سرای معین التجار اهواز

جاذبه های گردشگری ایران - سرای معین التجار اهواز

جاذبه های گردشگری اهواز برای گردشگران این شهر، بخش های از تاریخ و هویت این شهر را روایت می کنند، هویتی که طی قرن ها به یکی از ویژگی های شهر اهواز بدل شده و این شهر زیبا و تاریخی را برای قرن ها به مرکز اقتصادی و تجاری منطقه بدل کرده بود. از دوران ساسانی تا امروز اهواز در قالب حکومت ها و سلسله ها و خاندان های مختلف یکی از مراکز تجاری جنوب ایران و حاشیه خلیج فارس به شمار رفته است. هرچند در برهه های خاصی از تاریخ آن هم به دلیل وقوع جنگ برای چندین دهه از رونق افتاده اما تاریخ، اهواز را همیشه شهری برای تجارت نشان کرده است و باز هم به روزگار آبادانی و رونق خود باز خواهد گشت.

یکی از جاذبه های گردشگری شهر اهواز که این بخش از تاریخ اهواز را برای گردشگران نمایان می کند، بنای معین التجار است. این اثر یکی از آثار ملی ایران به شمار می رود و متعلق به فردی بنام حاج محمد تقی معین التجار بوشهری بوده است. این فرد که از تجار معتبر و سرشناس عهد قاجار بوده، امپراتوری کوچک اقتصادی خود را در این بنا اداره می کرد. بنا یا سرای معین التجار در کنار رود کارون و در نزدیکی پل سفید در بافت قدیمی شهر اهواز قرار دارد. برای رسیدن به این مکان هم باید خیابان 24 متری را پیدا کنید و پس از آن وارد خیابان کاوه غربی شوید.

بنا به گفته تاریخدانان، معین التجار بوشهری یکی از بازرگانان مشهور دوره ی قاجار بود که اصالتی بوشهری داشت و پسوند بوشهری هم به همین خاطر در انتهای اسم او قرار گرفته اما از اهالی شوشتر به شمار می رفت. در زمان ناصر الدین شاه به واسطه ی احداث بندر ناصری و واگذاری حق کشتیرانی به انگلیس ها، چنین امتیازی هم به این ایشان واگذار می شود و معین التجار به دنبال سازوکاری مفید برای امور اقتصادی و تجاری اش این بنای قدیمی و آجری زیبا را به کمک محمد حسن خان سعدالدوله می سازد.

معین التجار یک خط راه آهن هم تا ساحل کارون و این سرای تجاری می کشد که حمل و نقل کالا های وارد شده و صادر شده را تسهیل ببخشد و البته این خط راه آهن را هم به خط راه آهن شرکت نفت وصل می کند. به نحوی که از اوایل 1300 تا 1332 کشتی های تجاری در این سرای معین التجار پهلو می گرفتند که کم کم با تغییرات ساختاری مرکزیت این سرا هم بعد از دهه ها از میان رفت اما بنای زیبا و آجری اش امروزه یکی از جاذبه های گردشگری شهر اهواز به شمار می رود.

این بنا با بهره مندی از مصالح متناسب با آب و هوای منطقه و شهر اهواز همزیستی زیبایی با محیط دارد و از المان های معماری ایرانی بهره مند است، طاق ها و گنبد ها محیط درونی بنا را خنک نگه می دارد و شکل و ساختار معماری این اثر هم برگفته از المان های محیطی است. آجرکاری عمده ترین هنر معماری این بنا به شمار می آید که به زیبایی، پلان های متفاوتی در بنای معین التجار ایجاد کرده است. بخش داخلی بنا از غرفه های متعددی تشکیل شده که هرکدام به یک دارالتجاره و یا شرکت تعلق داشته است. با این حال، این بنای تاریخی زیبا، یکی از همان پازل هایی است که روایتگر تاریخ این شهر به شمار می آیند.