جاذبه های گردشگری ایران - دژ بهستان زنجان
در ادامه ی آشنایی با دودکش های جن در حوالی شهر ماه نشان زنجان و در نزدیکی روستای بهستان، جاذبه های طبیعی و شگفت انگیز دودکش جن شما را با یکی از قدیمی ترین قلعه های تاریخی ایران رو به رو می کنند، جاذبه ی تاریخی که برای بسیار از گردشگران دیدن آن یکی از هیجان انگیز ترین قسمت های سفرشان در شهر زنجان خواهد بود. اما قلعه بهستان، این قلعه را با نام روستای نزدیک به آن می شناسند، نکته جالب و تماشایی این قلعه قرار داشتن این دژ در دل دودکش های جنی است، پوشش سنگی دووکش ها متراکم و چسبیده به یکدیگر است که در بالای قلعه به صورت دودکش های کنار هم یا یک دسته قارچ سنگی شکل گرفته اند و قسمت های پایین تر و قطور تر آن را فضا هایی با سوراخ هایی کنده شده تشکیل می دهد.
قلعه بهستان، در اثر کندن سنگ های رسوبی شکل گرفته و یک قلعه در دل دودکش های جنی روستای بهستان است.در ابتدا بسیاری بر این باور بودند که این قلعه اثری متعلق به دوران اسلامی است، چرا که در اتاق های حفر شده در دل کوه سفال هایی متعلق به دوران اسلامی کشف شد اما هر چه به جلو تر آمدیم، قدمت و دیرینگی این قلعه بیشتر شد، ابتدا به دوران ساسانی رسید و سپس آن را اثری هخامنشی تصور کردند اما در کاوش های حدید تر، این قلعه اثری متعلق به دوران ماد هاست، ماد ها که در نواحی غربی فلات ایران حکومت می کردند، این قلعه را به عنوان یکی از پایگاه های دفاعی و شاید یکی از مراکزی حکمرانی شان در دل کوه های دودکشی بهستان بنا کردند.
گردشگرانی که به این منطقه از زنجان می روند، در ابتدا خود را آمده ی دیدن دودکش های جن می کنند، اما همان اصل معماری ایرانی یعنی استفاده از مصالح محیطی و بهره گرفتن از محیط جغرافیایی شما را این قلعه تاریخی رو به رو می کند، ماد ها در آن دوره ی تاریخی با حفر کن کوه و سنگ های رسوبی اتاق ها، راه پله های و دالان های متعددی در این قلعه ایجاد می کنند، در ابتدا اتاق ها شکل می گیرند و با توسعه بیشتر اتاق ها، دالان ها برای راتباط میان اتاق ها تعبیه می شوند و با بیشتر شدن دالان ها و اتاق ها، راه پله شکل می گیرند و اتاق در ارتفاع های بالای تر ساخته می شوند. به شکلی که اتاق های بالاتر برای امورات دفاعی از قلعه و زندگی مردن تعبیه شده و قسمت های پایینی برای انبار ها و آذوقه ها، با این حال متاسفانه عوامل طبیعی آسیب های جیدی به این قلعه تاریخی وارد کرده و بی توجهی به این اثر طبیعی آن را رو به نابودی کشانده است، به گونه ای که استفاده از راه پله ها عمل ممکن نیست.
این قلعه با توجه به مورد استفاده قرار گرفتن اش در دوران اسلامی هم، با تزئیناتی معاصر تر رو به روست هرچند بازدید از همه ی 64 اتاق این قلعه ممکن نیست اما دیدن اثری قدیمی از دوران ماد ها که کمتر نام و نشانی از آنها نسبیت به دیگر سلسله های پادشاهای ایرانی وجود دارد، برای گردشگران تماشایی خواهد بود و این درحالی است، که ساختار شکل گیری اش آن را متفاوت تر و خاص تر کرده است.
