بقعه دوازده امام یزد
جاذبه های گردشگری که گردشگران در یزد خواهند دید، هرکدام با ویژگی های خاص خود متعلق به بخشی از تاریخ سرزمین کهن ایران هستند، تاریخی پر فراز و نشیب که در هر دوره ی تاریخی هویت فرهنگی، هنری و اجتماعی خاصی داشته است، اما رشته متصلی از فرهنگ، تاریخ و شرایط اجتماعی آنها را به هم پیوند می دهند.
معماری دوران مختلف هم با تفاوت هایی در ساخت و طرح نمایان گر هویت تاریخی بخشی از این سرزمین را به یدک می کشد اما معماری ایرانی مانند درختی تنومند و استوار با شاخ و برگ هایی متمایز و در عین حال هماهنگ یکی از باشکوه ترین جنبه های فرهنگی ایران را شکل داده اند.
در یزد، از مسجد جامع کبیر و زندان اسکندر تا خانه لاری ها هرکدام روایتگر هنرِ هنرمندی مردمانی هستند، که گردشگران را متحیر و شادمان می سازند و این آثار و بنا ها هستند که در شلوغی دنیای پر هیاهوی امروز، سخن گویان خاموش سرزمینی تنها محسوب می شوند.
بقعه ی دوازده امام چسبیده به زندان اسکندر یا همان مدرسه ضیائیه قدیمی ترین اثر تاریخی پس از اسلام در یزد است، که از جمله آثار معروف گنبد دار ایران نیز به شمار می آید. این بنایی ساده ی آجری متعلق به عصر سلجوقی است و در محله فهادان یزد قرار دارد.
تاریخ دقیق ساخت و سازندگان این بنا بر روی کتیبه ی بر روی یکی از دیوار های ورودی بقعه حک شده است. این اثر تاریخی از سال 429 هجری قمری تا کنون پابر جاست و پس از گذشت هزار سال همچنان مورد توجه گردشگران به خصوص کارشناسان قرار دارد. بر اساس یافته ی مورخان این اثر تاریخی توسط ابو سعید و ابوجعفر از امرای علاالدوله ساخته شده است و در کتیبه ی فوق نیز نام آنها آورده شده است. بر اساس گفته مورخان محل دفن علاالدوله نیز در این بنا می باشد.
اما علاوه بر بعد تاریخی و قدمت هزار ساله ی این اثر، معماری و استحام این بنای آجری است، که در خود هنر معماران و هنرمندان ایرانی نمایان می سازد و یکی از بهترین ویترین های معماری کهن ایرانی به شمار می رود. بقعه ی دوازده امام در زمینی چهار ضلعی قرار دارد که بنای اثر به هشت ضلع تبدیل می شود و تک گنبد بنا هم در بالای هشت ضلعی قرار گرفته است.
پوشش گنبد با آجر کاری های منظم و هنرمندانه در سادگی تمام پرداخته شده اند و نقوش کتیبه ایی با خط کوفی از تزئینات بقعه ی دوازده امام هستند، به لحاظ تاریخ معماری و تخصصی از اهمیت بالایی دارند. گوشه سازی های این اثر یکی از بی نظیر ترین نمونه های معماری ایرانی است و طاق ها و آجر کاری های بالایی دیوار های هشت ضلعی از نمونه های عالی به شمار می آیند.
گردشگران در این اثر تاریخی شاهد گچ بری های اسلیمی زیبایی خواهند بود که محراب بقعه ی دوازده امام را برجسته کرده اند. سنگ مرمر داخل محراب هم با صلوات بر دوازده امام در عین قدمت و زیبایی یاد آور نام این مکان برای گردشگران است.