جاذبه های گردشگری ایران - آسیاب گبری خرم آباد لرستان
در ادامه ی معرفی جاذبه های گردشگری شهر خرم آباد، شما را با اثر دیگری از دوران ساسانی آشنا می کنیم، که از جمله بنا های باقی مانده از آن دوران تاریخی در خرم آباد امروزی است. شاپور خواست مهمترین مجموعه ی تاریخی برجای مانده از دوران پر افتخار ساسانیان بود که در دو هجوم تاریخی به سرزمین ایران آسیب های فروانی دید و در دومین حمله که همان حمله مغول به ایران بود، شهر تاریخی شاپور خواست آسیب های جبران ناپذیری خورد و از آن شهر تنها چند اثر باستانی باقی ماند که مهمترین و شناخته شده ترین آنها دژ شهر یا همان فلک الافلاک است و از بد روزگار، دیگر آثار باستانی برجای نشسته ی ساسانی ناشناخته باقی ماندند. یکی از این آثار، آسیابی استکه آن گبری می نامند و بسیاری از گردشگرانی که به خرم آباد قدم می گذارند، نه تنها این بنای باستانی را ندیده اند، بلکه نامی هم از آن نشنیده اند.
آسیاب گبری در محله ای به نام حسین آباد قرار دارد و گردشگران برای رفتن به این محله باید به قسمت جنوبی شهر خرم آباد بروند، که از طریق مسیر خیابان قاضی آباد این امکان برای آنها ممکن خواهد بود، هنگامی که به حسین آباد برسید، تصور یک فضای جدا شده و محافظت شده را نداشته باشید بلکه شما با سازه ای باستانی رو به رو خواهید شد که در کنارش بنا ها و خانه ی شهروندان خرم آباد قرار دارد و این بدترین اتفاقی است که ممکن است برای یک اثر باستانی رخ بدهد. این آسیاب مکعبی شکل که به صورت مستطیل ساخته شده است، دارای ارتفاعی 12 متری است که به خوبی قابل مشاهده می باشدو از دیگر مشخصات این بنا می توان به عرض 6 متری و همچنین طول 26 متری آن اشاره کرد که از مصالحی مانند سنگ های تراش خورده و لاشه و ساروج شکل گرفته و به لحاظ شکلی اثری متفاوت به شمار می آید که البته ساختار و شکل سازه در طول عمر بنا از دارای نقش بسزایی است و از سوی دیگر شاید این بنا کابردی متفاوت داشته و به دلیل کارکردش در دوران قاجاریه آن را به عنوان آسیاب می شناسند.
با همه این اوصاف اگر این بنا را آسیابی متعلق به دوران ساسانی بدانیم، باید به این نکته توجه داشت که این بنای باستانی پس از ورود اعراب و در خلال سلسله های و حکومت های متعددی که بر نواحی مختلف ایران حکومت راندند، بنایی مهم به شمار می رفته چرا که، کشاورزی در این منطقه دارای جایگاه مهمی بوده و آسیاب ها هم برای کشاورزان نقش کلیدی داشته اند، به همین خاطر بر اساس اطلاعات موجود در خصوص این بنا، آسیاب گبری تا دوران قاجاریه مورد استفاده بوده و متا سفانه پس از متروکه شدن آن، این بنای تاریخی فراموش شد.
اما وقتی این بنای باستانی را نگاه می کنید، این موضوع را در ذهنتان مرور کنید، که این بنا یا همان آسیاب در دوران باستان یکی از نمونه های پیشرفت تمدن آن دوره ی تاریخی ایران است، که گردشگران را با لایه های مختلف این تمدن کهن آشنا می کند، تمدنی که از بخش های مختلف اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی بسیار منظم و سیستما تیک بهره مند بوده است .
