اگر تا به حال، در مورد موزه های آتن چندین مکان مانند موزه ی فاخر و باشکوه آکروپولیس، موزه ی بناکی، موزی بیزانس و مسیحیت را برای شما معرفی کرده ایم، موزه های هر کدام به روایت بخش از تاریخ پرداخته اند، مانند موزه ی آکروپولیس که روایت تاریخی و باستانی اش را بر حول و حوش محوطه و مجموعه ی باستانی آکروپولیس و معبد پارتنون متمرکز کرد بود و آثار بسیار دیدنی و تماشایی را در ساختمان با شکوهش به نمایش گذاشته بود، یا مانند موزه بیزانس و مسیحیت، که با وجود وسعت سرزمینی و تاریخی اش بخش از تاریخ را روایت می کرد و یا مانند موزه ی بناکی روایتی هنر و سیال از مناطق مختلف دنیا داشت و تنوع بالا و جاذبه های مختلف فرهنگی اش آن را به یکی از موزه ی بارز آتن تبدیل کرده است، اما این بار می خواهیم به سراغ یکی از شاخص ترین موزه های اروپا برویم، موزه ای به طور خاص به تمدن یونان می پردازد، تمدنی که پهنه ی جغرافیایی وسیع اش تمدنی ماندگار در تاریخ بشر را ایجاد کرده و به عنوان یکی از مهمترین تمدن های جهان مورد توجه جهانیان قرار دارد. اگر کوچکترین علاقه ای به آثار تاریخی و باستانی داشته باشید، بدون شک موزه ی ملی باستانی شناسی شهر آتن ، همان جایی است که بسیاری از تصور ها و خیال های شما نسبت به تمدن یونان را جامع عمل می پوشاند.
در قرن نوزدهم با استقلال یونان، یونانی ها به دنبال کشف هویت باستانی و تاریخ خود برآمدند، حفاری های گسترده ای تحت نظارت حکومت یونان در نواحی مختلف صورت گرفت، یونان هم مانند دریایی غنی پر بود از آثار بی نظیر و کم نظیر باستانی و هنر عهد یونان به همین خاطر، آثار کشف شده بار ها تغییر مکان داده می شدند و هنوز خبری از یک مکان مشخص برای آثار باستانی کشف شده متعلق به تمدن یونان نبود تا اینکه، طرح ایجاد موزه ی ملی مطرح شد، اما ساختمانی برای آن وجود نداشت، تا اینکه در 1886 طرح نهایی ساختمان موزه ی ملی باستان شناسی تایید و روند کار آغاز شد و موزه در سال های 1889 و 1890 میلادی آغاز به کار کرد. ساختمانی زیبا که خود می تواند یکی از جاذبه های تماشایی آتن باشد.
این ساختمان بر اساس المان های معماری کلاسیک اروپا، که سبک معماری رایج در آن برهه ی زمانی بود ساخته شد و به یکی از شاخص ترین ساختمان شهر آتن بدل شد. در ابتدا تمام آثار باستانی کشف شده در آتن به ساختمان موزه ی ملی باستان شناسی منتقل شد و به تدریج آثار و بقایای کشف شده ی شاخص، ممتاز و چشم گیر از دیگر نواحی یونان به آتن آورده و به مجموعه ی موزه ی ملی اضافه گردید. موزه ی ملی در خلال جنگ های جهانی اول و دوم بسته بود و آثار فاخر را هم برای جلوگیری از سرقت و آسیب بار دیگر زیر خاک پنهان کردند و خوشبختانه به این گنجینهی مهم بشری آسیبی وارد نیامد.
امروزه گردشگران می توانند در خیابان پاتیسیون شهر آتن موزه ی عجیب، تماشایی و بسیار هیجان انگیز ملی باستان شناسی را از نزدیک ببینند، با ما در این مسیر همراه باشید تا از این موزه و آثار فاخر اش دیدن کنیم، موزه ای که بدون شک لحظه های نابی را برای شما ایجاد خواهد کرد.
پیش از پرداختن به بنای باشکوه معبد زئوس المپیا، باید به اسم این بنای تاریخی توجه کنیم، این معبد به زئوس ، پادشاه خدایان و فرمانروای کوه المپ تعلق دارد و زئوس را می توان ژوپیتر رومی ها دانست، که به معنای درخشان است، اگر به خاطر داشته باشید در معرفی آثار فاخر موزه ی ملی باستان شناسی آتن به مجسمه ی معروف ژئوس در آنجا اشاره کردیم، البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که یونانی ها به زئوس اعتقاد بسیاری داشتند و مجسمه های بسیاری از زئوس در قلمرو یونان باستان یافت شده است. در میان مجسمه های و نقوش باستانی برجامانده از یونان، زئوس در شمایل مردی میان سال با محاسن (ریش دار) به تصویر کشیده شده ، که ابهت و شکوه را به نمایش می گذارد. سلاح معروف او آذرخش بوده و در تصاویر برجامانده ، زئوس را در حال پرتاب آذرخش ترسیم کرده اند. معبد زئوس المپیا هم یکی از معابد معروف و شاخص یونانی است که به نام او ساخته شده است.
