جاذبه های گردشگری ایران - خانقاه حسام الدین چلبی سلطانیه زنجان
در نزدیکی گنبد تاریخی و زیبای سلطانیه، بنای تاریخی دیگری وجود دارد که بدون شک برای بسیاری از گردشگران هیجان انگیز خواهد بود. نام مولانا جلال الدین محمد رومی بلخی را شنیده اید، شاعر متفکر و یکی از نام آور ترین فیلسوفان ایرانی که به دلیل حمله مغول از شرق ایران به غرب قلمرو آن دوره ی ایران یعنی قونیه مهاجرت می کند، که امروزه در کشور ترکیه قرار دارد و در آنجا نیز بدورود حیات می گوید، در این جا فرصت پرداختن به این شخصیت مهم تاریخ را نداریم، تنها برای معرفی جاذبه ی گردشگری دیگری در زنجان و شهر سلطانیه نیاز به یاد آوری نام او داشتیم تا شما نام حسام الدین چلبی را به یاد آورید، اسمی آشنا در مثنوی مولانا که بار ها تکرار شده است.
به همین خاطر در نزدیکی گنبد سلطانیه می خواهیم بنای آرامگاه منتسب به حسام الدین چلبی اوغلو و خانقاه اونیز وجود دارد که یکی از بنا های تاریخی و تماشایی شهر سلطانیه و زنجان است. حسام الدین اصالتی کرد داشته و بر اساس شواهد تاریخی در ارومیه ی امروزی متولد شده است، او از برجسته ترین شاگردان مولانا به شمار می رفت و اولین سر سلسله ی طریقه مولویه بود. چلبی در زبان ترکی به معنای مقام بالاست و این اسم را به واسطه ی مقام او نزد مولانه به او نسبت دادند. البته در ترکیه و شهر قونیه آرامگاهی متعلق به او وجود دارد، اما هنگامی که به شهر سلطانیه می رسید، نام بنایی را خواهید شنید که منتسب به حسام الدین چلبی است.
بنای خشتی و آجری ساده با تزئینات معماری اندک و بی آلایش که متعلق به قرن هشتم هجری قمری است و بر اساس کتیبه ای که در این مکان وجود دارد تاریخ ساخت آن به حدود سال 728 هجری قمری باز می گردد. که البته فاصله ی در حدود 30 سال با مرگ حسام الدین چلبی دارد. اما برخی معقتدند که تاریخ خالنقاه این مجموعه قدیمی تر است. با این حال، هنگامی که به نزدیکی این مجموعه می رسید، با قسمت رو به رو می شوید، در یک بخش آرامگاه قرار دارد و بخش دیگر هم به خانقاه اختصاص داده شده است. بنای آرمگاه سازه ای هشت ضلعی است، که با ارتفاعی در حدود 17 متربه زیبایی طراحی شده و شما می توانید نمود دیگری از المان های معماری ایرانی را از نزدیک ببینید. طاق نما، آجر چینی گنبد ساده، جزر ها ی گنبد و اجزای دیگر این بنا با سادگی هرچه تمام تر بسیار زیبا هستند و در درون بنا هم سنگ قبر حسام الیدن یا سلطان چلبی و چند قبر دیگر نیز در آنجا قرار دارند و در بخش هایی از آن می توانید نمود های گچ بری و مقرنس کاری را مشاهده نمایید.
خانقاه هم از یک اصلی و محل رقص سماع تشکیل می شود، حجره های متعددی هم در اطراف صحن مرکزی ساخته شده اند، که معماری این بخش هم ساده و بی آلایش است اما در دو تالار کناری خانقاه می توانید آثار بیشتری از تزئینات معماری ایرانی را ببینید، از مقرنس کاری و گچ بری گرفته تا سنگ کاری و طراح های آجر چینی ، این بنا بدون شک وابسته به طریقه ی مولویه بود و شاگردان این مکتب بانیان آن به شمار می رفته اند و امروزه گردشگران می توانند علاوه بر معماری تاریخی اش، از روایت آن نیز با خبر شوند.
