صحن های حرم امام رضا مشهد

در مجموعه ی حرم رضوی گردشگران و زائران با المان های و مشخصاتی رو به رو هستند که خاص مکان مذهبی و اسلامی است و در معماری ایرانی هم تعریف مشخص دارد. صحن به حیاط مرکزی گفته می شود، که مهمترین مشخصه آن جدا کردن فضای بیرونی و داخلی بنا های مورد نظر است و به گونه ای طراحی می شوند، که اجزای مختلفی در آن قرار می گیرد. در مجموعه ی حرم رضوی، صحن های متعددی قرار دارد که در مسیر 2safar در بازدید از این مکان با آن ها آشنا خواهیم شد.

قدیمی ترین، صحن مجموعه حرم رضوی، صحن انقلاب است که با نام های صحن عتیق و صحن کهنه هم شناخته می شود . از مشخصه های اصلی این صحن می توان به ایوان های این حرم اشاره کرد. در صحن انقلاب، چهار ایوان وجود دارد که نمونه ی بارز و زیبایی از معماری ایرانی با الگو های باشکوه و زیبایی از هنرهای موجود در این معماری است.کاشی کاری، مقرنس و و دیگر هنر های ایرانی را مانند دیگر بخش های مجموعه ی حرم رضوی می توانید در این صحن ببینید. هر کدام از این ایوان ها به واسطه ی قدمت، هویت و ساختارشان با نام هایی خاص مشخص می شوند که هویت آن بخش ها را تشکیل می دهند، ایوان شمالی را ایوان عباسی می نامند که در دوران صفوبه ساخته شده است و ورودی شیخ طبرسی هم رو به این ایوان است. ایوان جنوبی با نام ایوان طلای نادری شناخته می شود که زائران حرم امام رضا این ایوان را ایوان طلا یا عتیق هم می نامند، که البته این ایوان در دوران نادر شاه افشار طلا کاری شد اما زمان دقیق ساخت آن به در حدود سال 875 هجری قمری بوده و امیرعلی شیرنوایی این ایوان را بنا می کند و در در دوران شاه تهماسب اول هم بخش از طلاکاری ایوان انجام می شود.

در کنار این دو ایوان گردشگران و زائران حرم، می توانند ایوان غربی و ایوان شرقی هم که بخشی از صحن انقلاب به شمار می روند، مشاهده نمایند. ایوان غربی یا ایوان ساعت هم متعلق به دوران صفویه بوده است که برخی آن را ایوان شیخ طبرسی نیز می خوانند یکی از بخش های مهم مجموعه ی حرم رضوی که ساعتی بزرگ می باشد در این ایوان قرار دارد و اسم ساعت هم به واسطه ی این ساعت بر این ایوان گذاشته شده است، ساعت این ایوان در سال 1333 از کشور آلمان توسط عبدالحسین معاون خریداری شد وی یکی از آثار خاص حرم رضوی محسوب می شود. ایوان شرقی صحن هم با عنوان ایوان نقاره خانه معروف است و به آن ایوان حر عاملی هم گفته می شود که باز هم اثری صفوی است که به دستور شاه عباس ساخته شده است.

از دیگر بخش های معروف و خاص مجموعه ی حرم رضوی که در صحن انقلاب قرار گرفته می توان به پنجره فولاد و سقاخانه اشاره کرد. که سقا خانه از بنا ها و آثار تاریخی است که در دوران نادرشاه افشار ساخته شده با ساختار هشتی و گنبد اش یکی از بنا های زیبای مجموعه حرم رضوی به شمار می آید. با ما در ادامه ی این مسیر همراه شوید تا با دیگر صحن های حرم آشنا شویم.