بانک ایران و انگلیس زابل سیستان و بلوچستان

جاذبه های گردشگری ایران - بانک ایران و انگلیس زابل سیستان و بلوچستان

در ادامه ی معرفی جاذبه های تاریخی شهر زابل، این بار شما را به دیدن یکی از جاذبه های تاریخی درون شهر زابل دعوت می کنیم، مکانی که روزگاری مدرن ترین عنصر پولی و مالی ایران به شمار می رفت و امروزه آن را به عنوان یک جاذبه ی تاریخی به میهمانان شهر نشان می دهند، این بنای تاریخی نیز مانند ساختان گمرک بلژکی ها اثری متعلق به دوران قاجار است، اثری که بخش دیگری از تاریخ آن دوره ی ایران را روایت می کند، ساختمان بانک ایران- انگلیس به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است.

در شکست ایرانیان از روسیه و عقد قرار داد های ترکمچای و گلستان، ایران بیشتر متوجه عقب ماندگی صنعتی خود نسبت به اروپاییان شد، اما جریانی قدرت مند از سوی حکومت قاجاریه برای چاره جویی این روند شکل نگرفت و حضور دولت های بیگانه مانند روسیه و انگلستان به شکل نفوذ و عقد قرار داد های استعماری منجر شد. در خلال پادشاهای ناصر الدین شاه، بانک ایران- انگلیس با نام بانک شاهی در ایران احداث گردید، نفس وجود بانک در ایران عنصری منفی نبود، بلکه کاربرد اقتصادی بیشتر منافع طرف انگلیسی را برآورده می کرد و در ایران هم تنها پادشاه قاجار و دولت می توانستند با درآمد اندک دولت از آنها وام گرفته و در مقابل بخش هایی از امتیازات را به آنها واگذار کنند، مسیری که برای ایران هم می توانست آبادانی های محدودی در پی داشته باشد. در سال 1268 هجری شمسی بانک ایران – انگلیس با نام بانک شاهنشاهی که به بانک شاهی معروف بود، در تهران افتتاح شد و بارون جولیوس دو رویتر بانکدار و صراف انگلیسی با دولت ایران شریک شد و در قبال پرداخت وام به شخص ناصرالدین شاه قاجار سهام دار بانک شاهی بود. حضور این بانک و سیستم بانک داری اروپا در ایران به سرعت در نواحی و شهر های مختلف توسعه پیدا کرد و بانک شاهی پس از انقلاب مشورطیت و در خلال سلطنت آخرین پادشاه قاجار احمد شاه دارای 24 شعبه در سراسر ایران بود.

ساختمان بانک شاهی زابل یا همان بانک ایران- انگلیس یکی از اولین شعبات بانک شاهی به شمار می رفت، نزدیکی به مرز هندوستان و قرار داشتن در مسیر تجاری با هند برای انگلیسی ها از اهمیت بالایی قرار داشت، بنا شدن این بانک مراودات مالی کمپانی هند شرقی و ایران بیشتر می کرد که البته در این میان دورویتر پیروز این داستان بود. این بانک در ضلع شمالی میدان شهرداری شهر زابل قرار دارد و معماری آن نیز بیشتر شکل و شمایلی اروپایی دارد، که بر گرفته از هویت آن نیز می باشد. در سال های اخیر سازمان میراث فرهنگی تلاش هایی برای مرمت و بازسازی بخش های آسیب دیده ی این بنای تاریخی انجام داده است و گردشگران کنار این بنا می توانند بخش هایی از تاریخ ایران در عهد قاجار و حضور و نفوذ انگلیسی ها را مشاهده کنند.

بنا های تاریخی و ساختمان های قدیمی هر کدام تکه ای بر جامانده از یک دوره ی تاریخی هستند، که می تواند روایت گر داستانی تاریخ باشد.