در ادامه بازدید از موزه هایی که در قلعه سرخ یا لال قلعه (پیش تر در سایت 2safar به معرفی این بنای باشکوه پرداخته ایم) به موزه ی باستان شناسی قلعه سرخ می رسیم، که بدون شک یکی از جاذبه های تماشایی این مجموعه ی تاریخی است و ویترینی باشکوه از تاریخ هندوستان محسوب می شود. برای دیدن به موزه ی زیبا باید راهی ممتاز محل شوید، کاخی سفید رنگ و ساده با برخورداری از المان های معماری ایرانی، مغولی و هندی ، که یکی دیگر از کاخ های مجموعه ی تاریخی قلعه سرخ به شمار می آید. ممتاز محل در کنار رود خانه یامونا قرار دارد و فضای زیبا و سبز اطراف این قلعه آن را در میان کاخ های زیبا و باشکوه قلعه ی سرخ خاص تر می کند.
دیوار های این کاخ با سنگ سفید بنا شده اند و ستون ها و طاق های زیبای آن تصویری رویایی را در ذهن هر بیننده ای متبادر می کند، این بنا هم مانند دیگر کاخ قلعه ی سرخ پر است از تزئینات هنری و معماری با نقش برجسته هایی زیبا که لذت حضور در چنین مکانی را بیشتر می کنند. در دوران تسلط بریتانیایی ها بر شبه قاره هندوستان، ممتاز محل در قلعه سرخ به زندان تبدیل شده بود و آسیب های جدی به آن وارد آمد، اما خوشبختانه در دهه های اخیر مرمت هایی در این بنای تاریخی انجام شد و این کاخ سفید رنگ و زیبا میزبان موزه باستان شناسی شد، که البته بیشتر در این موزه به دوران گورکانیان پرداخته شده و گردشگران می توانند درکی بهتر و عینی تر از آن دوره ی تاریخی بدست آورند.
به واسطه ی قرار گرفتن موزه ی باستان شناسی در کاخ ممتاز محل، این مکان را با نام موزه کاخ می شناسند که با توجه به دیرینگی و مکان موزه، نام مناسب تری برای آن به شمار می آید. در سال 1911 این موزه فعالیت اش را در بنای نوبت خانه (که پیش تر آن را برای شما معرفی کرده ایم) برپا شد. البته نوبت خانه امروزه میزبان موزه ای دیگر در قلعه ی سرخ است که برای آشنایی با آن می توانید به سایت 2safar مراجعه کنید.این موزه تحت نظارت سازمان باستان شناسی هند قرار دارد و از لحاظ تاریخی یکی از مهمترین دوران تاریخ هندوستان را روایت می کند. عصر گورکانیان آثار و بقایای بسیاری را از خود بر جای گذاشت که در جنگ ها و یورش های تاریخی به هندوستان تعداد بسیار ار آنها از میان رفت و بسیار از آثار ارزشمند و قیمتی مانند جواهرات و طلاها نیز به به غنیمت برده شد.(که می توان به حمله نادر شاه افشار به هندوستان اشاره کرد) و بسیاری از آثار نیز توسط انگلیسی ها برده شده اند، با این حال ، این موزه مکانی برای به نمایش گذاشتن بقایا و آثار تاریخی دوران گورکانیان مغول است، که در شش گالری سازماندهی شده است و گردشگران در بخش های مختلف این موزه ی تاریخی گورکانیان و اندک بقایای برجای مانده ی شان را خواهند شناخت، با ما در 2safar همراه باشید تا به بخش های مختلف این موزه ی دیدنی سر بزنیم.
موزه ی باستان شناسی قلعه سرخ که در کاخ ممتاز محل قرار گرفته ،یکی از دیدنی ترین، جاذبه های گردشگری قلعه ی سرخ است، جاذبه ای که روایت عینی تر از بخش های مختلف سلسله ی گورکانی است. گردشگران در شش گالری این موزه می توانند آثار ، اشیاء و بقایای متعلق به دوران گورکانی را مشاهده کنند، یکی از ویژگی های این موزه، بخش بندی بودن قسمت های مختلف موزه و موضوعی بودن آن است.
اولین گالری این موزه، شامل ویترین ها و غرفه هایی است، که روایت گر، دوران زمامداری و حکومت اکبر شاه پادشاه مشهور افسانه ای گورکانیان است ، البته در کنار به نمایش گذاشتن، آثار متعلق به اکبر شاه امپراتور گورکانی، آثار و اشیاء دیگری متعلق به جانشینان اکبر شاه هم در این بخش به نمایش گذاشته شده است. در یک بخش این گالری، نقاشی ها و مینیاتوری هایی است که متعلق به این دوره ی مشخص است، که در کنار نسخه های خطی جذابیت بیشتری پیدا می کنند. در گوشه ی دیگر، این موزه ی جذاب کتیبه های سنگی وجود دارد، که علاوه بر فرامین و دستورات سلطنتی پادشاهان گورکانی و بخشی از گفته های پادشاهان، امورات مختلف و مشخصی را در آن ها ذکر کرده اند که شناخت بهتری از این دوره ی تاریخی به ما ارائه می دهد.
در قسمتی دیگر، غرفه ای وجود دارد که متعلق به قرن هفدهم میلادی است و در آن برخی از ابزار و وسایل نجوم و ستاره شناسی به نمایش گذاشته شده که از بخش های تماشایی و جذاب این گالری است. در قسمت های دیگر این گالری گردشگران می توانند، اشیاء چینی، پارچه های متعلق به آن دوره ی تاریخی و همچنین بقایای مانند کاشی های لعاب دار را خواهند دید.
لباس ها و وسایل مختلف دیگری هم از پادشاهان گورکانی در این مکان به نمایش در آمده است، مانند شمشیر، کوسن ، بالشت و خنجر های پادشاهان که هر کدام علاوه بر ارزش تاریخی دارای جنبه های زیبا شناسانه های مختلفی هستند. گالری دیگری که این موزه، متعلق به بهادر شاه ظفر است آخرین پادشاه سلسله ی گورکانی، در این گالری، بقایای مختلفی از آخرین پادشاه این سلسله ی مشهور هندی به نمایش عموم گذاشته شده است، که در کنار عکس ها و نقاشی های جنبه های مختلف زندگی این پادشاه و همسرش را به نمایش می گذارد و گردشگران بهتر این دوره ی تاریخی هند را خواهند شناخت. یکی از قسمت های دیدنی این گالری تصاویر و عکس های است که آخرین روز های زندگی این پادشاه ها را در زندان به نمایش می گذارد.
از دیگر بخش های شاخص موزه ی باستان شناسی قلعه ی سرخ دهلی، سلاح هایی است که در شورش معروف هندوستان متعلق به سال 1857 مورد استفاده قرار گرفته است. در این بخش، تصاویر و نقاشی های متعددی در کنار نقشه ها و سنگ نگاره هایی وجود دارد. اما مهمترین ویژگی این موزه، روایت تاریخی آن است، که بخش های نادیده و کمتر به نمایش گذاشته شده ی دوران گورکانی را در معرض دید گردشگران قرار می دهد. قلعه سرخ مهمترین اثری گورکانی است، که در دهلی وجود دارد و این موزه هم بهترین مکان برای شناخت این دوره ی مهم از تاریخ هندوستان است.
