پارک ملی سانجی گاندی بمبئی هند
یکی از جاذبه های فوق العاده ی شهر بمبئی منطقه ای حفاظت شده تحت عنوان پارک ملی سانجی گاندی است، این منطقه محافظت شده مجموعه ای زیبا و فراموش نشدنی برای گردشگران خواهد بود که محوطه ای در حدود 87 کیلومتر مربع را احاطه کرده است. گردشگران برای بازدید از این پارک ملی باید به بخش ماهارشترا(Maharashtra) چسبیده به بمبئی به روید. مکانی رویایی و بسیار زیبا که نمونه ای جذاب دیدنی از طبیعت بکر و دست نخورده ی هندوستان است، بدون شک گردشگران در این پارک جنگی، طبیعی و بخش های زیبا و نابی از موجودات جنگی، درختان و پوشش گیاهی کمتر دیده شده، گونه های جانوران و چشم انداز های کم نظیری از زندگی طبعی را خواهند دید.
این پارک یکی از نعمت های حیاتی بمبئی است و با توجه به حجم بالای آلودگی هوا این پارک مجاری تنفس شهر بمبئی به شمار می آید و بدون شک نقش مهم و تعیین کننده ای در شرایط زیستی این منطقه از هند را داراست. اسم این پارک به احترام سانجی گاندی فرزند نخست وزیر هندوستان ایندیریا گاندی دختر جواهر لعل نهرو مشهور، است که به عنوان نماینده گنگره ی هندوستان یکی از شخصیت های محبوب مردم هند به شمار می رفت، وی در سانحه ای هوایی جان خود را از دست داد و امروزه گردشگران با نام این شخصیت سیاسی هند در یکی از جاذبه های محبوب و دوست داشتنی شهر بمبئی آشنا خواهند شد.
پارک ملی سانجی گاندی یکی از بزرگترین پارک های دنیاست و در میان گردشگران شهر بمبئی طرفداران بسیاری دارد. ما در سفر به این بخش از شهر بمبئی با جاذبه های مختلفی رو به رو خواهیم بود که در کنار هم با آنها آشنا خواهیم شد. اما پیش از معرفی بخش های مختلف آن نگاهی کلی به این مجموعه ی زیبا می کنیم. پارک ملی سانجی گاندی تنها منطقه ای جنگلی و محافظت شده برای حفاظت از پوشش گیاهی و جانداران این منطقه نیست، بلکه مجموعه ای از جاذبه های طبیعی و تاریخی است که گردشگران را شیفته ی خود خواهد کرد. یکی از ویژگی های این منطقه ای حفاظت شده، قدمت و دیرینگی تاریخی آن است، که با توجه به آثار تاریخی موجود در این ناحیه می تواند برخی از آثارش را متعلق به چهار قرن قبل از میلاد دانست و آثار دیگری از قرون بعدی نیز در بخش های دیگر این مجموعه قابل مشاهده است. یکی از تاریخی ترین این بخش ها غار 2400 ساله ی کانهری(Kanheri) است(که در ادامه ی مسیر 2safar به این منطقه ی حفاظت شده ی تاریخی بیشتر با آن آشنا خواهیم شد) که گردشگران بسیاری را مجذوب خود می کند و اثر ی بسیاری باشکوه به شمار می آید.
از این رو، پارک ملی سانجی گاندی جاذبه ای گردشگری است که علابق و سلایق متنوعی را پوشش می دهد و شما در ادامه مسیر 2safar در پارک سانجی گاندی می توانید با تنوع گیاهی، گونه های جاندارانی که در پراک ملی زندگی می کنند و آثار و بنا های تاریخی موجود در این ناحیه آشنا شوید، با ما همراه باشید.
