وبت خانا (نوبت خانه) دهلی هند
جاذبه های گردشگری جهان - وبت خانا(نوبت خانه) دهلی هند
بسیاری از شما با واژه ی نقاره خانه آشنا هستید و بارها آن را شنیده اید، البته امروزه نقاره خانه ها را می توان در مکان های مذهبی خاصی مانند حرم امام رضا، هشتمین امام شیعیان(سایت 2safar در معرفی جاذبه های گردشگری شهر های ایران و آشنایی با جاذبه های شهر مشهد، بخش ها و قسمت های مختلف حرم امام رضا را معرفی کرده که نقاره ی خانه این مکان نیز یکی از بخش های آن به شمار می آید) دید. اما این واژه و این مکان دارای تاریخی بسیاری کهن است ، که با نام هایی مانند نوبت خانه نیز شناخته می شدند، این نقاره خانه ها یا نوبت خانه بیشتر در مراکز قدرت و پایتخت ها قرار داشتند و بخشی از کاخ و عمارت شاهانه را به خود اختصاص می دادند، در این مکان های، طلوع و غروب خورشید، رخ داد های خاص، آمد شد های سلطنتی با نواختن نقاره همراه بود که البته سرنا و کرنا هم از دیگر سازهایی هستند، که در این مکان مورد استفاده قرار می گرفتند.
با این پیش زمینه شما را با یکی از این نمونه های تاریخی در شهر دهلی آشنا می کنیم. در دهلی و در قلعه سرخ یا لال قلعه مکانی با نام نوبت خانا وجود دارد ، همان طور که گفتیم، اسم دیگر نقاره خانه است. این مکان مانند خود قلعه اثری بازمانده از دوران گورکانی است که تاثیر و حضور پررنگ فرهنگ ایرانی در آن دوره ی تاریخی بیشتر نشان می دهد. این بنا درست در میان درب داخلی و درب بیرونی قلعه قرار دارد، که دروازه ی خروجی به سمت بازار سرپوشیده ی چتا چوک می باشد. بخش هایی از این اثر تاریخی از میان رفته اما همچنان گردشگران می توانند به عنوان یکی از بخش های دیدنی قلعه ی سرخ به بازدید از آن بروند.
بر اساس اطلاعاتی که در خصوص این مکان در قلعه ی سرخ وجود دارد، کارکرد نوبت خانه در دهلی هم مانند نمونه های ایرانی آن بوده و نوازندگان در مقابل صحن و دیوان عام، خبر ورود پادشاه گورکانی یا یکی از بزرگان را اعلام می کردند، یکی از ویژگی های نوبت خانه ی دهلی، اجرای موسیقی بوده، که در دیگر کاخ های سلطنتی گورکانی هم یک سنت معمول به شمار می رفت. پلان کلی این بنا به صورت، مساحتی مستطیل شکل است و از سنگ ماسه ای قرمز رنگ شاخته شده است، یکی از ویژگی های این مکانف نگاره و سنگ نقش های زیبایی است که در قسمت های مختلف بنا می توان شاهد آنها بود، همچنین نقاشی های دیواری و کشیده شده در آن جا هم از جمله گوشه های تماشایی این بنا محسوب می شود. عبور از دالان ورودی نوبت خانه، با طاق ها و کناری اش، شما را محو تماشای خود می کند و در بالای آنها پنجره های چوبی هستند که روزگاری نوازندگان چیره دست هندی در آن بالا به اجرای برنامه ها و موسیقی های تعیین شده می پرداختند.
نوبت خانه دهلی یکی از آن بنا های تماشایی است که علاوه بر روایت تاریخی بخشی از فرهنگ و هویت آن دوره ی هندوستان، فضا و محیط قلعه را به شکلی متفاوت دگرگون می کند و گردشگران در این مسیر تماشایی می توانند بذت سفر را بیشتر احساس نمایند.