استانبول

بزرگترين شهر و مهم ترين مرکز اقتصادي، بازرگاني، صنعتي، هنري، فرهنگي و جهانگردي ترکيه و مرکز استان بزرگ استانبول است. نخستين نامي که براي اين شهر آورده اند ليگوس است که در محلي که امروز به سراي بورنو معروف است قرار داشته است معروفترين نام قديمي اين شهر بيزانيتون است. همچنين نامهاي آنتونيا و آنتونيا از ديگر نامهايي است که از قديم باقي مانده در زمان کنستانتين اول امپراتور روم با انتخاب اين شهر به عنوان پايتخت به نام رم روم و رم جديد تبديل شد که واژه عربي روم نيز از اين عبارت گرفته شده است پس از درگذشت امپراتور کنستانتين به يادر او اين شهر را کنستانتينوپوليس و به اختصار کاسپولي و يا پوليس ناميدند عربها اين واژه را بصورت قسنطنيه و نام پيشين آن را *نطيه بکار بردند يونانيها با افزودن پيشوند استن به نام قديمي پوليس آن را استنپوليس (به معني در شهر و به شهر) ناميدند که به تدريج استمبلي، ستمبول، استدانبول و استانبول (اصطنبول)نوشته و خوانده شده است. نام ديگر اين شهر که در زمان فرمانروايي سلطان احمد سوم و سلطان سليم سوم بکار مي رفت اسلامبول بوده است.

موقعيت جغرافيايي

استان استانبول در دو شبه جزيره قوجاايلي در شرق و چاتالجا در غرب در دو سوي تنگه بسفر که درياي سياه در شمال و درياي مرمره را به وصل کرده و قاره هاي اروپا و آسيا را از همديگر جدا مي کند واقع شده است. اين استان در 28 درجه و 1 دقيقه تا 29 درجه و 55 دقيقه ط ول شرقي و 40 درجه و 28 دقيقه تا 41 درجه و 33 دقيقه عرض شمالي قرار دارد و ارتفاع متوسط آن از سطح دريا 120 متر است اين استان از شرق و شمال شرق به استان قوجاايلي که مرکز آن شهر ازميت است و از غرب به تکيرداغ از جنوب به استان بورسا و از سمت شمال و شمال غرب به درياي سياه و استان قرخلار ايلي محدود است و مساحت آن 5712 ک.م است بخشهاي اين استان به جز شهر يالووا در محدود شهر قرار دارد جزاير بيوک آدا، هيبه لي، کنالي و...) و محلات باکرکوي، بايرام پاشا، بشيکتاش، بيکوز، بي اوغلو، امين اونو، ايوب، فاتح، عثمان پاشا، کاديکوي، کارتال، چکمجه،پنديک، ساري ير، شيشلي، عمرانيه، اسکودار، زيتون بورنو، چاتالي، شيله، سامي، يشيل کوي، يشيل يورت، آتاکوي و... از محلات بزرگ و کوچک شهرند. شهر استانبول در دو مقياس کهن و استانبول بزرگ قابل بررسي است. اين شهر به 3 و يا 4 منطقه تقسيم ميشود که تنگه بسفر و خليج شاخ زرين آنها را از يکديگر جدا مي کند اين مناطق شامل استانبول اصيل يا کهن در محدوده خليج شاخ زرين در شمال، مرمره در جنوب و دهانه جنوبي بسفر و خليج از شرق و ديوارهاي شهر قديم استانبول و محله ايوب در غرب است منطقه دوم شامل بي اوغلو، پراوگالاتا در شمال خليج شاخ زرين، منطقه سوم اسکودار و محلات تابع آن در سمت آسيايي بسفر است و منطقه چهارم معروف به بغازيچي و محلات واقع در ساحل اروپايي و آسيايي بسفر مي باشد. طول استانبول بزرگ از چکمجه در غرب تا توزلا در شرق بيش از 50 کيلومتر و عرض آن از دهانه بسفر در مرمره تا دهانه آن در درياي سياه حدود 25 کيلومتر است در طرف خليج به وسيله دوپل به نامهاي گالاتا (2467 متر) و آتاتورک (2471 متر) و همچنين سواحل اروپايي و آسيايي استانبول نيز به وسيله دو پل بر روي تنگه بسفر به نامهاي پل بغاز به طول 1400 متر و پل سلطان محمد فاتح به طول * که اخيرا احداث شده به يکديگر مربوط مي شوند.