معبد با شکوه زئوس المپیا، با فضای 250 در 130 متر مساحتی وسیع را در بر داشت، که توسط دیوار ها، ستون های منظم اثری بسیار باشکوه به شمار می رفت. ساختار کلی بنا به شکل درویک ساخته شده بود، یکی از مهمترین ویژگی های این بنا ستون های کوینتی است که ابهت بسیار زیادی را به بنا داده بودند، چرا که ستون های این معبد با ارتفاعی در حدود 17 متر و 1.7 قطر سازه ای غیر معمول در آن دوره به شمار می رفت، به همین خاطر، تکمیل این سازه بار ها و بارها به تعویق افتاد.همان طور که گفتیم، ستون های کورینتی معبد به دلیل سرستون های کاسه زنگی و پر تزئین اش یکی از بخش های زیبا این بنای باستانی به شمار می رود و در یونان باستان در ساخت معابد و زیارتگاه های مهم این ستون های را می ساختند. هنگامی که به نزدیکی معبد زئوس می رسید، 15 ستون این بنای باشکوه پیش روی شما قرار داردف اما روزگاری معبد زئوس را با 104 ستون عظیم و باشکوه می دیدند و 8 ردیف 20 ستونی معبد زئوس المپیا را به یکی از به بزرگترین معبد آتن بدل کرده بود. ستون های که تزئینات بسیار زیبای در سر ستون های آن بکار رفته بود در وسط ستون و معبد هم، پرستشگاه زئوس در فضایی در حدود 110 در 43 متر با سنگ مرمر قرار داشت و در درون این پرستشگاه هم مجسمه ی بزرگ ساخته شده از عاج و طلای زئوس وجود داشت، که توسط امپراتور هادریان به معبد هدیه داده شده بود، با این حال، امروزه از آن همه شکوه عظمت تنها 15 ستون برجا مانده است، و نه از تزئینات داخلی معبد خبری هست و نه از پرستشگاه و مجسمه ی زئوس.
این معبد در طول قرن های گذشته آسیب های فراوانی دید، که مهمترین آن در سال 1852 رخ داد و طی یک طوفان بسیاری از بخش های این معبد سقوط کرد و از میان رفت. با این وجود، این معبد زئوس المپیا همچنان اثری قابل توجه برای گردشگرانی که به آتن آمده اند تا در کنار لذت بردن از تمام لحاظات حضورشان در این شهر باستانی، می خواهند پا را از دیوار زمان بیرون بگذارند و یونان باستان را از دریچه ی آتن، پایتخت اش مشاهده کنند.
در ادامه ی معرفی موزه ی ملی باستان شناسی آتن به مجموعه ی مجسمه ها می رسیم، مجموعه ای چشم نواز، حیرت انگیز و تماشایی از نبوغ، هنر و شکوفایی تمدنی که هنوز هم جهان شهر مجسمه های یونان باستان را در خاطر دارد و گردشگران در این موزه می توانند، برخی از مجسمه های معروف و به نام یونان باستان را از نزدیک ببینند، در این بخش ما برخی از این مجسمه ها معروف را برای شما معرفی می کنیم.
اما پیش از پرداختن به آثار فاخر و نامی موزه ی ملی باستان شناسی، آشنایی مختصر با هنر مجسمه سازی یونان باستان لذت تماشای این مجسمه را بیشتر می کند. هنر مجسمه سازی از طریق مصر و ارتباطات تجاری و مالی این دو حوزه ی تمدن وارد یونان شد و یونان توانست با ذوق و هنر نهفته در بطن تمدنی خود آن را به یکی از المان ها و هنر های خود بدل کند، تا پیش از مجسمه سازی یونان، ظرافت های ریز و جزئیات اندام، لباس ها و بخش های مختلف مجسمه پنهام می ماند، به خصوص در پنهان ماندن انحای اندام مجسمه در زیر پوشش لباس های شان، که در یونان باستان ظرافت لباس ها و پارچه ها جان دیگری به مجسمه بخشید و هنرمندان جزئیات ریز را نیز مورد توجه قرار دادند. به طور کلی در موزه ی ملی باستان شناسی آتن هم می توانید، شاهد سبک ها و تکامل هنر مجسمه سازی یونانی باشید.
