غارهای کانهری بمبئی هند

در ادامه ی معرفی بخش های مختلف پارک ملی سانجی گاندی به قدیمی ترین آثار موجود در شهر بمبئی بر می خوریم که هویت تاریخی و باستانی این ناحیه را در خود جای داده است. گردشگران در میان چشم انداز های فوق العاده و دیدنی پارک ملی سانجی گاندی شاهد مجموعه ای از آثاری باستانی خواهند بود که را پیش روی گردشگران قرار دارد و آنها می توانند در غارهای کانهری Kanheri Caves مجسمه های بودایی، حکاکی ها، سنگ نگاره ها، نقاشی ها و سنگ نوشته های متعددی از قرون قبل از میلاد مسیح تا چندین قرن پس از میلاد را در آن مشاهده کنند.

کانهری Kanheri به معنای کوه سیاه است و یکی از مناطق باستانی هندوستان به شمار می آید. این غار های بر روی تپه ای قرار دارند که برای رسیدن به آنها باید مسیر صخره ای را طی کرد و در آنجا مجموعه ای وسیع از غار های خواهید دید، این مجموعه در حدود 109 غار است که مانند غار های جزیره فیل ها(که در مطالب قبل تر سایت 2safar به معرفی آنها پرداختیم) جنس آنها از سنگ بازالت است. البته بخواهید به طور دقیق از قدمت تاریخی این غار ها مطلع شوید، باید گفت که در این غار ها آثاری متعلق به قرن یک قبل از میلاد از قدیمی ترین بخش های آن به شمار می روند، که در ادامه با آنها بیشتر آشنا می شویم. همچنین، اخرین آثار قابل مشاهده در این غارها هم از قرن یازدهم میلادی برجای مانده اند.

این مجموعه ی تاریخی درست در قلب تجارت و شهرت در هند، زمانی یکی از مراکز مهم بودایی ها به شمار می رفت و سالن های اجتماعات در این غار ها و تامین آب از طریق کانال های تعبیه شده برای جمع آوری آب باران ، حکایت از اهمیت و جایگاه این مجموعه تاریخی برای بودایی ها داشته است. نکته جالبی که در قسمت ها بعد به آن بر می خوریم و بهتر است در این جا اشاره ی کوتاهی به آن داشته باشیم، صومعه های مراقبه در برخی از غار های این مجموعه ی تاریخی است که در آن گردشگران می توانند برخلاف دیگر قسمت های غار های کانهری Kanheri Caves سنگ نگاره و نقوش پیچیده تری از بودا و بودیسم را ببینند.

ازدیگر نکاتی که هنگام بازدید از این غار های مفید خواهد بود ماهیت کاربردی این غار هاست که تصویر بهتری از این غار ها را در روزگار شکوفایی شان در ذهن ایجاد می کند. بیشتر غارهای کانهری Kanheri Caves محل زندگی، تحصیل و مدیتیشن بودایی بوده است و غار های بزرگتر برای برگزاری مراسم های آئینی و عبادت های دسته جمعی شان مورد استفاده قرار می گرفته که مجسمه ها و نقوش این تالار های بزرگ در کنار ستون هایش این فرضیه را تایید می کنند.

البته در زبان سانسکریت به این غارهای ویهارا هم گفته می شود که به معنای معابد بودائیان است، این غار های و اهمیت آن برای بودائیان هند به خاطر شرایط اقلیمی این مناطق است که به دلیل وجود باران های موسمی غار ها پناهگاه و اقامتگاهی مطمئن برای انجام امور عبادی و مراقبه ای شان به شمار می رفته و از این رو، در این نواحی معابد را در درون غار ها می بینیم. با ما در این مسیر همراه باشید...

در ادامه معرفی بخش های مختلف غار های کانهری Kanheri Caves ، به سراغ یکی از مشخصات خاص تاریخی این مکان های می رویم، در این غار های باستان شناسان و تاریخ دانان با کتیبه های متعددی رو به رو شدند که روایت گر بخش های مهمی از تاریخ این مکان هاست، که به نوعی آثار بسیار ارزشمندی برای تاریخ هند به شمار می آیند.در نزدیکی غار های کانهری در حدود 51 کتیبه خوانا وجود دارد ، که در خود غار های کانهری در حدود 26 سنگ نوشته پیدا شده است که می توان به کتیبه های برهمائی، دواناگری (Devanagari) یا دیواناگری (که به آن ناگری هم گفته می شود که برای نگارش زبان هندی از آن استفاده می شد) و همچنین پهلوی(که متعلق به دوران ساسانی بوده و در ادامه ی مسیر 2safar بیشتر در مورد آن صحبت خواهیم کرد) اشاره کرد.در این کتیبه ها به برخی رخ داد های تاریخی اشاره شده که به طور مثال ازدواج یکی از پادشاهان سلسله ی ساتاواهانای هند با دختر یکی از خاندان های بزرگ آن روزگار از جمله موضوعات انعکاس یافته در یکی از کتیبه های مهم کانهری است و در کتیبه ی دیگری که در غار های کانهری کشف شده، اطلاعاتی در خصوص یکی از سلسله های باستانی هند به نام ترایکوتاکا Traikutaka متعلق به سال های 495 قبل از میلاد را به باستان شناسان ارائه می دهد.