پس از بازدید از غار های کانهری در قلب پارک ملی سانجی گاندی، گردشگران دوباره به فضای جنگلی پارک باز می گردند و این بار در 2safar با تنوع جانوران در پارک ملی آشنا می شوند، چرا که این مجموعه یکی از زیستگاه های مهم حیوانات مختلف در بمبئی است و گردشگران در مسیر ها مختلف حیوانات و جانداران بسیاری از نزدیک خواهند دید. پارک ملی سانجی گاندی به واسطه ی پوشش گیاهی و جنگلی متراکم اش، زیست گاهی ایده ال برای بسیاری از جانوران و حیوانات وحشی به شمار می آید و فرهنگ بومی هند و سیاست های اعمالی در این پارک به نحوی به قوت گرفتن زندگی جانداران و حیوانات وحشی و دیگر موجودات در این پارک ملی کمک کرده است و به همین خاطر، گردشگران در بخش های مختلف این پارک جنگی از دیدن گونه ها مختلف جانداران حیرت زده می شوند و حتی با دیدن برخی از آنها هیجان وصف نشدنی را تجربه خواهند کرد.
بگذارید ابتدا از گوزن های خال خال یا همان Chital شروع کنیم که گونه ای گوزن هاست که در مناطق جنگلی هند، نپال، سریلانکا، بنگلادش و یونان دیده شده است، و خال های سفید این نوع گوزن بر روی پوست قهوه ای رنگ اش آن را بسیار خاص و زیبا کرده است، علاوه بر پوست زیبای این نوع حیوان، شاخ های گوزن های چیتال زیبایی اش را بیشتر می کند و بسیار مورد توجه گردشگران قرار دارند. از دیگر حیوانات خاص این پارک جنگلی که در معرض دید گردشگران هم قرار دارند، گون هایی از میمون ها به نام های رزوس و بونتا است که در مناطق جنوب شرق آسیا زندگی می کنند و پارک ملی سانجی گاندی زیستگاه مطمئن و مناسبی برای آنان به شمار می رود.
از دیگر حیوانات خاص و وحشی پارک ملی می توان به خرگوش سیاه یا هندی ، خرگوش سفید ، گوزن مونتیاک، گوزن سمبر، پلنگ، کفتار راه راه و موش های با نام گوزن موش و انواع مختلفی از گونه های جانداران خاص نام برد. در کنار این حیوانات، خزندگانی مانند تمساح، مارهای پایتون، مارهای کبری و گونه های متنوعی از انواع مار ها در این پارک زندگی می کنند، که حجم قابل توجهی را شامل می شوند. اما خاص ترین گونه و مشهور ترین حیوان این پارک ملی ببر بنگال است که تا سال 2003 تصور می شد، نسل این نوع خاص از ببر ها منقرض شده، تا اینکه در این سال یک ببر بنگال باشکوه در پارک ملی سانجی گاندی توجه همگان را به خود جلب کرد.
در پارک سانجی گاندی، 172 نوع پروانه نیز وجود دارد که در میان آنها می توان گونه های بسیاری خاص و معروفس مانند مورمون آبی blue Mormon ، the phenomenal artist of camouflage، برگ بلوط آبی blue oak leaf، bright Jezebel، پروانه ببر tiger butterfly و گونه های مختلف دیگری از پروانه های زیبا را در این پارک جنگلی و باشکوه نظاره کرد. اگر بخواهیم از برخی از پرندگان خاص دیگر در این پارک ملی نام ببریم، می توانیم به جغد های جنگلی، رابین ها، شاخ بوته ها، طاووس ها، پرندگان مهاجر، و...... اشاره کنیم. هر کدام از این گونه ها و جانداران خاص و زیبا برای گردشگرانی که به این پارک جنگلی قدم می گذارند، دیدنی، تماشایی و مهیج خواهند بود و بدون شک لحظات ناب و فراموش نشدنی رقم می خورد.
