تاریخ دهلی پر است از حادثه های مهمی که با تاج گذاری ها و سقوط پادشاهان مختلف گره خورده است، شهری که در میان حوادث تاریخی مهم هندوستان همیشه می توان رد پایش را دید و تاریخ هند را در این شهر تاریخی به نظاره نشست. این بار در معرفی یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شهر دهلی به سراغ بارگاه پادشاهی دیگر می رویم . بنای تاریخی دیگری را به شما معرفی می کنیم، بنایی که در حین روایت تاریخ این سرزمین، اثر بسیار فاخرف تماشایی و دیدنی است و بی گمان تماشاچیان این قلعه با وجود تمام غارت های که به خود متحیر زیبایی اش خواهند شد، با ما در معرفی قلعه سرخ یا لال قلعه همراه باشید.
قلعه سرخ یا همان نام هندی اش لال قلعه نماد سیاسی هندوستان امروز است، این قلعه پس از انتقال پایتخت هندوستان از اگرا به دهلی توسط یکی از شاهان به نام مشهور هندوستان، شاه جهان پنجمین امپراتور مغول گورکانی در شهر دهلی ساخته شد. شاه جهان فرزند جهانگیر و نوه ی پادشاه افسانه ای گورکانی اکبر شاه بود و در حدود 30 سال بر این کشور سلطنت کرد. از ویژگی های برجسته ی این شاه علاقه مندی او به هنر، معماری و زبان و فرهنگ فارسی بوده که تبلور این علایق را می توان در قلعه آگرا ، تاج محل و مخصوصا قلعه سرخ یا لال قلعه مشاهده کرد.
قلعه سرخ در طی روند ساختش که در حدود 9 سال طول کشید و به اثری فاخر و باشکوه تبدیل شد، که امروزه نماد قدرت سیاسی هندوستان به شمار می آید و بعد از حضور اولین نخست وزیر هندوستان(جواهر لعل نهرو) در دروازه ی اصلی این قلعه و بالا بردن پرچم هندوستان در 15 ماه آگوست 1947 و اعلام استقلال این کشور، به سنتی سیاسی و ملی تبدیل شده است و هر ساله در روز استقلال هند نخست وزیران هند در این قلعه حضور می یابند و پرچم این کشور را برافراشته می کنند.
در زبان هندی lal Qila به معنای قلعه سرخ می باشد، که به واسطه ی ساخته شدن دیوار های این قلعه از سنگ های ماسه ای سرخ، بر روی این مکان گذاشته شده است. قلعه سرخ از زمان شاه جهان به محل اقامت پادشاهان امپراتوران گورکانی بدل شد و در میان جنگ و رخداد های تاریخی همیشه می توان اثری از این قلعه تاریخی را مشاهده کرد، شاید تاریک ترین روز های این قلعه را زمان حمله نادر شاه افشار(پادشاه مشهور ایرانی و موسس و پادشاه سلسله ی افشاریه در ایران) به هند دانست. در این حمله بسیاری از بخش های ارزشمند و گرانبهای قلعه توسط سپاه نادر ضبط شد و تخت معروف تخت طاووس با جواهرات درخشانش توسط نادر شاه افشار به ایران برده شد.
در دوران معاصر تر هم می توان از حضور انگلیسی ها و تبدیل شدن این قلعه به محل حکمرانی نیرو های استعماری بریتانیایی یاد کرد، که از جمله بخش های مهم و تلخ تاریخ هندوستان به شمار می آیند. اما این قلعه دوران پر افتخار و با شکوه گورکانی هند را هم برای گردشگران باز گو می کند و روایت گر بخش های مهمی از تاریخ و هویت هندوستان است. در ادامه با ما باشید.
در ادامه ی معرفی قلعه سرخ یا همان لال قلعه به بخش های مختلف این اثر تاریخی باشکوه سر می زنیم و شما را به معماری و دیگر بخش های آن آشنا خواهیم کرد. قلعه سرخ در نزدیکی رود یامونا است و دیوار های قرمز رنگ، این قلعه با ارتفاع در حدود 16 تا 30 متر شکوه و عظمت تاریخی این قلعه را همچنان حفظ کرده اند. قلعه سرخ یکی از مهمترین نمود های هنر معماری مغولی و هندی است، همان طور که می دانید این قلعه در دوران شاه جهان پنجمین امپراتوری مغول گورکانی ساخته شد و متاثر فرهنگ و هنر مغولی بنا گردید، هرچند در این میان نمی توان تاثیرات فرهنگی و هنری سبک های هندی را بر سبک مغولی نادیده گرفت. بنابراین می توان قلعه سرخ را یکی از برجسته ترین آثار سبک هندی –مغولی دانست. نکته جالب توجه در خصوص قلعه سرخ، المان های فرهنگی ادبیات فارسی در بخش های مختلف قلعه سرخ است، که علاقه شاه جهان، را به ادب و هنر فارسی نشان می دهد.
در قسمت های مختلفی از قلعه سرخ می توان اشعار فارسی را بر روی ستون ها دیوار های قلعه مشاهده کرد و حتی در برخری از بخش های قلعه سرخ رد پای فرهنگ و هنر ایرانی را می توان دید. از این رو، قلعه ی سرخ را می توان اثری در وهله ی اول مغولی دانست که در وهله ی دوم متاثر از سبک هندی است و آثار و نشانه های از فرهنگ و هنر ایرانی را هم می توان در این قلعه مشاهده کرد وشاید بتوان قلعه ی سرخ را تیموری-هندویی-فارسی دانست.
قلعه سرخ به واسطه ی معماری و بقایای مهم و ارزشمندش در سال 2007 از سوی سازمان یونسکو به عنوان یکی میراث های جهانی یونسکو شناخته شد، به همین خاطر گردشگران با اثری رو به رو هستند، که علاوه بر زیبایی های تماشایی و خیره کننده، از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و این هیجان دیدنش را بدون شک افزایش خواهد داد. این قلعه ی قرمز رنگ در یک هشت ضلعی نامنظبم بنا شده اما معماری منظم اش آن را به اثری با شکوه بدل کرده است، طاق ها، برج ها، سقف های گنبدی، ستون های و طاق های میان سقف با ظرافت و هنرمندی هرچه تمام تر شکل گرفته اند. قسمت های شمال به جنوب قلعه از شرق به غرب قلعه بلند تر است و گردشگران در بخش های قسمت های مختلف قلعه می توانند، تزئیناتی که به سبک مغولی و از جنس مرمر نمود بسیار زیبایی به قلعه بخشیده است. نقاشی های زیبا، خطاطی های باشکوه به زبان فارسی و بسیار از هنر های هندی و مغولی و همچنین ایرانی، به قلعه سرخ عظمت بسیار زیادی داده اند.
گردشگران می توانند از دروازه لاهور و دهلی وارد قلعه شوند. دروازه ای با نام دروازه ی فیل هم که در حدود 200 سال پیش ویران شده بود دوباره بازسازی شده و به یک موزه تبدیل شده است. نهر بهشت که محل اقامت شاه جهان و دیگر شاه های گورکانی بوده است از دیگر قسمت های دیدنی قلعه سرخ به شمارمی آید. گردشگران می توانند اقامتگاه اختصاصی شاهان گورکانی را هم ببینند، که خاص محل نامیده می شود. نقاره خانه هم از دیگر قسمت هایی است که در معرض دید گردشگران قرار دارد. بدون شک قلعه سرخ یکی از دیدنی ترین مکان هایی خواهند بود که گردشگران در دهلی و کشور هندوستان تاریخ را در آن لمس خواهند کرد.