اما برای داشتن یک تصویر دقیق تر نسبت به این آثار و این مکان در دل پارک جنگلی سانجی گاندی، ابتدا تصویر کلی مان را از غار های کانهری ارائه می دهیم. غار های کانهری مجموعه وسیعی از غار های کوچک و تو در تو است، که پرتغالی های برای اولین بار در قرن شانزدهم به آنجا پا گذاشتند و با مجموعه ای جادویی رو به رو شدند، این غارها بر روی تپه ای قرار گرفته که قلب زیست بوم پارک ملی سانجی گاندی است و تنها صخره ها و محل قرار گرفتن غار های کانهری با درختان و پوشش گیاهی متراکم پوشیده نشده است و به نوعی در فضای متراکم جنگلی لخت به نظر می رسد.

این تپه ها در ارتفاعی در حدود 1559 متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته اند و کاوش های متعددی در خلال سال های مختلف بر روی این مکان صورت گرفته و تا کنون تنها نیمی از کتیبه ها (که خوانا بوده اند) خوانده شده اند و بسیاری دیگر همچنان مجهول مانده اند، اما سبک معماری، ویژگی های اتاق های کوچک و بزرگ و اطلاعات مختلفی در مورد تاریخ این ناحیه بدست آمده است. گردشگران هنگامی که از تپه بالا می روند ، در کنار چشم انداز تماشایی این پارک جنگلی با مجموعه ای کم نظیر از هنر نمایی انسان رو به رو می شوند که همچنان جادویی خیره کننده است، هنر نمایی که نتیجه باورمندی و اعتقاداتی است که تفسیر دیگری از جهان و آفرینش را ارائه می دهد و گردشگران امروزه خود شاهدی بر تاریخ بشر در این نقطه از جهان خواهند بود. در ادامه به معرفی غار های شاخص و دیدنی این مجموعه می پردازیم، با ما همراه باشید.

سفر ما به پارک ملی سانجی گاندی به غار های کانهری Kanheri Caves رسید و در مطالب پیشین، تا حدودی با کلیت غار های آشنا شدیم، در ادامه ی این مسیر به سراغ برخی از این غار ها خواهیم رفت و غارهای کانهری را ملموس تر بررسی می کینم. اولین غاری که خواهیم دید، غار شماره ی یک است که یک ویهاراست، این غار صومعه ای بودایی بوده، که مشخصه ی اصلی آن دو ستون بزرگ در ورودی غار است، اما قسمت های دیگر غار هرکز تکمیل نشده و یک اثر نیمه تمام بر روی تپه به شمار می رود.

غار شماره ی دو، یکی از غار های طولانی کانهری محسوب می شود، که در کنار غار شماره ی 4 قرار دارد، این دو غار از جمله غار های ساده ای به شمار می روند ، که از قدیمی ترین غار های بودائی کانهری هستند. اما غار شماره ی 3 گردشگران این غار را در هنگام صعود به قله خواهند دید، غاری که به آن غار بزرگ چایتایا Chaitya می گویند. در قسمت ورودی این غار کتیبه ای قرار دارد که متعلق به حدودا سال های 170 میلادی است، این کتیبه را بعد از مطالعه کتیبه های بعدی اش رمز گشایی کردند ، که به یکی از شاهان هندی به نام یاجنا سری ساتاکارنی(Yajna Sri Satakarni) است. البته کتیبه ی دیگر از همین پادشاه بر روی غار شماره ی 81 نیز وجود دارد که گردشگران می توانند هر دو سنگ نوشته را مشاهده کنند.

