آرامگاه شاه اسماعیل اول آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی اردبیل

جاذبه های گردشگری ایران - آرامگاه شاه اسماعیل اول آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی اردبیل

از بنا های زیبا و چشم نواز بقعه ی شیخ صفی الدین، این بار آرامگاه موسس سلسله صفویه یعنی شاه اسماعیل صفوی را معرفی می کنیم، بنایی که در خلال حکمرانی خاندان صفوی ارزش اعتبار بسیار داشت و امروزه از این بنا و تمام تزئینات هنرمندانه ی آن به عنوان یکی از شاخص ترین جاذبه های گردشگری اردبیل یاد می شود. اسماعیل بن شیخ حیدر بن شیخ جنید معروف به شاه اسماعیل ختایی طی سالها مبارزات پدر و جدش رهبری گروهی را بر عهده گرفت که ایران پس از 9 قرن صاحب حکومتی مرکزی و مقتدر ساخت و به نوعی می توان صفویه را اولین حکومت متمرکز پادشاهای ایرانی پس از ساسانیان دانست و به آرامی این سلسله به امپراتوری قدرت مند در مقابل امپراتوری مسلمان عثمانی قرار گرفت. یکی دیگر از اقدامات تاریخی و سرنوشت ساز شاه اسماعیل اول در تاریخ این سرزمین را می توان به رسمیت شناختن مذهب تشیع از سوی نهاد های حکومت و تبدیل آن به مذهب رسمی کشور دانست، که این رویکرد مذهبی در تاریخ و رخداد های سیاسی بسیاری نقش آفرین بود. شاه اسماعیل در سال 902 هجری قمری وفات یافت و جسد او که یکی از مهمترین پادشاهان تاریخ ایران به شمار می رود، در کنار مقبره ی جد و مرادش شیخ صفی الدین اردبیلی دفن شد.

با درگذشت شاه اسماعیل اول، شاه تهماسب اول به پادشاهی رسید و در زمان او مقبره ای درخور، با المان های معماری ایرانی در مجموعه ی بقعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی شاخته شد. همان طور پیشتر هم عنوان شد، بنای آرامگاه شاه اسماعیل اول یکی از بنا های زیبا و تزئین و باشکوه مجموعه است و از جمله بنا ها و مکان های پر تردد مجموعه ی بقعه محسوب می شود. این آرامگاه در حد فاصل گنبد الله الله و حرمخانه قرار دارد، در طی سالیان متمادی بسیاری این بنا را گنبد شاه اسماعیل می خواندند.

گردشگرانی که به این مکان می روند، هنرهای ظریف و تماشایی مانند نقاشی های تذهیب و مطلا را از نزدیک می بینند، که هر کدام بخشی از زیبایی این بنا به شمار می آیند. از دیگر بخش های زیبا و تماشایی که در پیش روی گردشگران قرار دارد، صندوق چوبی زیبایی است که با هنر خاتم کاری بر روی قبر شاه اسماعیل اول قرار گرفته است. از دیگر هنر فاخر و تزئینات چشم نواز این مکان می توان به گچبری های زیبا و هنرمندانه و کتیبه ی گچی منقش به هنر خوشنویسان آن دوره از جمله علیرضا عباسی اشاره کرد، که نمایی بسیار فریبنده و جذاب را به این بنا بخشیده است.

توجه به این نکته در بازدید از بنای آرامگاه شاه اسماعیل برای گردشگران خالی از لطف نیست که بسیاری از نزئینات این مکان و دیگر سازه های بقعه ی شیخ صفی در دوره های تاریخ مختلفی ساخته شده است، که در این مورد می توان به نقاشی های قسمت های داخلی بنا اشاره کرد، که در دوران شاه عباس اول به این مجموعه اضافه شده است. از دیگر آثار هنرمندانه ی موجود در بنای آرامگاه می توان به کاشی های هفت رنگ بکار فته در این مکان اشاره کرد که در کنار کتیبه های متعدد این مجموعه ، هویت معماری این اثر را تشکیل می دهند.