شیعی بود، که گردشگران در بخش ها و قسمت های مختلف این مکان می توانند آنها را مشاهده کنند. در نهایت، طرح دکتر پرویز موید عهد به عنوان طرح کلی مصلای تهران مورد تایید شد. به نوعی می توان مصلای تهران را یکی از نماد های معماری دارای هویت اسلامی در عصر جمهوری اسلامی نامید. گردشگران در این مکان با طاق ها و صحن هایی روبه رو هستند که در نهایت زیبایی با کاشی کاری های و گچ بری ها تزئین شده اند و در گوشه های مختلف این بنا می توان هنر معماری ایرانی و اسلامی را نظاره گر بود.
به نوعی در مصلای تهران گردشگران می توانند پس از بنا های بجا مانده از عهد قاجار، بازیابی معماری ایرانی با تفوق کامل اِلمان های معماری پس از اسلام در ایران راببینند. این مکان از دهه ی 70 تا امروز محل برگزاری نماز عید فطر در شهر تهران است. مصلای تهران بر اساس طرح نهایی و تایید شده دارای 12 صحن و 5 ورودی است.
ساختمان ها و صحن های مصلای تهران دارای 7 گنبد هستند، که با الگو برداری از معماری ایرانی ساخته شده اند و در کنار این گنبد ها هم 14 گلدسته قرار دارد. این مکان امکان حضور جمعیت میلیونی در مراسم های عبادی ، فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و دیگر فعالیت ها را فراهم می کند. مصلای تهران طی چندین سال، محل برگزاری نمایشگاه سالیانه ی کتاب ایران نیز بود( که یکی از اتفاقات مهم فرهنگی در ایران به شمار می رود).
در سایت 2safar به دنبال آشنایی بیشتر شما با شهر تهران بودیم، شهری که در دو قرن اخیر آبستن تحولات سیاسی بسیار بوده و چهری زیبا و رنگارنگش در زیر لایه های پر سر و صدای خیابان های تهران گمشده شده است.
گردشگران بی گمان هنگام خروج از تهران، با تصاویری از جاذبه های دیدنی و تاریخی ، در ذهنشان، لبخندزنان این شهر را ترک خواهند کرد. دیگر نمی توانند هنگام شنیدن نام تهران چند بار دور میدان آزادی برای دیدن برج سپید رنگ آزادی نچرخید و از خیابان های پر ترافیکش به کاخ نیاوران و سعدآباد نروند.
تهران با تمام ذرق و برق های مدرنش همچنان بوی کهنه ی خود را حفظ کرده و در نقاط مختلف گردشگران را از دیدن بنا ها و آثار قدیمی شگفت زده می کند، مگر می شود کاشی کاری های و آیینه کاری های کاخ گلستان را دید و محو تماشای آنها نشد، تخت مرمر ، خلوت کریمخانی در گوشه کاخ گلستان ، نگارخانه و تابلو های بی نظیر آن را مگر می شود از نام تهران جدا کرد؟! هنر زیبای کچ بر ی های سالن مخصوص ، حوضخانه ی همایونی سلاطین قاجار، تلار با شکوه و بی نظیر برلیان با آن آیینه کاری های مسحور کننده ، شمس العماره معروف و با عظمت، عمارت بادگیر ، عکاسخانه ی ناصری و تالار الماس را نمی توان ندید و در هنگام شنیدن نام تهران آنها را به خاطر نیاورد.
زیبایی های تهران را باید از نزدیک دید، باید از ازدحام بازار تهران و شلوغی و جنب و جوش مردم بگذرید تا به میدان مشق و باغ ملی برسید، ساختمان بانک تجارت (بانک شاهی) را ببینید و درکنار سنگ نقش های سربازان هخامنشی کاخ شهربانی بر روی پله های بنشینید و عکس یادگاری بگیرید.
سردر باغ ملی با نقش و نگار های خوش رنگ در کنار عمارت قزاقخانه در نزدیکی های میدان مشق ، به هیچ گردشگری بدون گذراندن مدت زمانی برای تماشای یشان اجازه ی خروج عبور نمی دهد. ساختمان مجلس ملی و مدرسه شهید مطهری (مدرسه و مسجد سپهسالار) میدان بهارستان گردشگران را به گذشته می برد و بر روی صندلی های کافه ی عمارت مسعودیه ، لذت دیدن موزه و کتابخانه ی ملک دلچسب تر می شود.
تهران برای هر گردشگری داستانی جدا می سازد، شاید داستان یکی در میدان تجریش در شمال و در بازارچه کنار امام زاده صالح باشد و داستان دیگری در میدان امام خمینی در جنوب تهران نقش ببندد، اما هرچه هست داستان شهری است، که دو قرن مرکز تمام رخ داد های کشوری پر ماجرا بوده و گردشگران در موزه های پر تعداد تهران می توانند داستان های این شهر را بخوانند.
گردشگران در تهران می توانند موزه ی ملی ایران ، کاخ موزه های سعد آباد با آن ساختمان های زیبا و معماری های چشم نواز، باغ موزه ی قصر، موزه ی نقاشی رضا عباسی را ببینند و از آثار زیبا و بی نظیر موزه فرش ایران ، موزه هنر های معاصر، موزه ی آبگینه و سفال دیدن کنند، موزه ی سینمای ایر ان و موزه ی هنر های زیبا هم که دیگر جای تعریف ندارد.
تهران شهر شلوغی است که با زیبای های دیدنی و جاذبه های تاریخی اش می تواند ذهنیت های هر گردشگری تغییر دهد، باغ ها و بنا های شهر تهران شاید بیشتر از همیشه در تهران احساس غربت کنند اما تهران همیشه داستانی پر پیچ و تاب است و چشم انتظار گردشگرانی برای مهمانی.