نکته قابل توجه در خصوص غار های کانهری، شباهت معماری برخی از این غار های با یکدیگر است که از فاصله زمانی کوتاه میان آن ها خبر می دهد و بر این اساس با توجه به سبک معماری داخلی و بیرونی آنها قدمت آنها قابل تشخیص می باشد. با این حال، غار کارل چایتایا Karle Chaitya اصلی ترین غار کانهری است و مشهور ترین غار بودائی این منطقه به شمار می آید. منفذ ها یا پنجره های کوچکی در این غار نور را به فضای داخلی منتقل می کند. در این غار تالار بزرگی وجود دارد که به آن تالار نماز هم گفته می شود، گردشگران در این تالار بزرگ با آثار شگفت انگیز و خیره کننده ای رو به رو هستند که بدون شک برای هر ببیننده ای تماشایی است، دیواره های غار با 45 متر متر طول و 14 متر ارتفاع حکاکی شده اند و مجسمه های نر و ماده ی حیوانات مانند شیر و فیل به تصویر کشیده شده اند. این تالار با ظرافت های هنری چنان خیره کننده است که نماد غار هایکانهری به شمار می آید، گردشگران در این تالار باید زمان بیشتری بگذارند تا قسمت های مختلف و بخشی از جزئیات پرتکرار و متنوع تالار را ببینند.

ستون ها، مجسمه ها، نماد ها و تمامی اجزای تشکیل دهنده این تالار بخش هایی هستند که در تاریخ، هویت و فرهنگ این منطقه را به گردشگران نشان می دهند و بدون شک از ارزشمند ترین آثار تاریخ و باستانی کشور هندوستان به شمار می آیند و گردشگران هنگامی که به غار ها و یا این تالار عظیم و شگفت انگیز قدم می گذارند خود را در دنیایی دیگر خواهند یافت، دنیایی که تجربه ی آن در جهان امروز برای هر انسانی تجربه ای کشف نشده خواهد بود. با ما همراه باشید.

در ادامه رسیدن به غار های مختلف مجموعه ی کانهری این بار به غاری می رسیم ، که در شمال شرقی غار چایتایاChaitya قرار دارد که به آن غار ماهاراجا یا دربار می گویند. این غار هم از جمله غار های مشهور کانهری است، که گردشگران بسیاری از آن دیدن می کنند. این غار دومین غار بزرگ این مجموعه به شمار می آید، نکته قابل توجه در خصوص این غار برخلاف دیگر غار های کانهری، صومعه نبودن آن است که شکل و شاختار آن این نکته را نمایان می کند. این غار بنا بر محاسبات صورت گرفته در حدود 500 نفر گنجایش دارد و یک سالن اجتماعات وسیع در روزگار خود به شمار رفته که در دل کوه کنده شده و اثری فاخر و ماندگار بر جای مانده است.گردشگران هنگام ورود از ضلع شمالی به داخل غار تخت نماینده ی منتخب بودائیان را درست روبه روی ورودی غار خواهند دید. ازجمله آثار خاص و تاریخی موجود در این غار، دو کتیبه ی است که در این غار وجود دارند، که از اهمیت تاریخی بسیاری برخوردار می باشد و گردشگران هم می توانند شاهد آین دو کتیبه ی تاریخی باشند.

از دیگر کتیبه های موجود در غار های کانهری می توان به غاری کوچ در نزدیکی غار دربار یا همان مهاراجا اشاره کرد که کتیبه ی متعلق به قرن نهم در آن وجود دارد، گردشگران برای اینکه غار را بهتر بشناسند، در دهانه ورودی غار دو ستون و نیم ستون وجود دارد و در داخل غار هم تنها تصویر حکاکی شده ای از بودا قرار دارد.

دو کتیبه هم در غار نزدیک به این غار دربار یا مهاراجا وجود دارد که بازهم در سالنی کوچک حکاکی شده اند، که از جمله کتیبه های طولانی کانهری به شمار می آیند. نکته که در معرفی غار های کانهری جا مانده، اشاره به کشف سفال ها و آثار تاریخی متعددی در این غار است که بخش های از هویت و تاریخ این ناحیه بیشتر نشان می دهند. یکی از نکات قابل توجه در مجموعه ی کانهری مخازن آبی است که از طریق آب باران تهیه می شده و بیشتر غار ها دارای یک مخزن آب بخصوص بوده اند، این مخازن آب در کنار درب ورودی قرار دارد و به دلیل شرایط اقلیمی، این ناحیه در طول سال و در تمام فصول آب تمیز در این مخازن جمع آوری می شد. یکی دیگر مشخصات موجود در مجموعه ی کانهری پله های کنده کاری شده در سطح صخره ای کوه است که در کنار و بالای برخی غار به وضوح قابل مشاهده است، این پلکان های سنگی که در دل کوه کنده شده اند، در برخی موقعیت های دشوار، برای عبور راحت تر راهبه ها، از نرده های چوبی در کنار این پلکان استفاده کرده اند، که منظره ی بسیار دیدنی را خلق کرده است و برای گردشگران جذاب زیادی دارد.

