در ادامه ی معرفی مقبره و آرامگاه صفدر جنگ، معماری این بنا جذاب ترین بخش آن به شمار می رود و گردشگران جدا از تمام داستان های تاریخی این بنا، شاهد سازه ای زیبا، هنرمندانه و باشکوه هستند که هنر، تمدن و فرهنگ هندوستان را به آنها نشان می دهند. آرامگاه صفدر جنگ در حدود سال 1754 میلادی ساخته شد و باغی هم به سبک باغ های ایرانی در کنار این بنا شکل گرفت که بسیاری آن را آخرین باغ دوران گورکانی می دانند.
هنگامی که وارد باغ می شوید، به سبک باغ های گورکانی(که از باغ های ایرانی الگو برداری کرده اند) عمارتی در وسط باغ خواهید دید، که همان آرامگاه صفدر خان است. بنا آرامگاه را می توان یک اثر هنری خاص دانست، بر روی ایوانی بزرگ قرار گرفته که با طاق بندی زیبا دارای نمایی در چهار طرف است و البته دارای نمایی پیچیده است، از دروازه ی اصلی که وارد آرامگاه می شوید، کتیبه ای عربی پیش روی شما قرار دارد که نوشته در وصف صفدر جنگ است. آرامگاه صفدر جنگ بیشتر به یک مجموعه بزرگ با اتاق های فراوان می ماند که هر کدام از آن بخش ها تبدیل به یک مکان مشخص شده است. به طور مثال در یک بخش از آرامگاه کتابخانه ای ساخته شده که این کتابخانه یکی از قسمت های قدیمی آرامگاه است . مسجدی با سه گنبد زیبا هم در قسمت دیگر آرامگاه قرار دارد که این بخش هم از قدیمی ترین قسمت های آرامگاه است که توسط فرزند صفدر جنگ ایجاد شده است.
اما مهمترین بخش این آرامگاه گنبد اصلی است که در بالای بنا قرار گرفته و مقبره ی اصلی هم در آنجا گذاشته شده است. دور تا دور گنبد اصلی هم ایوانی قرار دارد که با تزئینات هنری بسیار زیبا شکل گرفته شده است. یکی از ویژگی های اصلی این بنا هنر های معماری و تزئینی است که در هر گوشه آن می توان شاهد آن بود، سنگ بری، حکاکی، گچر بری و نقاشی از جمله هنر هایی است که شما می توانید در این بنا شاهد آن باشید. شاید اگر از اطلاعات دقیقی در این خصوص نداشته باشید، این آرامگاه را مقبره ی بزرگترین پادشاه امپراتوری گورکانیان تصور کنید، آرامگاهی که بدون شک یکی از زیبا ترین مقبره های هندوستان است.
یکی از قسمت های زیبای این آرامگاه سقف آن است، سقف همه ی قسمت ها به گونه ای متفاوت و در راستای هم مجموعه ای زیبا از هنر گچ بر و نقاشی را به نمایش می گذارند. بسیاری بر این باورند، که یکی از مهمترین ایراد های ساختاری بنا عدم تقارن آن است ، که آن را مانند تاج محل بنایی جهانی نساخته و این عدم تقارن، هنر ها و تزئینات پر تکرار بکاررفته در آن را کم رنگ کرد و همچنین مصالح بکار رفته در این بنا هم از جمله ضعف آن محسوب می شود چرا که از کیفیتی مانند مقبره ی همایون و تاج محل برخوردار نیست.
با این وجود این بنا با چهار مناره در چهار گوشه ی بنا، اثری است که دیدن آن برای گردشگران تماشایی و هیجان انگیز است و شاید همین کمتر دیده شدنش برای گردشگران هم تجربه ی کشف تازه ای در هند و شهر دهلی باشد.
بنا های زیبا و رویایی هندوستان و شهر دهلی گره خورده اند با رویداد ها و رخ داد های تاریخی این سرزمین، شاید بهترین یادگار و یا مفید ترین کار حاکمان و پادشاهان همین بنا های ارزشمند و تاریخی است، که با هنر آذین شده اند و فرهنگ و تمدن یک سرزمین را در درون خود حفظ کرده اند. زیبای و میل به زیبایی همواره مهمترین نیرو محرک در تاریخ بوده و پادشاهان در گذشته بنا ها و آثار زیبا و فاخری از خود به یادگار گذاشته اند و امروز گردشگران هم به دنبال کشف و دیدن همان زیبایی ها به دیدن مکان های مختلف می روند و سفر خود را زیبا و خاطره انگیز می سازند. یکی از این بنا های زیبا و تماشایی در شهر دهلی، آرامگاه صفدر جنگ است.
این بنا متعلق به دوران گورکانی است و بسیاری بر این باورند که آرامگاه صفدر جنگ را می توان یکی از آخرین باغ مقبره های دهلی در دوران گورکانی دانست. اما پیش از پرداختن به بنا و آرامگاه ابتدا به سراغ صفدر جنگ می رویم. این فرد ابومنصور میرزا محمد مقیم علی خان معروف به صفدر جنگ است که بزرگان امپراتوری گورکانی به شمار می رفت. او به عنوان وزیر جنگ و مشاور محمد شاه گورکانی خدمات بسیاری به امپراتوری گورکانی کرد، در خلال سلطنت محمد شاه ، حکومت گورکانی یکی از ضعیف ترین دوران خود را سپری می نمود که با انتخاب صفدر خان اوضاع امپراتوری سروسامان پیدا کرد و او نقش مهمی را در آن دوره ی تاریخی هندوستان بر عهده داشت، در واقع بر اساس اصلاعات تاریخی موجود در خصوص آن دوره، محمد شاه پادشاهی خوشگذاران بود و صفدرجنگ با به دست گرفتن اختیارات شاه، به نفر اول امپراتوری بدل می شود که در نهایت به دستور خود محمد شاه در سال 1753 کشته و باز به دستور خود شاه این بنا و آرامگاه برای او ساخته شد، داستان تاریخی دیگری که گردشگران می توانند در لابه لای این بنای زیبا شاهد آن باشند.
البته پسر صفدرجنگ برای ساخت آرامگاه از پادشاه اجازه می گیرد و خود او ساخت این آرامگاه زیبا و تماشایی را به معماری به نام ابی سینیان Abyssininan می سپارد. بنایی که امروزه یکی از جاذبه های گردشگری دهلی و اثری فاخر در معماری هندوستان به شمار می آید. اگر بخواهیم از معماری این بنا شروع کنیم، باید به المان های معماری رایج در عهد گروکانی اشاره کنیم، که البته رنگ و بوی ایرانی آن کمتر شده و هویت بنا بیشتر به آثار و بنا های هندی نزدیک است. هرچند در ساخت باغ و فضای کلی آرامگاه باید به ساختار باغ های ایرانی اشاره کرد، اما خود ساختمان آرامگاه با طاق ها و تزئینات مختلفی که در قسمت های مختلف آن بکار رفته اند، بیشتر بنای هندی است و شاید معماری این دوره ی تاریخی هندوستان را بتوان یک سبک خاص و تلفیقی در میان معماری تاریخ هندوستان دانست. از این رو، برای آشنایی بیشتر با این بنا، با ما در 2safar همراه باشید تا به طور دقیق تر به این بنای تاریخی به پردازیم.