وضعیت آب وهوا

آب و هواي استانبول را در چهارچوب شرايط اقليمي مشخصي نمي توان سنجيد. زيرا آب و هواي آن تحت تاثير شرايط اقليمي متغير قرار دارد و نقطه گذر ميان آب و هواي درياي سياه و مديترانه است در استانبول 3 نوع آب و هوا که تحت تاثير توده هاي هواي شمال و جنوب و توده هاي ساکن است ديده مي شود در اين ميان شرايط جوي که از جانب شمال منطقه را تحت تاثير قرار مي دهد عموميت دارد و شرايط اقليمي درياهاي مديترانه و سياه از يک سو و اقليم شبه جزيره هاي بالکان و آناتولي از سوي ديگر بر اين شهر تاثير دارند که ويژگي آب و هواي آن تابستانهاي گرم و زمستانهاي ملايم و پرباران است دماي متوسط سالانه 7/13 درجه سانتي گراد و ميزان باران متوسط سالانه 4/691 ميلي متر است. گرم ترين ماهها ژوئيه و اوت و سردترين آن ژانويه و فوريه است. نواحي بغاز در تابستانها خنک و ناحيه مرمره در زمستانها ملايم است.

جمعيت استانبول

استانبول در طول تاريخ پرجمعيت ترين و مهاجر پذيرترين شهر آسياي صغير بوه است. اولين سرشماري در اواخر قرن 14 قمري/اواخر 19 ميلادي در عصر سلطان عبدالحميد دوم آغاز شده برابر اين آمارگيري در 1878 ميلادي جمعيت آن 546/427 نفر بوده که از اين عده 62 درصد مسلمان، 22 درصد مسيحي ارتدوکس، 9 درصد ارمني گرگوري،6 درصد يهودي و 19 درصد از ديگراديان بوده است. نخستين سرشماري در دوره جمهوريت در 1927 صورت گرفت در 1990 جمعيت استانبول و حومه آن 7309190 نفر بوده است و در حال حاضر بنابر آخرين آمار رسمي اعلام شده مبني بر سرشماري سال 1997 جمعيت شهر 9000000 نفر بوده است. ليکن آمارهاي غيررسمي شمار جمعيت روز شهر را تا نفر نيز برآورد مي کنند که در شب ها شمار قابل توجهي از آن به حومه شهر مسافرت مي کنند.

مناظر طبيعي

استانبول از نظر برخورداري از چشم اندازها و مواهب طبيعي از کم نظيرترين نقاط ترکيه و حتي جهان است هواي مناسب موقعيت جغرافيايي ويژه و فراوان منابع آب به اين جاذبه افزوده است. اين مناظر و گردشگاههاي طبيعي در بخش آسيايي بيشتر در کرانه شرقي بسفر و تپه هاي مشرف به اين آب راه قرار دارد که بيکوز، پاشاباغچه، کاديکوي، اسکودار، چامليجا، آيدوس، يالووا و در بخش اروپايي که بيشتر در کرانه غربي بسفر قرار دارد بيوک دره، اميرگان، ببک، ساري ير، جنگلهاي موسوم به بلگراد، پارکهاي يلديز و گلخانه از جمله آنهاست همچنين جزاير دهگانه درياي مرمره که به جزاير پرنس نيز معروفند و بيوک آدا، کانال آدا و کوچوک آدا ازمعروف ترين آنهاست موقعيت طبيعي ويژه اي دارد اين جزاير و نيز آبگرم هاي منطقه ترمال يالووا در سالهاي اخير پذيرايي گردشگران بسياري بوده است.

جاذبه های گردشگری

ایاصوفیه

این مسجد به خاطر معماری شگفت انگیز، نماهای باشکوه داخلی و اهمیت تاریخی اش گردشگران را به شهر استانبول جذب می کند. بین سال های 532 و 537 ساختمان آن به مدت هزار سال کلیسا بود. سپس از سال 1453 تا 1934 که تبدیل به موزه شود، مسجد بود. می توانید از این مسجد در محله سلطان احمد، در روزهای سه شنبه تا یکشنبه از ساعت 09:30 تا 04:30 دیدن کنید. ورودی آن 13 دلار آمریکا است.

مسجد سلطان احمد (مسجد آبی)

سلطان احمد همیشه می خواست مسجدی بسازد که با مسجد ایاصوفیه رقابت کند و همه تقریباً موافق هستند که او در این کار موفق شده است. این مسجد یکی دیگر از جاذبه های توریستی اصلی استانبول است. اگر می خواهید از این مکان مذهبی دیدن کنید، یادتان نرود که لباس پوشیده به تن کنید. خانم ها روسری سرشان می کنند که در این محل مرسوم است. اگر یادتان رفت می توانید از مسجد یک روسری قرض کنید. مسجد آبی در محله سلطان احمد واقع شده است. این مسجد همه روزه از ساعت 9 صبح تا 5 بعد از ظهر باز است. ورودی آن رایگان است، ولی در ساعات نماز به خصوص جمعه ها، ورود ممنوع است.