اما گردشگران در امتداد این پله های سنگی، در نزدیکی غار بزرگ Chaitya که پله های سنگی اش تخریب شده اند، غار را می بینند که در این غار 300 متری گالری از نقاشی وجود دارد که بر روی سقف غار کشیده شده اند، این بخش یکی از دیدنی ترین بخش های کانهری است. مجموعه ی غار های کانهری، فضایی بسیار دیدنی و تماشایی است که گردشگران با مجموعه ای آثار کم نظیر و تاریخی از باور بودایی رو به رو هستند، در ادامه ی این مسیر با ما همراه باشید تا به سراغ کتیبه های پهلوی این مجموعه تاریخی برویم.

در پایان بازدیدی از غار های کانهری و سنگ نگاره های و سنگ نوشته های تاریخی اش، می خواهیم شما را با برخی از کتیبه های خاص در این مجموعه ی عجیب آشنا کنیم، کتیبه هایی که روایتی باستانی از پهنه ی تاریخ به شمار می رود و جذابیت آنها را بیشتر می کند. اگر اولین مطالب مربوط به غار های کانهری در سایت 2safar را مطالعه کرده باشید، در آنچه اشاره ی به کتیبه هایی شد که به زبان پهلوی نوشته شده اند و وجود این کتیبه های در غار های کانهری با توجه به مسافت جغرافیایی خاستگاه زبان پهلوی نسبت به آن، برای گردشگران کنجکاوی بسیار زیادی دارد اما برای باستن شناسان و کارشناسان تاریخی، مانند یه موهبت الهی ارزشمند و دلنشین بود و ارزش تاریخی باستانی بسیار زیادی دارد ، اطلاعات تاریخی وسیعی را امروزه در اختیار ما قرار می دهد.

در غار های کانهری گردشگران می توانند از 5 کتیبه ی به خط پهلوی دیدن کنند، که بر اساس کاوش های باستان شناسان متعلق به قرن 11 میلادی یعنی در حدود 1009 تا 1021 میلادی هستند که مطابق با قرن چهارم هجری قمری و استیلای حکومت خلفای اسلامی در قلمرو ساسانیان است. یکی از نکات جالب و دیدنی در خصوص این کتیبه ها ماهیت آنهاست چرا که در دوران ساسانی کتیبه های دارای هویت های متنوعی بود، که نشان دهنده عمق تمدنی آن دوره ی تاریخی است. براساس کاوش ها و تحقیقات تاریخ دانان که شاید برای گردشگران دانستن این نکته جالب باشد که کتیبه های ساسانی به سه دوره تقسیم می شوند، دوران آغاز سلسله ی ساسانی، دوران متاخر و دوران پس از ساسانیان که بر اساس هویت کتیبه های ساسانی و به زبان پهلوی نوشته می شدند. که کتیبه های منفصل و جدا متعلق به نیمه نخست زمامداری ساسانیان بوده و سنگ نگاره های حکومت و شاهانه را بر اساس آن ساختار می نوشتند، اما سنگ نگاره های کانهری متعلق به با ساختار متصل و تحریری است که برای یاد بود ها و یادگار ها مورد استفاده بوده است که کتیبه های کانهری از نوع دوم یا همان یادبود ها و یادگاری هاست.

گردشگران در مجموعه غار های کانهری شاهد 4 کتیبه هستند چرا که یکی از کتیبه ها را به موزه ی بمبئی منتقل کرده اند و سه کتیبه ی موجود در کانهری بر روی دو ستون چهارگوش نوشته شده و چهارمین کتیبه هم در بالای تورفتگی بالای یک از مخازن آب حکاکی شده است. اما بانیان این سنگ نگاره ها تاجرانی زردتشتی بودند. این کتیبه ها بخشی از تاریخ حضور زردتشتیان در شبه قاره ی هندوستان هستند، آثاری که بخشی از تمدن زردتشتی است که سرزمینی تازه پاگذاشت و امروزه هم بخشی از هندوستان به شمار می آید.

اولین حضور زردتشتیان به دوره ی هخامنشیان باز می گردد و در دوران باستان ایران همواره ارتباط تجاری وجود داشت که با حمله ی اعراب به ایران به مهاجرت بسیاری از زردتشتیان به هند منجر شد. گردشگران در کتیه های نوشته شده به زبان پهلوی در مجموعه ی کانهری می توانند می توانند اشاره به اهورامزدا، سال و ماه ثبت کتیبه ها و نام نویسندگان کتیبه های مشاهده نمایند. کتیبه های پهلوی کانهری آثاری ارزشمند از تاریخ این منطقه است که با دیگر تمدن های بشری گره خورده و گردشگران امروزه در این پارک ملی شاهد آن ها خواهند بود.