برج یانقین تبریز

در تاریخ معاصر ایران ، تبریز یکی از شهر هایی است که اولین قدم های مدرنیزاسیون را در مسیر تبدیل شدن به شهری با المان های مدرن برداشت، اولین شهرداری ایران با نام بلدیه در تبریز شکل گرفت و سازکاری منظم و سازماندهی شده را به خود دید، که بخش های مختلفی از این روند را در موزه ی شهرداری که پیش تر در سایت 2safar از آن سخن گفتیم، مشاهده کردید.

در این مطلب ، به سراغ برج یانقین می رویم، که یکی از پیشرو ترین المان های شهری در ایران به شمار می رود و برخی از برج های این چنین در فرانسه و انگلیس هم با الگو برداری از این برج ساخته شده اند. این بنا، برج آتش نشانی تبریز است ، که اولین سازه ی مرتبط با اطفای حریق در این محسوب می شود.

اولین تشکیلات اطفای حریق در دوران قاجار از سوی نیرو های روسی مستقر در تبریز شکل گرفت و اولین نیرو های آتش نشان هم در تبریز ایجاد شد، اما این برج در اواخر دوران قاجار برای اعلام آتش سوزی در شهر بنا شد، بنایی 23 متری که یکی از بلند ترین سازه های روزگار خود در تبریز به شمار می رفت، این بنا با ساختاری آجری ساخته شده است و از معدود بنا های هم نوع خود در جهان محسوب می شود که هنوز هم پا برجاست.

کارکرد ابتدائی برج آتش نشانی به عنوان، برج دیدبانی بود، دیدبانی برای مشاهده هر نوع آتش سوزی در شهر و به صدا در آمدن زنگ های خطر ، از این رو این اثر تاریخی بخشی از هویت شهری تبریز به شمار می رود که امروزه هم نماد آتش نشانی در تبریز و ایران محسوب می شود.

نحوه ی ساخت برج به صورتی است که مسئول دیده بانی برج برای رسیدن به اتاقک بالای برج یانقین باید از مسیری حلزونی مانند دیگر سازه ها این چنین بالا برود و پس از رسیدن به اتاقک بالای برج امکان مشاهده شهر از تمامی قسمت فراهم خواهد بود. هشت نور گیر در جهت های مختلف ساخته شده است و این امکان برای مامور آتش نشانی برج فراهم خواهد بود که نسبت به جهت های مختلف شهر از دید مناسبی برخوردار باشد.

از گذشته تاکنون، در اتاقک بالا برج چراغ هایی را روشن می کنند ، که در گذشته، چراغ های روشن برج یانقین آن را به برج فانوس شهر تبدیل می کردند ، هرچند خبری از دریا و اقیانوسی نبود اما مسافران در مسیر های منتهی به تبریز با دیدن چراغ های روشن برج یانقین از درستی مسیرشان اطمینان حاصل می کردند.

از سال گذشته برج یانقین به واسطه ی اتفاق تلخ و دردناک جان باختن چندین آتش نشان در ماجرای آتش سوزی پلاسکو، سیاه پوش شده و پرچم های سیاه رنگی بر فراز این برج آویخته شده است، امروزه این برج به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری تبریز گردشگران را به سوی خود می کشاند و همچنان بخشی از هویت و تاریخ این شهر را همچنان روشن نگه داشته اند.