مقبره ی قبله های عالم قم

جاذبه های گردشگری ایران - مقبره ی قبله های عالم (قبر های پادشاهان ایرانی در حرم فاطمه ی معصومه) قم

مقبره های پادشاهان در دوره های مختلف تاریخی همواره یکی از جاذبه های گردشگری به شمار می رفته، چرا به واسطه ی جایگاه سیاسی و قدرت حاکم شان، بنایی درخور و مقبره ای زیبا بر روی محل دفن آنها بنا می شده، که شاید امروزه جز پادشاهان نامور و خوش نام تاریخ ، باقی مقبره ها نمونه های زیبایی از هنر معماری آن دوره ی تاریخی به شمار می آیند و گردشگران روایت تاریخی آنان را نظاره گر خواهند بود و دیگر آن جایگاه شاهانه نقش کمتری در بسیاری از این مقبره ها دارند. اما در شرق به خصوص در ایران، بسیاری پادشاهان به واسطه ی پیوند هایمذهبی و اعتقادی شان و جدا از تمام خصوصیات شاهانه و خوب و بدشان، در کنار مکان های مذهبی دفن شده اند، مکان هایی که به لحاظ اعتقادی برای آنها و وارثانشان از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و امروزه می توان جاذبه ای تاریخی برای گردشگرانی باشد که به شهر های مذهبی ایران سفر می کنند.

شهر قم هم به واسطه ی قرار داشتن حرم فاطمه ی معصومه در آن، از مرکزیت مذهبی بالایی نزد شیعیان برخوردار است و در خلال سلطنت های شیعی ایران، این پیوند اعتقادی عاملی بود در جهت دفن جسد برخی پادشاهان در این قم و در نزدیکی حرم فاطمه معصومه که 2safar شما را با مقبره های موجود در این حرم آشنا می کند.

بر اساس اطلاعات موجود، چهار تن از پادشاهان صفوی در ضلع جنوبی حرم فاطمه معصومه دفن شده اند، شاه صفی اول، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین در این بخش از حرم به خاک سپرده شده اند، اما اطلاعات تاریخی وجود دارد که نشان دهنده ی وجود مقبره و بنایی در این بخش از حرم می دهند که امروزه آن را مسجد طباطبائی یا مسجد امام خمینی می نامند، بنایی که معماری آن با معماری مساجد آن دوره ی تاریخی تفاوت داشته است، اما امروزه این بنا مسجدی است که محل دفن شاهان صفوی در آن دیده نمی شود و قبر های آنها به موزه برده شده اند. نکته ی دیگری که در متون تاریخی به آن اشاره شده، وجود قبر های دیگری در این بخش از حرم فاطمه ی معصومه است که شاهزادگان خاندان صفوی نیز در این جا دفن می شدند و به همین خاطر فرضیه مقبره بودن این مکان برای خاندان سلطنتی قومت بیشتری می گیرد. مقبره ای که به خاطر ارادت پادشاهان و شاهزادگان صفوی به حرم فاطمه ی معصومه مورد توجه قرار داشته است.

اما این تنها بخشی نیست که در حرم فاطمه ی معصومه محل دفن شاهان ایرانی بوده، بلکه دو تن از پادشاهان سلسله ی قاجار هم در صحن عتیق دفن شده اند، که امروزه می توان سنگ های قبر آنها را در موزه ی حرم مشاهده کرد. فتحعلی شاه قاجار و نوه اش محمد شاه قاجار در این صحن به خاک سپرده شده اند و در کنار آنها هم مهد علیا(مادر ناصرالدین شاه) منوچهر معتمدالدوله، میرزا حسن مستوفی الممالک و قهرمان میرزا(برادر محمد شاه و پسر عباس میرزای بزرگ) نیز در جوار حرم فاطمه معصومه دفن شده اند. شاید در نگاه اول قبر پادشاهانی نه چندان خوش نام چندان جذابیتی نداشته باشد، اما تمام این قبر ها و نشان های اندکی که از آنها بر جای مانده، برای مسافران و گردشگران روایت گر تاریخ این سرزمین هستند، تاریخی که در میان انبوهی از ابهام، می توان بخش های از هویت این سرزمین را مشاهده کرد و بهترین شاگرد درس تاریخ بود.