یادبود ممیوس افسوس ترکیه
جاذبه های گردشگری جهان - یادبود ممیوس افسوس ترکیه
تاریخ آناتولی، تاریخی پر فراز و نشیبی است که در دوران باستان محل تاخت و تاز حکومت ها و امپراتوری های آن دوران بود. شاید امپراتوری روم پردوام ترین امپراتوری حاضر در آناتولی باشد، که سالها در نواحی مختلف این سرزمین حکومت راند و امروزه گردشگران در شهر افسوس ترکیه می توانند بقایای تمدن روم را نظاره گر باشند. براساس نوشته های تاریخی سربازان امپراتوری روم برای اولین بار در خلال قرن دوم پیش از میلاد به منطقه ی تحت عنوان آسیای صغیر آمدند. اما در این میان حکومت های محلی کوچکی هم در نواحی قفقاز امروزی و آناتولی وجود داشتند که با ورود روم به این ناحیه جنگ های تازه ای آغاز شد، رومی ها در ورود به آناتولی ، شهر افسوس در نوار غربی ترکیه امروزی و چسبیده به دریای اژه که یکی از شهر های یونانی این نواحی به شمار می رفت را به عنوان پایتخت خود در این نواحی انتخاب کردند.
در آن روزگار افسوس شهری پر جمعیت با اقتصادی پررونق و ساحلی بود که در حدود 250 هزار نفر جمعیت داشت، ورود رومی ها به این شهر حیات تمدن یونانی را ادامه داد و افسوس شکوفایی و رونق خود را حفظ کرد. اما حضور رومی ها در این ناحیه ی جغرافیایی در کنار اسپارتها، مصری ها و البته پنتوس ها بود و ارتش روم درگیر جنگ های پراکنده با نیرو های حکومت های موجود در ناحیه آناتولی شد. از میان نیروهای نظامی آناتولی و منطقه دریای سیاه، پنتوسی ها از انسجام بیشتری برخوردار بودند و در قرن اول پیش از میلاد در زمان حکومت مهرداد پنجم(این حکومت از دوران هخامنشی در نواحی شرق آناتولی حضور داشت و تحت نفوذ حکومت ایران بود، پس از هخامنشیان پنتوسی ها در نواحی آناتولی حکومت خود را تشکیل دادند و اوج اقتدار این حکومت در زمان حکومت مهرداد پنجم بود)، پنتوسی ها به شهر های رومی آناتولی حمله کردند و افسوس هم شاه کلید شهر های روم بود. در حمله سربازان مهرداد پنجم به افسوس در حدود 80 هزار رومی کشته شد و از سال 88 تا 84 قبل از میلاد افسوس در تسلط پنتوسی ها قرار گرفت. در سال 84 قبل از میلاد ارتش روم به رهبری نوه ی سولا(یکی از دیکتاتور های تاریخ روم) به نام ممیوس به افسوس یورش برد و بار دیگر افسوس را برای روم تصاحب کرد. این پیروزی یکی از به یادماندنی ترین رخداد های باستانی شهر افسوس به شمار می رفت و از این رو، مردم افسوس به پاس یادبود این پیروزی بزرگ بنای یادبودی برای ممیوس فرمانده فاتح روم ساختند که امروزه یکی از جاذبه های گردشگری شهر افسوس و کشور ترکیه است و گردشگران می توانند در شهر افسوس این بنای یادبود را در ضلع شمالی معبد دومیتیان ببینند.
این بنای باستانی به یک طاق پیروزی چهار طرفِ شباهت دارد، از جمله بخش های دیدنی آن می توان به نقش برجسته های ممیوس، پدرش کایکوس و پدر بزرگش سولا اشاره کرد و کتیبه ای در این بنا هم به نام ممیوس نجات دهنده اشاره دارد. این بنای باستانی در خلال دهه های اخیر مورد مرمت قرار گرفته طاق ها و نمای های مختلف آن برای گردشگران قابل تشخیص هستند، بنایی که بخش های مختلف اش روایت گر قسمت های از تاریخ شهر افسوس، ناحیه آناتولی، کشور ترکیه و امپراتوری روم باستان می باشد.