بافت تاریخی شهر یزد

بافت تاریخی شهر یزد که در محدوده ی جغرافیایی میان خیابان دولت آبادی از شمال، خیابان کاشانی از جنوب و محله ی فهادان و خیابان مطهری از شرق به غرب قرار دارد، یکی از جاذبه های بی بدیل گردشگری ایران و در عین حال یکی از میراث بشری شناخته شده و ثبت شده در یونسکو است، که البته پیش از آن هم به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

بدون شکل قرار داشتن منطقه ای متشکل از 77 محله با قدمتی در حدود 2500 سال، که آثار متعلق به قرون دوم و سوم هجری در این منطقه وجود دارد و همچنین کاوش های باستانی هم قدمتی بسیار بیشتر را برای این منطقه تخمین زده اند، یکی از مناطق دیدنی و جذاب برای گردشگرانی به شمار می آید که به دنبال تجربه و دیدن مناطقی اصیل رهسپار این دیار در دل کویر شده اند.

بافت تاریخی شهر یزد که نخستین و وسیعترین شهر خشتی دنیا به شمار می آید، تغییرات بسیار محدود و متناسب با شرایط تاریخی را شاهد است و این بافت تاریخی دست نخورده تا به امروز برجای مانده و به عنوان یکی از میراث بشری برای همگان جذاب و جالب توجه است.

کوچه های باریک و پرپیچ خم، با دیوار های قطور و بلند کاهگلی و دالان هایی مسحور کننده برای گردشگران فضایی فوق العاده است و با ترکیب دو رنگِ دیوار های کاه گلی و آبیِ آسمان جادوئی تر می شوند و نور همیشه تابان خورشید یزد هم سایه های خنک طاق ها، ساباط ها و دیوار های کاهگلی نامنظم این بافت قدیمی را دلنشین تر می سازد.

این بافت دست نخورده که بزرگترین بافت خشتی دنیا نیز به شمار می آید، با هوشمندی و هنرمندی تمام سازگار با شرایط آب و هوایی و زندگی مردم ساخته شده است. نمایان ترین سازه و مهندسی هوشمندانه ساکنان باستانی و تاریخی این شهر ، بادگیر های (این بادگیر ها در بالای هر کدام از خانه های این بافت تاریخی وجود داشته است) مشهور در بافت تاریخی یزد هستند، بادگیر ها سازه هایی هستند که از طریق ساختار طراحی شان بادهای گرم در یزد را از طریق دیوار های قطور و کاهگلی ستون شان به درون خانه ها و انبار ها منتقل می کند و ساختار این سازه ها و سرعت انتقال باد، هوای خنکی را ایجاد می کند.

دیوار های بلند و طاق ها و ساباط ها هم بیشترین سایه را برای ساکنین این شهر قدیمی فراهم کرده اند و کوچه های باریک در شکست باد های داغ کویر بسیار موثر هستند. خانه های این بافت قدیمی هم به بهترین شکل سازگاری و هوشمندیِ زندگی در محیط کویری را نشان می دهند، که با هنر معماری و ظرافت هنرمندانه ی ساکنین یزد معماری های باشکوه، زیبا و با وقاری را در این بافت تاریخی می بینیم.

معماری بافت تاریخی یزد گردشگران شوکه خواهد کرد، چرا که با مصالح و طراحی هوشمندانه در دل کویر و با وجود وزش باد های داغ و سوزان، محیطی آرامش بخش و لذت بخشی را در طول قرن ایجاد کرده است و گردشگران می توانند حیاط های زیبا، دالان ها، تختگاه ها، ارسی ها، بالاخانه ها و آب انبار های و بخش مختلف و متنوعی دیگری را در خانه های بافت تاریخی یزد ببینند.