در ادامه آشنایی با پارک ملی سانجی گاندی ابتدا از چگونگی سامان یافتن این منطقه به عنوان پارک ملی شروع می کنیم،همان طور که پیش تر هم عنوان شد قدمت پارک ملی سانجی گاندی، جدا از هویت امروزین اش، به چهار قرن قبل از میلاد مسیح می رسد و منطقه ای تاریخی در شهر بمبئی به شما می آید. نکته قابل توجه در خصوص این منطقه ی جنگلی نقش ارتباطی و مهمی بود که این ناحیه در دوران باستان داشت، در هند باستان، دو بندر سوپوارا(Sopoara) و کالین (Kalyan) با دیگر تمدن های آن روزگار در ارتباط بودند و مراودات تجاری نقطه ی آغاز ارتباط با تمدن های یونان و بین النهرین محسوب می شد، که میان این دو بندر منطقه ای جنگی قرار داشت، که آن ناحیه 45 کیلومتری امروزه بخشی از پارک ملی سانجی گاندی است و غارهای معروف کانری (Kanheri) در اثر جایگاه و اهمیت ارتباطی این منطقه در این ناحیه جنگی شکل گرفتند. این منطقه در دوران استعمار بریتانیا بر هند، به نام پارک ملی گریشناگیری شناخته می شد، در آن دوره وسعت پارک در حدود 20 کیلومتر مربع بود که در قرن بیستم با گسترش یافتن حوزه ی شهری بمبئی و اهمیت روزافزون آن پارک ملی هم مورد توجه بیشتری قرار گرفت، به نوعی که با تحت پوشش قرار دادن مناطق همجوار جنگلی ، مساحت پارک افزایش پیدا کرد و از سال 1974 به طور مشخص تر در زیر مجموعه ی پارک های ملی قرار گرفت. تا اینکه در سال 1981 به یاد فرزند نخست وزیر و یکی از اعضای محبوب گنگره، نام سانجی گاندی را بر روی این پارک گذاشتند و امروزه این پارک یکی از بزرگترین پارک های جنگلی جهان به شمار می آید.
یکی از ویژگی های خاص پارک ملی سانجی گاندی، پوشش گیاهی متنوع و بالای این منطقه ی حفاظت شده است و گردشگران تنوع بالا و انواع مختلفی از گیاهان را در این پارم شاهد هستند. البته این تنوع زیستی پارک، تحت تاثیر تپه های ساهیادری(Sahyadri) در شرق پارک است، البته نباید از تاثیرات نامطلوب تخریب های انسانی هم گذشت. مهمترین زیستگاه در این منطقه ی حفاظت شده، جنگل پارک است، که در بطور تقریبی می توان گفت که، تنها گیاهان گلدار پارک در حدود 1300 نوع می باشند. گردشگران در قسمت جنگلی پارک می توانند گیاهانی مانند Tectona, Albizzia, Terminalia, Holarrhena, Firmiana, Dalbergia, Garuga, Grewia, Adina, Ficus, Madhuca, Caraya, Butea and bamboo از نزدیک ببینند، که هر کدام نمونه ای خاص و کم نظیر به شمار می آید. هرچند برای دیدن بیشتر آنها باید مسیر تپه ها را در پارک در پیش بگیرید.
بدون شک مسیر های موجود در پارک که گردشگران توسط راهنمایان پارک ملی هدایت می شوند، خود جذابیت فوق العاده ای به شمار خواهند رفت، مسیر هایی که در ترکم گیاهان همیشه سبز، انواع مختلف پوشش های گیاهی که گردشگران را از دیدن چنین مکانی در نزدیکی یکی از کلان شهر های هند هیجان زده می کند، اگر درکنار تنوع گیاه های گل دار، درختان بزرگ و کوچک و همچنین درختان بوته ای را هم قرار دهید، پارک ملی سانجی گاندی برای تان خواستنی تر و با شکوه تر خواهد شد.
