جاذبه های گردشگری ایران - صحن های قدس و جمهوری اسلامی مشهد
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، بخش ها و قسمت های مختلفی به مجموعه ی حرم رضوی اضافه شد و آستان قدس رضوی، با مدیریتی مستقل و سامان بیشتری به مجموعه ی حرم رضوی داد. در این دوران به دو صحن دیگر هم به صحن های حرم رضوی گردید. که نام آن دو صحن را جمهوری اسلامی و قدس گذاشتند. در اوایل دهه ی 60 در قسمت غربی مجموعه حرم رضوی روند ساخت این صحن آغاز شد و در سال 1368 به بهره برداری رسید. گردشگران و زائران از بست شیخ طوسی، صحن غدیر، صحن جامع و بست شیخ بهائی می توانند به این صحن درسترسی پیدا کنند. همچنین، رواق دارالولایه و ایوان طلا هم به صحن راه دارند. این صحن جمهوری اسلامی هم نمودی زیبا از معماری ایرانی است.
در این صحن هم چهار ایوان به زیبایی هرچه تمام توسط هنرمندان ایرانی بنا شده اند و شکل مستطیلی صحن را تشکیل می دهند. ایوانی که در قسمت شمالی صحن قرار گرفته و متصل بست شیخ طوس می باشد، را ایوان شمالی یا باب اعلم می گویند که مشخصه معماری آن دو گلدسته ی طلائی است. ارتفاع این دوگلدسته به تقریبی به حدود 30 متر می رسند. در قرینه ی این ایوان باب الشهاده قرار گرفته و گلدسته هایی طلائی نیز بر روی آن بنا شده اند. باب الغدیر همان ایوان غربی است که گردشگران می توانند از خیابان شیرازی به حرم وارد شوند و در نهایت باب الولادیه هم همان ایوان شرقی است که پنجره فولاد به این بخش از مجموعه ی حرم رضوی انتقال داده شد.
این ایوان نمونه های زیبا و با شکوه از معماری ایرانی هستند که طاق ها، غرفه ها و ایوان های این صحن بزرگ عرصه هنرنمائی معماری ایرانی شده اند. کاشی کاری، مقرنس کاری، طلاکاری، خطاطی و خشنویسی از جمله هنرهایی می باشند به شکلی زیبا و با وقار زینت بخش این بخش از مجموعه حرم شده اند. از دیگر بخش های صحن جمهوری اسلامی می تواند به سقاخانه و ساعت خورشیدی اشاره کرد. سقاخانه مانند صحن انقلاب ساخته شده درست در مقابل ایوان طلای قرار دارد و سقف گنبدی این مکان زیبایی ملیحی به آن بخشیده است و گردشگران در وسط این صحن امکان دیدن یک ساعت خورشیدی را نزدیک دارند، ساعتی در دنیای امروز در کمتر جایی می توان آن را مشاهده کرد.
از دیگر صحن های مجموعه حرم رضوی، صحن قدس است که بواسطه ی قرار گرفتن سقاخانه ای در شکل و شمایل بیت المقدس در وسط آن به صحن قدس شهرپیدا کرد. این سقاخانه با گنبد طلائی اش در مقیاس بسیار کوچک تر از بیت المقدس در فلسطین ساخت و به عنوان یکی از نماد های جهان اسلام مورد استفاده قرار گرفت. این صحن در قسمت جنوبی مسجد گوهر شاد واقع شده و از دیگر صحن های مجموعه ی حرم رضوی کوچک تر است. کاشی کاری های این صحن از جمله زیبا ترین طرح های کاشی کاری حرم امام رضاست و گردشگران و زائران حرم مقدس علی بن موسی الرضا از بست شیخ بهائی و صحن جامع رضوی می توانند وارد صحن قدس شوند. سفر ما هنور در این مجموعه عظیم با شکوه ادامه دارد با ما همراه باشید.