کاخ توپکاپی (توپکاپی سارایی)

این کاخ منزلگاه سلاطین عثمانی از سال 1465 تا 1856 بوده است و یکی از محبوب ترین جاذبه های شهر استانبول است. معماری بی نظیر و حیاط های زیبایی دارد. این سرا در سال 1924 یعنی اندکی پس از دوره عثمانی تبدیل به موزه شد.

کاخ توپکاپی محل حرم سلطنتی نیز بوده است. تور حرم جداگانه است و گردشگرانی که می خواهند از حرم دیدن کنند باید علاوه بر ورودی 13 دلاری این کاخ، 10 دلار دیگر هم بپردازند. این موزه از ساعت 9 صبح تا 7 بعد از ظهر همه روزه بجز سه شنبه ها باز است.

کاخ دلمه باغچه

این کاخ که در راستای تنگه بسفر قرار دارد، زیبایی و اهمیت تاریخی زیادی دارد. کاخ دلمه باغچه در قرن نوزدهم ساخته شد، و آخرین سلاطین عثمانی از این کاخ به عنوان محل اقامت اولیه و کرسی حکومتی استفاده می کردند. معماری داخلی و خارجی این کاخ ترکیبی از طراحی های عربی و اروپایی است که فقط در این تقاطع دو قاره دیده می شود.

این کاخ همه روزه بجز دوشنبه ها و پنج شنبه ها از ساعت 9 صبح تا 4 بعدازظهر به روی عموم باز است.

بازار بزرگ استانبول (کاپالی چارشی)

بازار بزرگ استانبول که به ترکی کاپالی چارشی یعنی بازار سرپوشیده نامیده می شود در یک مایلی غرب سلطان احمد است و یکی از بزرگترین مراکز خرید سرپوشیده در دنیاست. محصولاتی که در آن فروخته می شوند عبارتند از فرش و قالی و پوشاک تا کارهای دستی و هنری و شطرنج. رستوران ها، کافه ها و مساجد زیادی هم در این بازار هست.

موزه باستان شناسی استانبول

در این موزه میلیون ها شیء عتیقه نگهداری می شود. خود موزه در سال 1891 باز شد و در واقع سه ساختمان جداگانه است که شامل موزه شرق باستان می شود. این موزه در نزدیکی کاخ توپکاپی قرار دارد.

ورودی آن حدوداً 8 دلار است و همه روزه بجز دوشنبه ها از ساعت 9:30 تا 5 بعدازظهر باز است.

میدان تکسیم

تاکسیم یک محله مدرن و شلوغ در بخش اروپایی استانبول است. رستوران ها و کافه های باکلاس و هتل هایی همچون جیلان اینترکانتیننتال و گراند هایت استانبول، در این محله واقع اند. فست فود خور ها هم می توانند در این محله سراغ برگر کینگ بروند.

ساختمان جمهوریت در بخش غربی این میدان واقع است که به یاد جمهوری ترکیه در سال 1923 ساخته شد.

کلیسای چورا

این کلیسا که در ابتدا به منظور کلیسای بیزانسی ساخته شده بود بعدها تبدیل به مسجد شد و حالا یک موزه است. موزائیک ها و کاشی های زیبای این کلیسا، نمونه باقیمانده از هنر بیزانسی در دنیاست. بخش هایی از آن در سال 400 ساخته شده است، ولی ساختمانی که امروزه می بینیم حدود سال 1500 ساخته شد. این کلیسا تقریباً در سه مایلی شمال غربی سلطان احمد قرار دارد. این موزه همه روزه بجز چهارشنبه ها از ساعت 9:30 تا 18:30 باز است. ورودی آن 6 دلار آمریکا است.

برج گالاتا

بهترین نمای شهر استانبول از برج گالاتا از محله بی اوغلو مشخص است. این سازه بر روی تپه ای روبروی شاخ طلایی واقع شده است. این برج از ساعت 9 صبح تا 5 بعد از ظهر به روی بازدیدکنندگان باز است. ورودی آن 11 لیره ترک است.

قلعه روملی حصار

این قلعه در تنگه بسفر در ساحل «روملی» در شهر استانبول در بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج واقع شده ‌است و یکی از قلعه‌های مشهور کشور ترکیه است، بنای بسیار بزرگ و زیبا به شکل مستطیل، این قلعهٔ بسیار زیبا توسط سلطان محمد فاتح ساخته شده‌است.

از دیگر جاذبه های استانبول می توان به کلیسای سیسترن، مسجد سلیمانیه، موزه هنرهای اسلامی ترکیه، برج دختر، بازار ادویه (میسیر چارشیسی)، جزیره بیوک آدا (پرنسس)، مسجد رستم پاشا، تنگه بسفر، کاخ بیلر بی، کاخ چراغان، تپه های چاملیجا (بام استانبول)، موزه فرش ترکیه، مسجد اورتاکوی و غیره اشاره نمود.