در پایان معرفی جاذبه ها و بخش های مختلف پارک سانجی گاندی، به طور مختصر شما را با جنبه های گوناگون و متنوعی که گردشگران در این مکان با آن رو به رو هستند و برای آنان خاطرات فراموش نشدنی را رقم خواهند زد، آشنا می کنیم. بر اساس آمار ارائه شده از سوی منابع رسمی پارک سانجی گاندی، این مجموعه یکی از پربازدید کننده ترین پارک های ملی آسیا است، که حدود سالانه پذیرای 2 میلیون نفر می باشد. از جمله بخش های محبوی پارک برای گردشگران منطقه ی حفاظت شده ی Krishnagiri Upavan است که در حدود 5 کیلومتر مربع مساخت دارد. در این محوطه ی محافظت شده در داخل پارک ملی گردشگران می توانند، یک باغ وحش کوچک را از نزدیک ببینند و بسیاری حیوانات وحشی را در این باغ وحش مشاهده نمایند. در این باغ وحش ببر، تمساح، شیر و برخی دیگر از حیوانات وحشی در قفس نگهداری می شوند و در معرض دید عموم قرار دارند.
یکی از بخش های محبوب دیگر پارک سانجی گاندی، خط ریل قطاری است که گردشگران از طریق آن به بخش های مختلف پارک دسترسی پیدا می کنند و به همین منظور در فضایی ایمن و با رعایت نکات ایمنی برای محافظت از گردشگران، آنان می توانند، مناظر بکر و دیدنی این مکان بی نظیر را مشاهده کنند، مناظری که شاید در کمتر نقطه ی دیگر از جهان به توان آن ها را دید. گردشگران در قسمت دیگری از پارک که نزدیک به صخره های غار های کانهری است، امکان صخره نوردی برای یشان ممکن است، بسیاری از صخره نوردان برای بالا رفتن از صخره های این پارک عازم بمبئی می شوند و عده ی زیادی هم از تماشای تلاش صخره نوردان و محیط آن لذت خواهند برد.
از دیگر فضای هایی که برای گردشگران در این پارک ملی و منطقه ی محافظت شده ی Krishnagiri Upavan مسیر پیاده روی، تفریحات ورزشی مانند بدمینتون و دو ماراتون است که ورزشکاران بسیاری از شهروندان بمبئی و گردشگران را راهی این بخش از پارک ملی می کند، دوچرخه سواری هم از دیگر تفریحات رایج افراد در سنین مختلف این ناحیه است. آبشار های پارک ملی سانجی گاندی، دیگر بخش محبوبی است که گردشگران بسیاری را بسوی خود می کشاند و بسیاری از حیوانات بی آزار و اهلی در این نواحی در کنار گردشگران صحنه های فوق العاده ای را ایجاد می کنند، و مناظری فوق العاده پیش روی گردشگران است.
قایقرانی هم از جمله تفریحاتی است که گردشگران در محیط بکر و تماشایی پارک سانجی گاندی می توانند از آن استفاده کنند. قایق های پدالی 2 و 4 نفره در دریاچه کوچک منطقه ی حفاظت شده ی پارک ملی، در اختیار گردشگران قرار دارد و پل موجود در بخشی از این دریاچه هم فضای عکاسی را برای گردشگران ایجاد می کند. اما یکی از هیجان انگیز ترین بخش های حضور در پارک ملی، گردشگر با اتومبیل های مخصوصی است که گردشگران را به بخش های حشی پارک می برد و گردشگران می توانند شیر های هول انگیز و باشکوه را در آنجا از داخل ماشین های مخصوص مشاهده کنند.
پارک ملی سانجی گاندی با برخورداری از بخش های متعدد و متنوع که ما تنها به قسمت های خاص و مشهور آن اشاره کرده ایم، یکی از دیدنی ترین پارک های ملی در آسیاست، پارکی که گردشگران را از هر فرهنگ و قاره ای که آمده باشند و یا دارای هر سلیقه ای باشند را، راضی خواهد کرد، دامنه وسیع قسمت های مختلف این پارک بدون شک این منطقه را خواستنی تر وتماشایی تر می کند.