مجسمه های دوره ی ابتدایی عصر یونان باستان بیشتر نماد ها مذهبی بودند و اندازه آنها غالبا کوچک بود، مجسمه های مفرغی، گلی و حتی چوبی که عناصر مذهبی و نمادین آن دوره تمدنی به شمار می آیند. در تکامل این روند، دوره ی باستانی مجسمه های یونانی با تاثیر پذیری از هنر مجسمه سازی مصر، پیش روی گردشگران قرار دارد و جسه ی مجسمه ها بزرگتر می شود و از صرف نمادین بودن به تزئینات خانه ها و معماری بنا ها تبدیل می شوند، اما هنوز هویت شاخص مجسمه های یونان باستان ایجاد نشده است. با تکامل روند هنر مجسمه سازی در یونان باستان، در موزه ی ملی باستان شناسی آتن می توانید واقع گرایی را بیشتر و بیشتر به این عرصه وارد شد، به شکلی که این آثار از نظر هنر عاطفی تر و احساسی تر به نظر می رسند و پیش درآمدی برای شکل گیری عصر هلنی بودند، عصری که آن را هنر و شکوفایی مجسمه سازی یونان باستان می توان نامید.
در این دوره ی که آثار برجسته ی از آن در موزه ی ملی باستان شناسی آتن پیش روی گردشگران قرار دارد، پرداختن به جزئیات اهمیت و شدت بیشتری به خود می گیرد و واقع گری پررنگ تری نسبت به دوره های پیشین قابل مشاهده است و خود این دوره هم به لحاظ هنری به دوره های مختلفی تقسیم می شود، اما برای گردشگرانی که مجموعه مجسمه های موزه قدم می گذارند، لذت تماشای این آثار هنری فاخر و باشکوه، فرصت کمتری برای پرداختن به جزئیات تخصصی باقی می گذارد، هرچند روند تکاملی این بخش از یونان باستان برای گردشگران و بازدید کنندگان موزه ی بسیار جذاب خواهد بود، با ما در 2safar همراه باشید تا به آثار فاخر این بخش از موزه ی باستان شناسی آتن بپردازیم.
در ادامه گردش در موزه ی ملی باستان شناسی شهر آتن و در مجموعه ی مجسمه های این موزه، برخی از آثار چنان با شکوه و معروف هستند که می توان هر کدام از آنها را بخش مهمی از یک موزه ی باستان شناسی دانست. از این رو، 2safar قصد دارد برخی از این مجسمه ها و آثار باشکوه را برای شما معرفی کند.
یکی از شاخص ترین مجسمه های موزه ی ملی باستان شناسی آتن مجسمه ی زئوس است، زئوس یکی از اساطیر یونانی است، زئوس در آثار هنری یونان مانند مردی میان سال است، که ریش دارد و بسیاری از هنرمندان مجسمه ها و اثار مختلفی از او را ساخته اند، اما بسیاری از هنرمندان متفق القول زئوس آرتمیزیوم (که برخی آن آرتمیزیوم برنزی نیز می نامند) را بهترین نمونه ی این مجسمه می دانند. این مجسمه با شکوه را در سال 460 پیش از میلاد در یک کشتی غرق شده در وابیه (یکی از جزایر یونان در دریای اژه است که نام رسمی آن نیز ائوبویا می باشد و بعد از جزیره ی کرت بزرگترین جزیره ی یونان است)، البته برخی از کارشناسان هم معتقد بودند این مجسمه ی باشکوه پوزئیدون است، پوزئیدون یکی از ایزدان یونانی است که معناری سرور زمین می باشد، اما با این وجود، مردم آتن و بسیاری از کارشناسان از این مجسمه با عنوان مجسمه ی زئوس یاد می کنند، مجسمه ی برنجی که هنرمندان سازنده ی آن تمام تلاش خود را برای نشان دادن شکوه و اقتدار این اسطوره ی یونانی را بکار بسته اند.
از دیگر آثار فاخر این موزه ی تماشایی می توان به سوارکار آرتمیزیون اشاره کرد، اثری متعلق به سال 140 پیش از میلاد، این مجسمه که اسب مسابقه ای و سوارکارش را به تصویر می کشد، یکی از تماشایی ترین نمونه های هنر یونان باستان است که گردشگران می توانند این اثر برنزی چند هزار ساله را از نزدیک مشاهده کنند.
از دیگر آثار فاخر موزه ی باستان شناسی می توان به مجسمه های کوره و کوروس اشاره کرد، کوروس مجسمه ی پسر جوت برهنه ای است که نمادی از آپولو یکی از خدایان یونان باستان است از این مجسمه به عنوان نماد های تاثیر پذیری هنر مصر بر یونان یاد شده است. کوره هم وجهه ی زنانه کوروس است، با این تفاوت که کوره پوشیده است و لباس بر تن دارد. با این حال تعداد فراوانی از این مجسمه ها در موزه ی باستان شناسی آتن پیش روی گردشگران قرار دارد و هر کدام از آنها علاوه بر ارزش فوق العاده ی شان به لحاظ تاریخی، از لحاظ هنری و زیبا شناختی نیز، آثاری چشم نواز و دیدنی به شمار می آیند، به همین خاطر برای دیدن هرکدام از آنها به شما داشتن صبر را پیشنهاد می کنیم، شاید فرصت حضور دوباره در این موزه ی مهم را بار دیگر پیدا نکنید.
پس از مجموعه ی مجسمه ها، مجموعه ی گلدان ها و اشیاء کوچک، از دیگر بخش های جذاب این موزه ی وسیع و تماشایی است، که در ادامه ی مسیرمان به آن خواهیم پرداخت و به دیگر گوشه های موزه هم سر می زنیم.
در ادامه ی بازدید از موزه ی ملی باستان شناسی شهر آتن به مجموعه ی گلدان ها و اشیای کوچک این موزه رسیدیم، که بخش وسیعی از تمدن یونان باستان و تمدن بشر را تحت پوشش خود دارد و گردشگران با آثار و بقایای بسیار فراوانی رو به رو خواهند بود که به دوره های مختلفی از تاریخ بشر تعلق دارد. به طور تقریبی می توان دامنه ی تاریخی این مجموعه از موزه را بیش از 1200 دانست، چرا که قدیمی ترین اثر موجود در این موزه به یازده قرن پیش از میلاد مسیح باز می گردد و تازه ترین اثر تاریخی هم متعلق به دوران رومی است. این بخش از موزه، بازتاب دهنده طیف وسیعی از آثار هنر و ماهیت هنری تمدن یونان است و گردشگران از تماشای آن هیجان زده خواهند بود.
یکی از مهمترین آثار متدوال در تمدن های مختلف بشری در دوران پیش از تاریخ و عصر باستان سفالینه های هستند، که یکی از بخش مهم در میان هنر های یونانی محسوب می شوند. چرا که بسیاری از اطلاعات و دستاوردهای امروز ما از تمدن یونان را از طریق نقوش، نقاشی ها و نگاره های روی سفال ها بدست آمده است و در این میان می توان هویت و هنر یونان را بر روی گلدان ها و سرامیک های این دوره ی مهم تاریخی بیشتر درک کرد.
هنگامی که وارد این مجموعه ی وسیع در موزه ی ملی باستان شناسی آتن می شوید، خود مقابل طیف وسیعی از سفالینه، گلدان ها و آثاری می بینید، که دامنه ی گسترده ای هویت یونان باستان را پیش رو شما قرار داده است. در این مجموعه آثار باقی مانده از تمدن یونان متعلق به دوره های مختلفی از تاریخ یونان از جمله عهد کلاسیک، دوران هلنی و دوره ی هندسی هستند و در قالب آنها هویت مذهبی، آئین های اعتقادی بر روی بسیاری از سفال ها و گلدان ها به نمایش گذاشته شده اند. آثار هنری این موزه، در این مجموعه بهترین راهنما برای گردشگرانی است که می خواهند تصویری نزدیک به یونان باستان را داشته باشند و گلدان ها بخش مهمی از تاریخ یونان را به خود اختصاص می دهند. و طیف بسیار متنوع و گسترده ای را شامل می شود که برای گردشگران جذاب بسیاری خواهند داشت و دیدن آنها در کنار لذت تماشای شان، مفاهیم کلان و مبهمی مانند زمان و تاریخ را برای گردشگران پررنگ تر خواهد کرد.
آخرین مجموعه ی موزه ی ملی باستان شناسی آتن، مجموعه ی آثار فلزی است، که اشیا، آثار و بقایای فلزی کوچک را در بر می گیرد و انواع مختلف از آثار هنر از مجسمه ها کوچک فلزی تا گردنبند و دست بنده های فوق العاده زیبای بر جامانده از یونان باستان را در معرض دید گرشگران قرار می دهند. به نظر موزه های تاریخ باستان، مکان هایی لوکس و یک مکان برای نشان دادن تفاخر های هویتی یک ملت است، اما هنگامی که قدم هایتان در این موزه و موزه هایی از دست دست سنگین تر کنید و آثار این مکان ها را با صبر و تامل بیشتر نگاه کنید، بسیاری از باور های تان را همان جا رها خواهید کرد، زندگی تصویر روشن تر پیدا می کند، آمدن، بودن و رفتن معنای عمیق به خود می گیرند و انسان زندگی پیچیده ای را نمی سازد و سفر و یه معنای خود نزدیک تر می شود و انسان را فراتر از زمان و مکان و بیرون از دیوار های هویتی کنار هم می نشاند. به همین خاطر، موزه های باستان شناسی تصویر دقیق تر و بهتر از انسان اند.
